WYROK Z DNIA 28 LISTOPADA 2001 R.*
II KKN 304/01


Uchylenie po dniu 17 października 2001 r. w trybie kasacji wyroku
sądu rejonowego jako odwoławczego, tzn. wyroku wydanego przez ten sąd
w wyniku rozpoznania odwołania od orzeczenia kolegium do spraw wykro-
czeń, oznacza, że przedmiotem ponownego rozpoznania staje się znów
odwołanie od orzeczenia kolegium, a tym samym sprawę należy przekazać
sądowi rejonowemu do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwo-
ławczym, a nie do rozpoznania w pierwszej instancji.

Przewodniczący: sędzia SN H. Gordon-Krakowska.
Sędziowie SN: T. Grzegorczyk (sprawozdawca), W. Kozielewicz.
Prokurator Prokuratury Krajowej: J. Gemra.

Sąd po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2001 r. sprawy Filipa S.,
skazanego z art. 86 § 1 k.w., z powodu kasacji, wniesionej przez Rzeczni-
ka Praw Obywatelskich na korzyść skazanego od wyroku Sądu Rejonowe-
go w W. z dnia 11 stycznia 2001 r., zmieniającego orzeczenie Kolegium do
Spraw Wykroczeń przy Sądzie Rejonowym w W. z dnia 18 października
2000 r.

u c h y l i ł zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego i przekazał sprawę temu
sądowi do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym


* odmienny pogląd wyrażono w orzeczeniu opublikowanym w OSNKW 2002 z. 1-2 poz. 12 wraz ze zda-
niem odrębnym
Z u z a s a d n i e n i a :









Filip S. został, orzeczeniem Kolegium do Spraw Wykroczeń przy Są-
dzie Rejonowym dla Warszawy Pragi z dnia 18 października 2000 r., uzna-
ny winnym tego, że w dniu 3 czerwca 2000 r. w W. spowodował zagrożenie
bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że kierując samocho-
dem marki ,,Peugeot 205", zbliżając się do przejścia dla pieszych, nie za-
chował szczególnej ostrożności, w wyniku czego doprowadził do zderzenia
z kierującym rowerem Michałem Ś., lat 12, jadącym wzdłuż przejścia dla
pieszych, który doznał lekkich obrażeń ciała, przy jednoczesnym uszko-
dzeniu samochodu ,,Peugeot 205" na około 2000 zł, a roweru na około 500
zł, tj. czynu określonego w art. 86 § 1 k.w., i wymierzył mu za to karę
grzywny 400 zł. W wyniku odwołania się obwinionego od tego orzeczenia
do sądu, Sąd Rejonowy w W., wyrokiem z dnia 11 stycznia 2001 r., zmienił
zaskarżone orzeczenie w ten tylko sposób, że zmniejszył karę grzywny do
100 zł. Od orzeczenia tego kasację na korzyść oskarżonego wywiódł
Rzecznik Praw Obywatelskich (...). Skarżący wnosił o uchylenie wyroku
Sądu Rejonowego i przekazanie sprawy temu sądowi do ponownego roz-
poznania.

Rozpatrując tę kasację, Sąd Najwyższy zważył, co następuje (...):

(..) W tym miejscu, skoro kasacja okazuje się zasadna, pojawia się
kwestia organu, jakiemu należy przekazać sprawę i postępowania, w jakim
ma się ono toczyć, skoro po dniu 17 października 2001 r. zlikwidowane zo-
stały kolegia do spraw wykroczeń. Nie budzi wątpliwości, że w niniejszej
sprawie określone uchybienia pojawiły się jedynie w odniesieniu do postę-
powania odwoławczego. Uchylenie zaskarżonego orzeczenia Sądu Rejo-
nowego jako sądu odwoławczego nakazuje zatem przekazanie sprawy te-
mu sądowi do ponownego przeprowadzenia postępowania w drugiej in-
stancji. Stosownie bowiem do art. 6 § 3 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. -
przepisy wprowadzające kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia
(Dz. U. Nr 106, poz. 1149) w sprawach, w których wniesiono odwołanie od
orzeczenia kolegium do spraw wykroczeń, sąd rozpoznaje odwołanie, sto-
sując przepisy dotychczasowe. Z art. 6 § 5 i 6 tej ustawy wynika z kolei, iż
także odwołania składane po wejściu w życie nowego kodeksu postępo-
wania w sprawach o wykroczenia mają być rozpatrywane według dotych-
czasowych przepisów, a za odwołania takie powinny być nawet uznane
wnioski o uzasadnienie orzeczenia kolegium, złożone po dniu 17 paździer-
nika 2001 r., jeżeli tylko składający zachowuje terminy wynikające z do-
tychczasowych przepisów. Ogólnie zatem należy przyjąć, że ustawodawca
założył, iż odwołania od orzeczeń kolegiów do spraw wykroczeń, wydanych
przed dniem 17 października 2001 r., powinny być zawsze rozpoznane
według dotychczas obowiązujących przepisów, czyli w trybie określonym w
art. 512 k.p.k., bez względu na to, kiedy je złożono i w jakiej konfiguracji
procesowej dochodzi do ich rozpoznania po dniu 17 października 2001 r.,
byle tylko przedmiotem rozpoznania po tej dacie miało być odwołanie od
orzeczenia kolegium wydanego przed wejściem w życie nowego kodeksu
postępowania w sprawach o wykroczenia. Fakt, że nie istnieją już kolegia,
od decyzji których się odwołano, spowodował natomiast, że ustawodawca
zabronił sądowi odwoławczemu uchylania po dniu 17 października 2001 r.
zaskarżonego orzeczenia kolegium - poza sytuacją, gdy stwierdzi on po-
wód nieważności takiego orzeczenia, kiedy to powinien przekazać sprawę
sądowi właściwemu do rozpoznania w pierwszej instancji według nowych
przepisów - i zezwolił nawet na orzekanie wbrew regule ne peius, płynącej
z odpowiedniego stosowania art. 454 § 1 k.p.k. (art. 6 § 3 zd. pierwsze in
fine i zd.drugie przep. wprow. k.p.w.) W konsekwencji także uchylenie po
dniu 17 października 2001 r. w trybie kasacji wyroku sądu rejonowego jako
odwoławczego, tzn. wyroku wydanego przez ten sąd w wyniku rozpoznania
odwołania od orzeczenia kolegium do spraw wykroczeń, oznacza, że
przedmiotem ponownego rozpoznania staje się znów odwołanie od orze-
czenia kolegium, a tym samym sprawę należy przekazać sądowi rejono-
wemu do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym, a nie do
rozpoznania w pierwszej instancji. Sąd ten, procedując, powinien zaś mieć
na względzie treść art. 6 § 3 przep. wprow. k.p.w. i rozpoznać to odwołanie
w trybie przepisów dotychczasowych, tj. art. 512 k.p.k. Jedynie wtedy, gdy-
by rozpoznając kasację od takiego wyroku Sąd Najwyższy dostrzegł powód
nieważności orzeczenia kolegium, o jakim mowa w art.18 c § 1 pkt 1-8
d.k.p.w., powinien, uchylając zaskarżony wyrok sądu rejonowego, przeka-
zać sprawę temu sądowi, ale do rozpoznania w pierwszej instancji. Sąd
kasacyjny nie może już bowiem przekazać kwestii nieważności orzeczenia
kolegium do spraw wykroczeń do rozstrzygnięcia sądowi okręgowemu, ja-
ko uprawnionemu dotychczas do jej stwierdzania, gdyż stwierdzanie owej
nieważności z urzędu lub z inicjatywy organu procesowego już nie funkcjo-
nuje, a art. 8 § 2 przep. wprow. k.p.w. zakłada wprawdzie możliwość
stwierdzania jej nadal, ale tylko na wniosek strony.

Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy, uznając kasację za
zasadną, uchylił wyrok Sądu Rejonowego i przekazał mu sprawę do po-
nownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym (...).