Uchwała z dnie 18 grudnia 2001 r.
III ZP 25/01


Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza (sprawozdawca), Sędziowie
SN: Jadwiga Skibińska-Adamowicz, Barbara Wagner.

Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej Iwony Kaszczy-
szyn, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 grudnia 2001 r. w sprawie z powódz-
twa Haliny S. przeciwko Powiatowemu Urzędowi Pracy w J. o ustalenie istnienia sto-
sunku pracy, zagadnienia prawnego przekazanego postanowieniem Sądu Okręgo-
wego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krośnie z dnia 27 kwietnia 2001 r.
[...]


,,Czy art. 19 ust. 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - przepisy wprowa-
dzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U. Nr 133, poz. 872) a
zwłaszcza zawarte tam określenie ,,odpowiednio" może stanowić podstawę do sto-
sowania przez sądy dla pracowników powiatowych urzędów pracy terminów określo-
nych w przepisie art. 58 wyżej cytowanej ustawy przesuniętych o jeden rok, tak by w
miejsce wymienionego w ustawie roku 1999 stosować rok 2000 ?"

p o d j ą ł uchwałę:


Odpowiednie stosowanie art. 58 ustawy z dnia 13 października 1998 r. -
Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U. Nr
133, poz. 872 ze zm.) do przejęcia urzędów pracy (art. 19 ust. 5 tej ustawy)
obejmuje również określone w tym przepisie daty.

U z a s a d n i e n i e

Sąd Okręgowy w Krośnie, przedstawiając Sądowi Najwyższemu zagadnienie
prawne przytoczone we wstępnej części uchwały, w uzasadnieniu swego postano-
wienia następująco zrelacjonował stan sprawy:
Powódka Halina S. domaga się ustalenia, że pozostaje w stosunku pracy z
Powiatowym Urzędem Pracy w J., zawiązanym na podstawie umowy o pracę z 30
sierpnia 1991 r., zawartej na czas nieokreślony z byłym Urzędem Rejonowym w J.
(na jej podstawie powódka była zatrudniona na stanowisku referenta w Rejonowym
Urzędzie Pracy w J.) . Powódka kwestionowała zastosowanie do niej przepisów art.
54, 57 i 58 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy
reformujące administrację publiczną (Dz.U. Nr 133, poz. 872 ze zm.).
Strona pozwana nie uznała powództwa.
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Jaśle wyrokiem z dnia 20 grudnia 2000 r. oddalił
powództwo. Sąd ten stanął na stanowisku, że na podstawie art. 19 ust. 4 ustawy z
dnia 13 października 1998 r. rejonowe urzędy pracy stały się z dniem 1 stycznia
2000 r. powiatowymi urzędami pracy wchodzącymi w skład powiatowej administracji
zespolonej, a do przejęcia urzędów pracy i przekształcenia z organów administracji
rządowej specjalnej w powiatową administrację zespoloną stosuje się odpowiednio
przepisy art. 54, 57 i 58 tej ustawy. Zgodnie z art. 19 ust. 5 ustawy wszystkie terminy
określone w art. 58 należało przesunąć ,,odpowiednio", a zatem o rok.
Powódka zaskarżyła ten wyrok, a rozpoznający jej apelację Sąd Okręgowy w
Krośnie powziął wątpliwość, czy określenia zawarte w przepisie art. 19 ust. 5 ustawy
z dnia 13 października 1998 r. upoważniają zarówno kierowników powiatowych urzę-
dów pracy, jak i sądy do przesuwania o rok terminów określonych przez ustawodaw-
cę w art. 58 jednoznacznie i sztywno. Poważne wątpliwości budzi zdaniem tego
Sądu, możliwość zmiany konkretnych terminów ustawowych. Gdyby ustawodawca
chciał zsynchronizować terminy wygasania stosunków pracy z terminami reformowa-
nia wszystkich jednostek, w tym także urzędów pracy, to mógł to uzyskać przez bar-
dziej elastyczne sformułowanie treści art. 58, a użył ,,sztywnej" daty. Wątpliwa jest w
ocenie Sądu drugiej instancji możliwość automatycznego przesuwania terminów z
art. 58 dla pracowników powiatowych urzędów pracy na podstawie użytego w art. 19
ust. 5 określenia o ,,odpowiednim" stosowaniu tego przepisu.
Prokurator Prokuratury Krajowej biorący udział w postępowaniu przed Sądem
Najwyższym wniósł o udzielenie twierdzącej odpowiedzi na przedstawione pytanie.

Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:

Przekształcenia urzędów pracy związane z reformą administracji publicznej
przebiegały nieco inaczej niż innych urzędów i instytucji. Przekształcenia te odbyły
się w dwóch etapach. W pierwszym dokonane zostało - z dniem 1 stycznia 1999 r. -
dostosowanie organizacji i obszarów działania wojewódzkich i rejonowych urzędów
pracy do nowej organizacji administracji publicznej. Miało to miejsce na podstawie
art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające
ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U. Nr 133, poz. 872 ze zm.) oraz
wydanego na jego podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z
dnia 30 grudnia 1998 r.(Dz.U. Nr 166, poz. 1247). Na tym etapie rejonowe urzędy
pracy, takie jak Urząd w J. zatrudniający powódkę, przekształciły się w powiatowe
urzędy pracy. W stosunkach pracy nastąpiła zmiana po stronie pracodawcy, przy
zachowaniu dotychczasowej treści stosunku pracy i podstaw zatrudnienia. Dalej
idące przekształcenia odbyły się rok później i związane były z przekazaniem, zorga-
nizowanych już w nowym kształcie, powiatowych urzędów pracy do administracji ze-
spolonej. Ta zmiana związana była ze skomplikowanymi działaniami natury organi-
zacyjnej i finansowej, czego wyrazem była nowelizacja ustawy z dnia 13 październi-
ka 1998 r. W stosunkach pracy milczenie ustawodawcy na temat konsekwencji do-
konanych przekształceń spowodowałoby stosowanie przepisów art. 231 KP. W
ustawie z 13 października 1998 r. znalazło się jednakże uregulowanie następstw re-
organizacji dla stosunków pracy. Zgodnie z przepisem art. 19 ust. 5 do przejęcia
urzędów pracy, o których mowa w ust. 2-4 (czyli dokonywanego z dniem 1 stycznia
2000 r., bo taka data wymieniona jest w tych ustępach) stosuje się przepisy tej
ustawy, z tym że przepisy art. 54, 57 i 58 stosuje się odpowiednio. To unormowanie
tłumaczyć należy w ten sposób, że cała procedura ,,przejęcia" ma się odbyć w spo-
sób uregulowany w ustawie, a przekształcenia stosunków pracy powinny zostać do-
konane przy odpowiednim zastosowaniu wskazanych przepisów. Wzmianka o ,,od-
powiedniości" stosowania tych przepisów była konieczna dlatego, że wymienione są
w nich konkretne daty roku 1998 i 1999, które minęły zanim doszło do przejęcia
urzędów pracy. Odpowiednie stosowanie przepisów ma miejsce wówczas, gdy z
uwagi na specyfikę sytuacji, do której mają być aplikowane, to zastrzeżenie jest ko-
nieczne lub może się okazać potrzebne. Odpowiednie stosowanie może polegać na
zastosowaniu przepisu (lub jego części) wprost, z modyfikacją lub nawet na odmowie
zastosowania. W przypadku odesłania do odpowiedniego stosowania przepisów art.
54, 57 i 58 do pracowników urzędów pracy zastosowanie wprost jest niemożliwe z
uwagi na zamieszczone w nich daty. Niezastosowanie pozbawiłoby sensu uregu-
lowania końcowego fragmentu art. 19 ust. 5 ustawy 1 dnia 13 października 1998 r.
Pozostaje zatem stosowanie z modyfikacją, która w tym przypadku może - i powinna
- polegać na przystosowaniu dat wymienionych w tych przepisach do terminów prze-
kształceń urzędów pracy.
Z tych względów Sąd Najwyższy podjął uchwałę o treści podanej w sentencji.
========================================