Wyrok z dnia 12 kwietnia 2007 r.
I UK 286/06

Sędziemu, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdro-
wiu wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługuje jednora-
zowe odszkodowanie określone w art. 94a ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. -
Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.), nie przy-
sługuje natomiast renta z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Przewodniczący SSN Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Katarzyna Gonera, Teresa Flemming-Kulesza.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 12 kwietnia
2007 r. sprawy z odwołania Heleny W.-R. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Spo-
łecznych-Oddziałowi w K. o rentę z tytułu choroby zawodowej, na skutek skargi ka-
sacyjnej ubezpieczonej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 22 marca
2006 r. [...]

o d d a l i ł skargę kasacyjną.

U z a s a d n i e n i e

W dniu 11 kwietnia 2002 r. Helena W.-R. wystąpiła do organu rentowego o
przyznanie jej renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową.
Po rozpoznaniu powyższego wniosku, decyzją z dnia 25 kwietnia 2002 r. ZUS Od-
dział w K. odmówił skierowania ubezpieczonej na badania lekarskie do Lekarza
Orzecznika ZUS celem ustalenia niezdolności do pracy w związku z chorobą zawo-
dową. W uzasadnieniu powyższej decyzji organ rentowy stwierdził, że od wynagro-
dzeń sędziów i prokuratorów od dnia 1 stycznia 1998 r. nie są odprowadzane składki
na ubezpieczenie społeczne, a ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887) w art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz w art. 12
wyłącza prokuratorów (a także sędziów) z obowiązkowego ubezpieczenia wypadko-
wego. Sędziom i prokuratorom przysługują jedynie te świadczenia z ustawy wypad-
kowej, które są wypłacane przez pracodawcę. Brak jest natomiast podstaw prawnych
dla roszczeń sędziego o rentę inwalidzką z tytułu niezdolności do pracy związanej z
chorobą zawodową.
Wyrokiem z dnia 28 maja 2004 r. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Krakowie zmienił powyższą decyzję ZUS w ten sposób, że przyznał
Helenie W.-R. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy pozostającej
w związku z chorobą zawodową od dnia 15 marca 2004 r. na okres trzech lat, a w
pozostałym zakresie odwołanie oddalił.
Sąd pierwszej instancji ustalił, że Helena W.-R. (urodzona 5 kwietnia 1937 r.)
od dnia 1 lipca 1960 r. do dnia 4 kwietnia 2002 r. pracowała na stanowisku sędziego
sądu powszechnego. W dniu 14 kwietnia 1999 r. uzyskała prawo do emerytury, której
wypłata została zawieszona na jej wniosek. Na podstawie opinii biegłego otolaryn-
gologa z dnia 15 kwietnia 2004 r. Sąd uznał ubezpieczoną za częściowo niezdolną
do pracy w związku z chorobą zawodową na okres trzech lat, od daty badania i z
tego powodu na podstawie art. 94a § 3 i art. 94b § 8 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. -
Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) oraz art. 4
ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypad-
ków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr 199, poz. 1673 ze zm.) w związku z
art. 6 ust. 1 tej ustawy rozstrzygnął o przyznaniu odwołującej się renty w okresie
ustalonej jej niezdolności do pracy.
Apelację od powyższego wyroku Sądu Okręgowego wniósł organ rentowy za-
skarżając go w części orzekającej o prawie ubezpieczonej do renty z tytułu częścio-
wej niezdolności do pracy związanej z chorobą zawodową od dnia 15 marca 2004 r.
na okres trzech lat. ZUS zarzucił naruszenie prawa materialnego polegające na
błędnej wykładni art. 94b § 8 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów
powszechnych oraz niezastosowanie art. 100 § 6 powołanej wyżej ustawy. W ocenie
organu rentowego Sąd pierwszej instancji wadliwie przyjął, że z art. 94b § 8 u. s. p.
wynika, że sędziom przysługuje uprawnienie do renty z tytułu choroby zawodowej na
podstawie art. 4 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym
z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Gdyby taka była wola ustawo-
dawcy, to wymieniłby to prawo wprost w ustawie Prawo o ustroju sądów powszech-
nych. Tymczasem chodzi wyłącznie o odpowiednie stosowanie proceduralnych prze-
pisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym. Według organu rentowego ustawodawca
wyłączył sędziów z powszechnego systemu ubezpieczenia, gdyż przyznał im także w
przypadku niezdolności do pracy z powodu choroby lub wieku, prawo do uposażenia
wielokrotnie wyższego niż emerytura z powszechnego systemu ubezpieczenia. Na
podstawie art. 100 § 6 u. s. p. w razie zbiegu prawa do uposażenia w stanie spo-
czynku z prawem do emerytury lub renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wy-
płaca się wyłącznie uposażenie (z zastrzeżeniem § 7).
Wyrokiem z dnia 22 marca 2006 r. Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Krakowie uwzględniając apelację organu rentowego na podstawie
art. 386 § 1 k. p. c. zmienił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego i oddalił odwołanie.
Sąd drugiej instancji stwierdził, że postępowanie sądowe w sprawach z zakresu
ubezpieczenia społecznego ma charakter odwoławczy. Jego przedmiotem jest pra-
widłowość i legalność zaskarżonej odwołaniem decyzji organu rentowego, ocenianej
w dacie jej wydania. Badanie legalności decyzji jest możliwe tylko przy uwzględnieniu
stanu faktycznego i prawnego istniejącego w chwili jej wydawania. Postępowanie
dowodowe przed sądem jest postępowaniem sprawdzającym i weryfikującym ustale-
nia dokonane przez organ rentowy. Dowód z biegłych sądowych nie zastępuje wy-
maganego w postępowaniu przed organem rentowym badania lekarza orzecznika
ZUS, lecz służy ocenie wydanego przez niego orzeczenia o zdolności ubezpieczone-
go do pracy lub jej braku. Późniejsza zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego nie
może stanowić podstawy do uznania decyzji organu rentowego za wadliwą i jej
zmiany. Zmiana decyzji wskutek spełnienia warunków nabycia prawa do renty w cza-
sie postępowania odwoławczego prowadziłaby do zmiany charakteru postępowania
rentowego z administracyjno - sądowego na wyłącznie sądowy. Sąd nie może zastę-
pować organu rentowego. Według Sądu drugiej instancji Sąd pierwszej instancji roz-
poznając odwołanie ubezpieczonej wskazaną wyżej zasadę naruszył. Jeżeli bowiem
wniosek ubezpieczonej o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z
chorobą zawodową został złożony w dniu 11 kwietnia 2002 r. (pod rządami ustawy z
dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób za-
wodowych oraz obowiązującej od dnia 1 października 2001 r. ustawy z dnia 27 lipca
2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych), to zaskarżona decyzja organu ren-
towego z dnia 25 kwietnia 2002 r. powinna być oceniona według stanu faktycznego i
prawnego na datę jej wydania. Tymczasem Sąd pierwszej instancji orzekał według
stanu zdrowia ubezpieczonej ustalonego później (od dnia 15 marca 2004 r.) i na
podstawie obowiązującej później ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpie-
czeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz art. 94a
i 94b u.s.p. wprowadzonych przez art. 1 pkt 24 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o
zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o prokuraturze,
ustawy - Prawo o ustroju sądów wojskowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr
228, poz. 2256) zmieniającej u. s. p. z dniem 14 stycznia 2004 r.
Niezależnie od stwierdzenia wyżej wskazanej wadliwości wyroku Sądu pierw-
szej instancji, Sąd drugiej instancji ustalił, że sędziemu w stanie spoczynku nie przy-
sługuje prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy związanej z chorobą zawodo-
wą. Wynika to zarówno z poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 20 czerwca 1985
r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 1994 Nr 7, poz. 25 ze zm.) jak i z
obecnie obowiązującej ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów po-
wszechnych. Począwszy bowiem od dnia 1 stycznia 1998 r. na podstawie przepisów
ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów po-
wszechnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 124, poz. 782) od wy-
nagrodzeń sędziów nie odprowadza się składek na ubezpieczenie społeczne - art.
781 § 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych.
Pod rządami nowej ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów
powszechnych, regulacja taka znajduje się w jej art. 91 § 9. Ustawodawca realizując
przepisy konstytucyjne (art. 180 ust. 3 i ust. 4 Konstytucji RP) w art. 100 § 1 - 3
u.s.p. z 27 lipca 2001 r. zagwarantował sędziom w stanie spoczynku prawo do upo-
sażenia, którego uzyskanie wyłącza możliwość ubiegania się o prawo do emerytury
lub renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu pracy na stanowisku sę-
dziego (art. 100 § 5 u. s. p.). Na podstawie art. 100 § 6 tej ustawy w razie zbiegu
tych uprawnień wypłaca się wyłącznie uposażenie. Jakkolwiek w art. 6 ust. 1 pkt 1
oraz art. 11 i art. 12 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 ze zm.) nie wyłączono sędziów wprost z obo-
wiązkowego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, jak również wypadkowego
(tak jak to uczyniono w odniesieniu do prokuratorów), to nie budzi wątpliwości, że
także i ta grupa zawodowa nie podlega wspomnianym ubezpieczeniom.
Katalog świadczeń określonych w art. 94 u. s. p. spowodowanych chorobą nie
wymieniał uprawnień sędziów do uzyskania jednorazowych świadczeń w sytuacji
wystąpienia zdarzeń uregulowanych ustawą wypadkową. Powstała więc luka
prawna, która została wypełniona art. 94a i 94b u. s. p. (art. 1 pkt 24 ustawy z dnia
28 listopada 2003 r. o zmianie ustawy...). Znowelizowana regulacja wprowadza
możliwość uzyskania przez sędziego, który na skutek wypadku przy pracy lub cho-
roby zawodowej doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, jednora-
zowego odszkodowania. Także z uzasadnienia projektu powyższej nowelizacji wyni-
ka, że ustawodawca nie przewidywał dla sędziów pozostałych świadczeń z tytułu
wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługujących pracownikom (ubezpie-
czonym), gdyż w ich miejsce sędziemu przysługują odpowiednio: wynagrodzenie,
płatny urlop dla poratowania zdrowia, uposażenie w stanie spoczynku, uposażenie
rodzinne.
Brak jest podstaw do rozszerzającej wykładni art. 94b § 8 u.s.p. przez zasto-
sowanie wobec sędziów przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wy-
padków przy pracy i chorób zawodowych w zakresie prawa do renty.
W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku Sądu Apelacyjnego skarżąca
wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponow-
nego rozpoznania. Skarga kasacyjna zawiera dwie podstawy. W ramach podstawy
dotyczącej naruszenia przepisów prawa materialnego skarżąca zarzuciła niewłaści-
wą interpretację przepisów art. 94a § 3 oraz art. 94b § 8 oraz art. 100 § 5 i § 6 u.s.p.
w kontekście przepisów art. 1, art. 2, art. 3, art. 24 ust. 2a, art. 25 a ustawy z dnia 12
czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodo-
wych (Dz.U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144 ze zm.) oraz przepisów art. 2, art. 6, art. 16,
art. 17, art. 18, art. 25 oraz art. 26b ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpie-
czeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr
199, poz. 1673 ze zm.). Skarżąca podniosła, że w czasie wydania decyzji przez or-
gan rentowy (25 kwietnia 2002 r.) problem świadczeń dla sędziów z tytułu chorób
zawodowych i wypadków przy pracy nie był uregulowany w u. s. p. Kwestię tę pod-
niesiono dopiero w u. s. p. po jej zmianie obowiązującej od 14 stycznia 2004 r. Do tej
pory do sędziów zastosowanie miały przepisy zawarte w ustawie z dnia 12 czerwca
1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych odno-
szące się do ogółu pracowników i stosowanie tej ustawy nie budziło wątpliwości do
dnia 1 stycznia 1998 r., gdyż składki od wynagrodzeń sędziów były odprowadzane
do ZUS. Od 1 stycznia 1998 r. do 1 stycznia 2003 r. nadal obowiązywała, również w
stosunku do sędziów, ustawa wypadkowa z 1975 r. łącząca wypadki przy pracy i
choroby zawodowe ze stosunkiem pracy - a brak było stosownych przepisów w
ustawie o ustroju sądów powszechnych. Powyższa ustawa nie wyłączała sędziów z
zakresu swojego działania. Od 1 stycznia 2003 r. obowiązuje ustawa z 30 paździer-
nika 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób za-
wodowych, która wiąże te zdarzenia z ubezpieczeniem społecznym, ale z kolei prze-
pis art. 94b § 8 u.s.p. obliguje do odpowiedniego stosowania ustawy wypadkowej z
30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i
chorób zawodowych wobec sędziów, a więc przy uwzględnieniu okresów składko-
wych spełnionych wcześniej w konkretnym przypadku. Ustawa z 30 października
2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodo-
wych również nie wyłącza sędziów ze swojego działania. Od wynagrodzenia skarżą-
cej, pracującej na stanowisku sędziego niemal 42 lata do czasu przejścia w stan
spoczynku z powodu wieku, odprowadzane były składki na ubezpieczenie społeczne
do ZUS przez 37,5 lat, a skoro od 15 kwietnia 2004 r. ustalono jej ograniczoną zdol-
ność do pracy na okres 3 lat z powodu choroby zawodowej, to uzyskała ona upraw-
nienia do otrzymania renty z ZUS z tytułu tej choroby. W sytuacji, gdy przepisy u. s.
p. oraz ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wy-
padków przy pracy i chorób zawodowych nie wyłączają wyraźnie sędziów spod ich
działania, to także przepis art. 100 § 5 i § 6 u.s.p. nie ma zastosowania do świad-
czeń rentowych z powodu chorób zawodowych i wypadków przy pracy, lecz stosow-
ne przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu chorób zawodowych i wy-
padków przy pracy, w szczególności zaś art. 26 ustawy z 30 października 2002 r.
Przepisy art. 25 ust. 3 i art. 26 ust. 2 tej ustawy rozróżniają osoby pobierające upo-
sażenie w stanie spoczynku z powodu wieku oraz z powodu choroby lub utraty sił
regulując kwestię zbiegu uposażenia w stanie spoczynku z rentą z tytułu choroby
zawodowej lub wypadku przy pracy wyraźnie eksponując uposażenie w stanie spo-
czynku przyznane ze względu na wiek.
W ramach podstawy dotyczącej naruszenia przepisów prawa procesowego
skarżąca zarzuciła naruszenie art. 378 § 1 zdanie drugie k. p. c. w związku z art. 379
pkt 1 k. p. c. oraz art. 477 10 § 2 k. p. c., przez nieuwzględnienie przez Sąd drugiej
instancji z urzędu nieważności postępowania przed Sądem pierwszej instancji zaist-
niałej na skutek rozpoznania przez Sąd Okręgowy kwestii przysługiwania odwołują-
cej się prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawo-
dową, która to kwestia nie stanowiła przedmiotu bezpośredniego rozstrzygnięcia za-
wartego w decyzji ZUS, w związku z którą wniesiono odwołanie.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Skarga kasacyjna nie ma uzasadnionych podstaw. Najdalej idące są zarzuty
drugiej podstawy, których potwierdzenie oznaczałoby nieważność postępowania z
powodu niedopuszczalności drogi sadowej. Rozpoznano je w pierwszej kolejności.

Nieważności postępowania, ograniczonej do postępowania przed Sądem
pierwszej instancji, upatruje skarżąca w tym, że Sąd ten z naruszeniem art. 47710 § 2
k.p.c. rozpoznał odwołanie według stanu rzeczy, który powstał już po wydaniu decyzji
organu rentowego objętej odwołaniem. Zarzut ten jest bezzasadny przede wszystkim
dlatego, że bezpodstawnie kwalifikuje postępowanie przed Sądem wynikające z od-
wołania od decyzji organu rentowego, tak jakby w ogóle nie należało do drogi sądo-
wej. Tymczasem rozpoznanie odwołania od decyzji organu rentowego stanowi oczy-
wiście - czego skarżąca nie kwestionuje - sprawę z zakresu ubezpieczeń społecz-
nych w rozumieniu art. 476 § 2 pkt 2 k.p.c., ale tej właściwości sądu nie likwiduje - jak
to niesłusznie ocenia skarżąca - naruszenie przez sąd rozpoznający odwołanie prze-
pisów postępowania, w tym wskazanego w skardze art. 47710 § 2 k.p.c. Skarżąca
wniosła odwołanie do właściwego sądu i tylko sąd a nie żaden inny organ był wła-
ściwy do rozpoznania tego odwołania. Inną jest rzeczą, bo nie wkraczającą w mate-
rię drogi sądowej, to czy postępowanie sądowe nie uchybiało przepisom postępowa-
nia. Uchybienie tym przepisom, które wskazuje skarga, zostało dostrzeżone przez
Sąd drugiej instancji, a ponieważ stwierdzone uchybienia nie spowodowały nieważ-
ność postępowania z powodu niedopuszczalności drogi sądowej - to Sąd drugiej in-
stancji nie naruszył art. 378 § 1 zdanie drugie k.p.c. Oznacza to w konsekwencji bez-
zasadność tej podstawy skargi, skoro innych zarzutów dotyczących postępowania
przed Sądem, który wydał zaskarżony skargą wyrok, skarga nie zawiera (por. art.
39813 § 1 w związku z art. 3981 § 1 i art. 3983 § 1 pkt 2 k.p.c.). Wobec akcentowania
w uzasadnieniu skargi kwestii związanych z niejednolitością przedmiotu postępowa-
nia przed organem rentowym i postępowania wynikającego z odwołania od decyzji
organu rentowego należy zauważyć, że o nietrafności stanowiska skarżącej wystar-
czająco jasno świadczy rozstrzygnięcie (treść) zaskarżonego wyroku, które - w jego
części rozstrzygającej o istocie sprawy - orzeka oddalenie odwołania - tego przecież
odwołania, które wniosła Helena W.-R. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecz-
nych-Oddziału w K. z dnia 25 kwietnia 2002 r. Nie zachodzi więc jakakolwiek nieod-
powiedniość pomiędzy przedmiotem postępowania wynikającym na skutek wniesio-
nego do sądu odwołania, a przedmiotem rozpatrywanego w postępowaniu kasacyj-
nym prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy.

Z materialnoprawnej podstawy skargi kasacyjnej wynika zagadnienie prawne
dotyczące relacji między wskazanymi w skardze, z jednej strony, przepisami ustawy
o ustroju sądów powszechnych, a z drugiej - przepisami ustaw systemowych z za-
kresu świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Sąd Najwyższy stwierdza, że - wbrew
zarzutom skargi - w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku zostało przedstawione wyja-
śnienie powyższego zagadnienia, które nie budzi zastrzeżeń. Zasadniczą przesłankę
stanowiska Sądu Apelacyjnego stanowi przekonywająco uzasadniona teza o szcze-
gólnym charakterze (lex specialis) przepisów ustawy - Prawo o ustroju sądów po-
wszechnych. W ustawie tej uregulowane wszak zostały prawa i obowiązki sędziów
także w odniesieniu do świadczenia przysługującego w razie doznania stałego lub
długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek choroby zawodowej. O tym, że ure-
gulowanie prawne z ustawy dla sędziów ,,pragmatycznej", zapewnia sędziom z po-
wyższego ryzyka jednorazowe odszkodowanie, wyłączając prawo do renty z Fundu-
szu Ubezpieczeń Społecznych, w sposób jednoznaczny stanowią wskazane w skar-
dze przepisy art. 94a, 94b oraz 100 § 5 i 6 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o
ustroju sądów powszechnych w ich brzmieniu wynikającym z ustawy z dnia 28 listo-
pada 2003 r. zmieniającej niniejszą ustawę z dniem 14 stycznia 2004 r.

O tym jakie świadczenia przysługują sędziemu (członkom rodziny sędziego),
który wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, doznał stałego lub długo-
trwałego uszczerbku na zdrowiu - że jest to jednorazowe odszkodowanie - stanowi
art. 94a. Natomiast art. 94b u.s.p. poświęcony został kwestiom proceduralnym -
kompetencjom lekarza orzecznika (§ 1), doręczaniu orzeczenia lekarza orzecznika
uprawnionym podmiotom (§ 2), że jednorazowe odszkodowanie przyznaje się na
wniosek (§ 3), decyzyjnej formie rozstrzygania w sprawie przyznania jednorazowego
odszkodowania (§ 4 i § 5), terminowi wypłacania jednorazowego odszkodowania (§
6), oraz trybowi sądowego postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń spo-
łecznych, właściwym w sprawach odwołań od decyzji o przyznaniu lub odmowie
przyznania jednorazowego odszkodowania (§ 7). Wszystkie te określone w art. 94b
u.s.p. procedury dotyczą wyłącznie jednorazowego odszkodowania, a uregulowania
te kończy zawarte w § 8 tego prawa odesłanie do stosowania odpowiedniego - w
zakresie nieuregulowanym - przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu
wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Nie może być wątpliwości - jak to trafnie
przyjął Sąd Apelacyjny w podstawie zaskarżonego wyroku - że ,,odesłanie" to dotyczy
spraw uregulowanych w art. 94b u.s.p., to znaczy spraw, po pierwsze z zakresu jed-
norazowego odszkodowania i po drugie - szeroko rozumianych kwestii procedury
dotyczącej jednorazowego odszkodowania. Powyższa ocena zawarta w zaskarżo-
nym wyroku znajduje zdecydowane potwierdzenie w przepisach art. 100 § 5 i § 6
u.s.p. Pierwszy z tych przepisów jednoznacznie przesądza o tym, że ,,z tytułu pracy
na stanowisku sędziego nie przysługuje prawo do emerytury lub renty z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych, z zastrzeżeniem przypadków, o których mowa w art. 91 §
10" (przypadki te nie dotyczą sytuacji rozpatrywanej). Natomiast również jedno-
znacznie w § 6 stanowi się o tym, że ,,w razie zbiegu prawa do uposażenia w stanie
spoczynku z prawem do emerytury lub renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
wypłaca się wyłącznie uposażenie, z zastrzeżeniem § 7" (to zastrzeżenie także nie
dotyczy rozpatrywanego przypadku).

Wprowadzenie powyższych przepisów do ustawy - Prawo o ustroju sądów
powszechnych stanowi - w każdym razie co do zasady - normatywnie jasne ustalenie
stanu prawnego, który - jak to trafnie wywiódł Sąd Apelacyjny - obowiązywał także
przed tą nowelizacją, tyle że normę prawną o przysługiwaniu sędziemu, który wsku-
tek choroby zawodowej doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,
jednorazowego odszkodowania bez prawa do renty z ubezpieczenia społecznego,
wyprowadzano z szerszej analizy interpretacyjnej. Przedstawione w tym przedmiocie
w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku ustalenie normy prawnej opiera się na przeko-
nywującej analizie interpretacyjnej z niebudzącym zastrzeżeń wyprowadzeniem
wniosków z sytuacji prawnej wynikającej z uzyskania przez sędziów prawa do spe-
cjalnego dla nich wynagrodzenia w stanie spoczynku oraz związanego z tym zwol-
nienia ich z obowiązującego powszechnie w systemie ubezpieczeń społecznych
obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Należy tu dodać zastrze-
żenie, że rekonstruowana w podstawie prawnej zaskarżonego wyroku norma prawna
dotyczy wyłącznie dochodzonego w sprawie prawa sędziego do renty z tytułu choro-
by zawodowej (a nie jednorazowego odszkodowania) i dotyczy wyłącznie zdarzeń
zaistniałych - tak jak w sprawie niniejszej - pod rządem wskazanych wyżej przepisów
art. 100 § 5 i § 6 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszech-
nych.

Z powyższych przyczyn, uznając bezzasadność obu podstaw skargi kasacyj-
nej Sąd Najwyższy orzekł stosownie do art. 39814 k.p.c.
========================================