Uchwała SN - III AZP 25/95
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:III AZP 25/95
Typ:Uchwała SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1996/9/124
Data wydania:1995-10-05

Uchwała z dnia 5 października 1995 r.
III AZP 25/95


Przewodniczący SSN: Walery Masewicz, Sędziowie SN: Adam
Józefowicz, Jerzy Kwaśniewski, Walerian Sanetra
(sprawozdawca), Andrzej Wróbel,


Sąd Najwyższy, przy udziale prokuratora Waldemara
Grudzieckiego w sprawie ze skargi Jerzego P. na decyzję
Komendanta Głównego Policji z dnia 17 grudnia 1993 r., [...] w
przedmiocie opróżnienia lokalu mieszkalnego [...], po
rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym dnia 5 października 1995 r.
zagadnienia prawnego przekazanego przez Naczelny Sąd
Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 17 maja 1995
r. [...] do rozstrzygnięcia w trybie art. 391 k.p.c. w związku
z art. 211 k.p.a.


Czy wybudowanie domu jednorodzinnego przez policjanta,
zajmującego lokal przydzielony decyzją organów podległych
Ministrowi Spraw Wewnętrznych, przy wykorzystaniu w czasie
budowy środków pomocy finansowej ze środków tegoż resortu, a
następnie zbycie go na rzecz dorosłych dzieci po wszczęciu
postępowania w przedmiocie opróżnienia lokalu uzyskanego w
drodze decyzji, stanowi przesłankę upoważniającą organ do
wydania decyzji o opróżnieniu lokalu przydzielonego decyzją na
podstawie § 15 ust. 1 pkt 7 zarządzenia nr 49 Ministra Spraw
Wewnętrznych z dnia 10 maja 1991 r. (Dz. Urzęd. MSW Nr 2, poz.
47) ?


p o d j ą ł następującą uchwałę:


Wybudowanie domu jednorodzinnego przez policjanta
zajmującego lokal przydzielony decyzją organów podległych
Ministrowi Spraw Wewnętrznych, przy wykorzystaniu w czasie
budowy środków pomocy finansowej ze środków Ministerstwa Spraw

Wewnętrznych, a następnie zbycie go na rzecz dorosłych dzieci
po wszczęciu postępowania w przedmiocie opróżnienia lokalu

uzyskanego w drodze decyzji, upoważnia właściwy organ do
wydania decyzji o opróżnieniu przydzielonego lokalu (§ 15 ust.

1 pkt 7 zarządzenia nr 49 Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia
10 maja 1991 r. w sprawie szczegółowych zasad przydziału i

opróżniania oraz norm zaludniania lokali mieszkalnych będących
w dyspozycji Ministra Spraw Wewnętrznych lub podległych mu
organów, a także szczegółowych zasad przydziału i opróżniania

tymczasowych kwater przeznaczonych dla policjantów, Dz. Urzęd.
MSW Nr 2, poz. 47).


U z a s a d n i e n i e


Decyzją [...] z dnia 8 października 1993 r. (wydaną po
ponownym rozpoznaniu sprawy) Komendant Wojewódzki Policji w K.
wezwał Jerzego P. do opróżnienia wraz ze wszystkimi osobami
wspólnie zamieszkałymi, zajmowanego dotychczas mieszkania w K.
przy ul. Z. w terminie do dnia 8 listopada 1993 r. Z
uzasadnienia tej decyzji wynika, że Jerzy P. zajmujący lokal
mieszkalny [...] w K. przy ul. Z., przydzielony decyzją [...]
z dnia 18 lipca 1977 r. przez KWMO w K. w 1985 r., rozpoczął
budowę domu jednorodzinnego, którą ukończył w lutym 1992 r. Na
budowę domu uzyskał na podstawie decyzji [...] z 17 lutego
1988 r. Szefa WUSW w K. pomoc w wysokości 1.250.000 zł. W
nowowybudowanym domu zamieszkała córka Jerzego P. - Iwona K.
wraz z rodziną, zameldowana od 18.02.1992 r. Na jej rzecz oraz
drugiej córki Elżbiety S. Jerzy P. przekazał aktem notarialnym
dom jednorodzinny w dniu 7 czerwca 1993 r., o czym powiadomił
8 czerwca 1993 r. Komendę Wojewódzką Policji w K. Z akt
wynika, iż decyzją [...] z dnia 12 maja 1993 r. Komendant
Wojewódzki Policji w K. nakazał opróżnienie zajmowanego przez
Jerzego P. oraz Halinę P. i Elżbietę S. lokalu, która to
decyzja w wyniku kontroli instancyjnej została uchylona wobec
skierowania jej do osób nie będących stronami. Zdaniem organu
przekazanie domu jednorodzinnego - wybudowanego częściowo z
pomocą środków finansowych otrzymanych z resortu spraw
wewnętrznych - córkom, nie zwalnia Jerzego P. z "rozliczenia
się" z zajmowanego dotychczas mieszkania.

W związku z powyższą sytuacją zgodnie z § 13 ust. 2 pkt 1
zarządzenia nr 41 MSW z dnia 9 marca 1993 r. w sprawie
określenia wysokości pomocy finansowej na budownictwo
mieszkaniowe dla funkcjonariuszy Policji, UOP, Straży
Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej oraz zasad jej
przyznawania i zwracania, Komendant Wojewódzki Policji decyzją
z dnia 23 czerwca 1993 r. orzekł o zwrocie udzielonej pomocy
finansowej. Przyznanie Jerzemu P. pomocy finansowej nastąpiło
pod określonymi warunkami, a zwłaszcza z obowiązkiem
opróżnienia lokalu i przekazania go jego dysponentowi. Warunek
ten nie został dopełniony, mimo zrealizowania przez Jerzego P.
celu, na który została udzielona pomoc finansowa. W tej
sytuacji, zdaniem organu pierwszej instancji, ma zastosowanie
przepis § 15 ust. 1 pkt 3 i 7 zarządzenia nr 49 MSW, z którego
wynika, że decyzję o opróżnieniu lokalu wydaje się m.in. razie
nierozliczenia się z poprzednio zajmowanego mieszkania wzg-
lędnie posiadania lub uzyskania (nabycia, przydziału) przez
policjanta lub jego małżonka innego lokalu mieszkalnego, domu
jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną
nieruchomość w miejscu pełnienia służby lub w miejscowości
pobliskiej.

Rozpoznający sprawę wskutek odwołania Jerzego P. Zastępca
Komendanta Głównego Policji [...] utrzymał w mocy zaskarżoną
decyzję. W uzasadnieniu powołał się na § 9 zarządzenia nr 49
stanowiący, iż policjant nie może zajmować dwóch lub więcej
lokali mieszkalnych (domów), z których co najmniej jeden
został przydzielony przez organ wymieniony w § 10 zarządzenia.
Jerzy P. w okresie od lutego 1992 r. do czerwca 1993 r. był
właścicielem domu jednorodzinnego przy ul. B.C., wybudowanego
przy udziale środków pomocy finansowej, jak i mieszkania
będącego w dyspozycji organów Policji. Po wydaniu przez organ
I instancji w dniu 12 maja 1993 r. decyzji wzywającej do
opróżnienia lokalu Jerzy P. powiadomił raportem z dnia 8
czerwca 1993 r. o przekazaniu domu aktem notarialnym dorosłym
córkom, lecz fakt ten nie zwalnia z powinności opróżnienia
lokalu przy ul. Z.

Skargę na powyższą decyzję do Naczelnego Sądu
Administracyjnego wniósł Jerzy P. domagając się stwierdzenia
nieważności decyzji z powodu wydania jej bez podstawy prawnej
oraz niewykonalności decyzji, która to cecha ma charakter
stały. Zdaniem skarżącego zarządzenie będące podstawą decyzji
nie zawiera przepisu upoważniającego do pozbawienia prawa do
mieszkania w sytuacji, gdy Jerzy P. posiadał jeden lokal, a
taki stan prawny na dzień wydania decyzji istniał w
przedmiotowej sprawie.

Rozpoznając tę skargę Naczelny Sąd Administracyjny
powziął wątpliwość, czy powołane w zaskarżonej decyzji
przepisy mogą stanowić podstawę do pozbawienia funkcjonariusza
Policji lokalu zajmowanego na podstawie decyzji o przydziale,
w sytuacji gdy po wybudowaniu domu nie zajął go i jego
własność przekazał na rzecz dorosłych dzieci, a więc w dacie
orzekania przez organ nie posiadał już innego lokalu w miejscu
służby lub miejscowości pobliskiej.

Przepis art. 88 ust. 1 ustawy z 6 kwietnia 1990 r. o
Policji (Dz. U. Nr 30, poz. 179 ze zm.) przyznaje policjantowi
w służbie stałej prawo do lokalu mieszkalnego w miejscowości,
w której pełnił służbę lub w miejscowości pobliskiej, z
uwzględnieniem liczby członków rodziny oraz ich uprawnień
wynikających z przepisów odrębnych. W myśl art. 90 ust. 1 tej
ustawy na lokale mieszkalne dla policjantów przeznacza się
lokale będące w dyspozycji Ministra Spraw Wewnętrznych lub
podległych mu organów, uzyskane w wyniku ich działalności
inwestycyjnej albo od terenowych organów administracji
państwowej lub zakładów pracy, a także zwolnione przez osoby,
które decyzje o przydziale uzyskały z jednostek podległych
MSW. Ustawa o Policji - za wyjątkiem przypadków określonych w
art. 95 i 96 - nie precyzuje zasad przydziału i opróżniania
lokali, gdyż w jej art. 97 ust. 1 ustawodawca przekazał
określenie szczegółowych zasad przydziału i opróżnienia oraz
norm zaludnienia lokali mieszkalnych, o których mowa w art.
90, do właściwości Ministra Spraw Wewnętrznych działającego w
porozumieniu z Ministrem Gospodarki Przestrzennej i
Budownictwa. W wykonaniu powyższej delegacji Minister Spraw
Wewnętrznych wydał w dniu 10 maja 1991 r. zarządzenie nr 49 w
sprawie szczegółowych zasad przydziału i opróżniania oraz nor-
my zaludnienia lokali mieszkalnych będących w dyspozycji
Ministra Spraw Wewnętrznych lub podległych mu organów, a także
szczegółowych zasad przydziału i opróżniania tymczasowych
kwater przeznaczonych dla policjantów (Dz. Urzęd. MSW Nr 2,
poz. 47).Zagadnienie opróżnienia lokalu zostało uregulowane w
§ 9 i 15 tego zarządzenia. Pierwszy z tych przepisów ustanawia
zakaz zajmowania dwóch lub więcej lokali mieszkalnych (domów),
z których co najmniej jeden został przydzielony przez organy
Policji. W takim razie stosuje się odpowiednio przepisy § 15
ust. 3 i 4. Przepis, do którego odsyła § 9 zarządzenia,
zawiera nakaz skierowany do organu, który przydzielił lokal (§
10 zarządzenia) zobowiązania policjanta do wyboru w terminie 6
miesięcy jednego z tych lokali. Dopiero po upływie 6 miesięcy
organ wydaje decyzję o opróżnieniu.

W ocenie NSA przepis ten nie może odnosić się do
rozpatrywanego przypadku, bowiem Jerzy P. nie zajmował
równocześnie dwóch lokali. Po wybudowaniu domu udostępnił go
dorosłej córce, a po wydaniu nieostatecznej decyzji,
nakazującej opróżnienie lokalu, własność domu przeniósł na
rzecz dorosłych córek. Powyższa norma nie mogła więc mieć
zastosowania w przedmiotowej sprawie jako podstawa do wydania
decyzji.

Przepis § 15 ust. 1 zarządzenia nr 49 określa przypadki
upoważniające organy Policji do wydania decyzji o opróżnieniu
lokalu przy czym normodawca nie pozostawił tej kwestii do
uznania organów, lecz przez użycie określenia "decyzje o
opróżnieniu lokalu wydaje się" skierował do organów
stosujących te przepisy nakaz wydania takich decyzji. Przepis
ten przewiduje 10 sytuacji wywołujących skutek w postaci obo-
wiązku orzeczenia o opróżnieniu lokalu zajmowanego na
podstawie decyzji o przydziale wydanej przez organ wymieniony
w § 10. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego jeżeli
przypadki te poddać analizie to nasuwa się wniosek o
zachodzącym podobieństwie z uregulowaniem zawartym w art. 51.
Prawa lokalowego stanowiącym podstawę do wydania decyzji o
cofnięciu przydziału. Wprawdzie zastosowanie tego środka
ustawodawca pozostawił do uznania organu, zaś w § 15 decyzji
nadano charakter obligatoryjny, lecz poza tym przesłanka z §
15 ust. 1 pkt 1 jest zbliżona do wymienionej w art. 51 pkt 2
Prawa lokalowego (podnajmowania przydzielonego lokalu
mieszkalnego bez zgody dysponenta), przesłanka z § 15 ust.1
pkt 8 jest identyczna z zawartą w art. 51 pkt 3 Prawa
lokalowego (niezamieszkiwanie przez czas dłuższy niż 6
miesięcy w lokalu), a przesłanka z § 15 ust. 1 pkt 5 wykazuje
znaczne podobieństwo z określoną w art. 51 pkt 1 Prawa
lokalowego (rażące lub uporczywe naruszenie zasad porządku
domowego).W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego podo-
bieństwo to nie jest przypadkowe. Przepis § 15 ust. 1 wymienia
także inne sytuacje - niektóre z nich (np.wymienione w pkt. 6)
budzą wątpliwości - lecz podane przykłady wskazują, że
normodawca celowo nawiązał do uregulowania zawartego w art. 51
poszerzając katalog przypadków upoważniających do zastosowania
sankcji w postaci opróżnienia lokalu.

Mający zasadnicze znaczenie w rozpoznawanej sprawie
przepis § 15 ust. 1 pkt 7 zarządzenia nakazuje wydanie decyzji
o opróżnieniu lokalu w przypadku "posiadania lub uzyskania
(nabycia, przydziału) przez policjanta lub jego małżonka
innego lokalu mieszkalnego, domu jednorodzinnego lub lokalu
mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość w miejscu
pełnienia służby lub miejscowości pobliskiej". Przepis ten
zawiera sformułowania, których akt prawny w swej dalszej
treści nie wyjaśnia, a konstrukcja prawna tego przepisu budzi
wątpliwości zwłaszcza w zestawieniu z omawianym wyżej
przepisem § 9 i § 15 ust. 3 zarządzenia. Jeżeli przyjąć, iż
zarządzenie reguluje w sposób całościowy i wyczerpujący
kwestię przydziału i opróżnienia lokalu, to wypływający z
normy § 9 zakaz obejmuje tylko zakaz zajmowania dwóch lokali
mieszkalnych (domów), nie zaś ich posiadania. Gdy policjant
lub jego małżonek zajmuje dwa lub więcej lokali, z których co
najmniej jeden został przydzielony na podstawie decyzji to na
organie ciąży obowiązek zastosowania środka przewidzianego w §
15 ust. 3. W takiej sytuacji policjant miałby możliwość wyboru
jednego z lokali i zwolnienia pozostałych. W przypadku gdy
jeden z lokali (domów) stanowi własność, wybór lokalu
zasiedlonego na podstawie decyzji pod rządami obowiązującego
do 12 listopada 1994 r. Prawa lokalowego oznaczał poddanie
domu (lokalu) własnościowego reżimowi szczególnego trybu
najmu.

Sytuacja przewidziana w § 15 ust. 1 pkt 7 zarządzenia
zdaje się odnosić do innego stanu faktycznego, a mianowicie
gdy policjant lub jego małżonek jest posiadaczem, wybudował
lub uzyskał (nabył bądź otrzymał przydział) innego lokalu
mieszkalnego, a ponadto zajmuje lokal na podstawie decyzji
wydanej przez organ wymieniony w § 10, to wówczas organ
nakazuje opróżnienie lokalu zajmowanego na podstawie decyzji.
Tak też przyjmował Naczelny Sąd Administracyjny w swoich orze-
czeniach, uznając że powołany przepis zobowiązuje właściwy w
sprawach przydziału i opróżniania lokali organ do wydania
decyzji nakazującej opróżnienie lokalu w przypadku uzyskania
przez policjanta lub jego małżonka między innymi wymienionego
domu jednorodzinnego.

Okoliczność, iż funkcjonariusz skorzystał z pomocy
finansowej nie może mieć zasadniczego znaczenia w tej sprawie,
gdyż Jerzy P. wyraził gotowość zwrotu uzyskanych na ten cel
środków finansowych po wybudowaniu domu, a ponadto Naczelny
Sąd Administracyjny w swoich orzeczeniach stwierdza nieważność
decyzji organów Policji, nakładających obowiązek zwrotu z
uwagi na to, że przepisy zarządzenia nr 41 Ministra Spraw
Wewnętrznych z dnia 9 marca 1993 r. w sprawie określenia wyso-
kości pomocy finansowej na budownictwo mieszkaniowe dla
funkcjonariuszy Policji, UOP, Straży Granicznej i PSP, a
poprzednio zarządzenia Nr 68 MSW z dnia 6 września 1991 r. o
tej samej nazwie, zostały wydane z przekroczeniem ustawowej
delegacji, zawartej w art. 96 ust. 3 ustawy o Policji (wyrok z
9 czerwca 1993 r., sygn. akt I SA 1729/92 - ONSA 1994 r. z. 3
poz. 100, wyrok I SA 2078/93 z 17 lutego 1995 r. i I SA
2261/93 z 10 lutego 1995 r. - nie publikowane). Takie
orzeczenie wydał też NSA w dniu 3 marca 1995 r. stwierdzając
nieważność decyzji nakazujących Jerzemu P. zwrot pomocy
finansowej.

Przepis § 15 ust. 1 pkt 7 zarządzenia nie precyzuje, czy
"posiadanie lub uzyskanie (nabycie)" odnosi się do domu
(lokalu) wolnego, czy także dotyczy lokalu zajętego przez inne
osoby. Wobec nieuregulowania tej kwestii w ustawie z 6
kwietnia 1990 r. o Policji oraz zarządzeniu nr 49 powstaje
wątpliwość, czy omawiany przepis będzie mieć zastosowanie do
sytuacji, gdy funkcjonariusz korzystający z prawa do lokalu,
przydzielonego decyzją organów MSW wybudował dom, którego
własność przed wydaniem decyzji - na podstawie § 15 ust. 1 pkt
7 zarządzenia - przeniósł na dorosłe dzieci, zamieszkujące z
nim do czasu jego wzniesienia. Zatem w dacie wydania decyzji
ostatecznej już nie przysługuje mu własność i nie jest
posiadaczem domu, a jego potrzeby mieszkaniowe zaspokaja lokal
przydzielony w drodze decyzji organów MSW.

Przepis art. 51 pkt 5 Prawa lokalowego w analogicznej
sytuacji, po wybudowaniu domu przez osobę posiadającą lokal
uzyskany w drodze decyzji administracyjnej o przydziale,
skutek restrykcyjny w postaci możliwości cofnięcia przydziału
przewidywał tylko wtedy, gdy przeniesienie własności
następowało na rzecz osoby trzeciej, nie należącej do kręgu
zstępnych, wstępnych, osób przysposobionych bądź rodzeństwa.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego powstaje tu zatem
kolejna wątpliwość, czy wobec braku regulacji prawnej
odnoszącej się do sytuacji kiedy następuje przeniesienie
własności domu lub jego wynajęcia na rzecz osób najbliższych,
przy wyjaśnianiu treści przepisu § 15 ust. 1 pkt 7 zarządzenia
mieć będą odpowiednie zastosowanie przepisy Prawa lokalowego.
Do odpowiedniego ich zastosowania w sprawach nie uregulowanych
zarządzeniem odsyła normodawca w jego § 27.

NSA akcentuje ponadto, że dom jednorodzinny, wybudowany
przez funkcjonariusza policji został zasiedlony przez dorosłe
córki, które założyły własne rodziny. Organy wydające decyzje
o opróżnieniu lokalu przy ul. Z. w K., opierając się na
literalnym brzmieniu przepisu, zastosowały przewidziany w nim
środek nie badając w toku postępowania ile osób zamieszkuje
ten dom oraz, czy po przekwaterowaniu Jerzego P.
funkcjonariusz i jego żona będą mieli zapewnioną powierzchnię
mieszkalną przysługującą im według norm zaludnienia. W ocenie
NSA okoliczności tych nie można pomijać, a to ze względu na
przyznane w art. 88 ust. 1 ustawy z 6 kwietnia 1990 r. o
Policji uprawnienia do lokalu mieszkalnego w miejscowości, w
której policjant pełni służbę i prawa nabyte w drodze decyzji
o przydziale.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


W myśl przepisu § 15 ust. 1 pkt 7 zarządzenia nr 49
Ministra Spraw Wewnętrznych z 10 maja 1991 r. w sprawie
szczegółowych zasad przydziału i opróżniania oraz norm
zaludnienia lokali mieszkalnych będących w dyspozycji Ministra
Spraw Wewnętrznych istnieje powinność wydania decyzji o
opróżnieniu lokalu mieszkalnego w razie posiadania lub
uzyskania (nabycia, przydziału) przez policjanta lub jego mał-
żonka innego lokalu mieszkalnego, domu jednorodzinnego lub
lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość w
miejscu pełnienia służby lub miejscowości pobliskiej. Przepis
ten przewiduje kompetencję właściwego organu do wydania de-
cyzji o opróżnieniu lokalu, który został wcześniej
przydzielony policjantowi (na mocy decyzji o przydziale lokalu
mieszkalnego), w sytuacji posiadania lub uzyskania (nabycia,
przydziału), "innego lokalu mieszkalnego", bez bliższego
wyjaśnienia kiedy "uzyskanie" tego mieszkania następuje, jak
długo trwa, a także bez względu na to co się dzieje po
"uzyskaniu" mieszkania, które może następnie - jak w sprawie
będącej przedmiotem niniejszej uchwały - zostać przekazane
(zbyte, darowane) innej osobie. Uznać więc należy, że w
świetle tego przepisu okoliczności tego rodzaju są zasadniczo
bez znaczenia prawnego. Z przepisu § 15 ust. 1 pkt 7
zarządzenia nr 49 Ministra Spraw Wewnętrznych z 10 maja 1991
r. wynika przy tym, że podstawą decyzji o opróżnieniu lokalu
mieszkalnego jest zarówno stan posiadania innego lokalu
mieszkalnego jak i sytuacja jego "uzyskania", przy czym w
pojęciu tym mieszczą się wszelkie przypadki "uzyskania" lokalu
mieszkalnego, a więc także "uzyskania" go w wyniku wybudowania
domu jednorodzinnego przez policjanta lub jego małżonka.

Zdaniem Sądu Najwyższego brak jest jednocześnie podstaw,
by uważać, że problem, który rozstrzygnięty został w
analizowanym tu przepisie, regulowany jest przez ten przepis w
sposób niepełny i że wobec tego istnieje w tym wypadku stan,
do którego odnosi się przepis § 27 zarządzenia nr 49 Ministra
Spraw Wewnętrznych z 10 maja 1991 r. Stanowi on, że w sprawach
nie uregulowanych zarządzeniem mają odpowiednie zastosowanie
przepisy Prawa lokalowego (obowiązującego do czasu wejścia w
życie ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali
mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych. Dz. U. Nr 105, poz.
509) oraz wydane na jego podstawie akty wykonawcze.

W uzasadnieniu postanowienia Naczelny Sąd Administracyjny
sugeruje, iż należałoby jednak w tej kwestii zająć inne
stanowisko i w związku z tym do rozważanego stanu faktycznego
zastosować art. 51 pkt 5 Prawa lokalowego, przewidujący, że
możliwe jest wydanie decyzji o cofnięciu przydziału lokalu,
jeżeli najemca wybudował dom jednorodzinny lub lokal
mieszkalny w innym domu, a po zakończeniu budowy przeniósł
jego własność na osobę trzecią, nie należącą do kręgu
zstępnych, wstępnych, osób przysposobionych bądź rodzeństwa,
albo oddał w najem, bezpłatne używanie lub dzierżawę dom
(lokal) stanowiący jego własność. Sugestia ta jest jednakże
nieuzasadniona, gdyż sytuacja "wybudowania domu
jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego w innym domu" bez
wątpienia mieści się w zakresie pojęcia uzyskania (nabycia,
przydziału) innego lokalu mieszkalnego, domu jednorodzinnego
lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną "nieruchomość" i
w konsekwencji nie można przyjąć, iż sprawa pozbawienia
policjanta lokalu mieszkalnego w takim przypadku nie jest
przedmiotem regulacji zawartych w zarządzeniu nr 49 Ministra
Spraw Wewnętrznych z 10 maja 1991 r., czy też że jest ona w
nim unormowana w sposób niekompletny. Regulacja ta jest
zupełna w tym znaczeniu, że wskazane są w niej przesłanki dla
podjęcia decyzji o opróżnieniu lokalu mieszkalnego przez
policjanta. O niezupełności unormowania prawnego analizowanej
tu sytuacji można by mówić tylko wtedy, gdyby przyjąć - do
czego jednakże brak podstaw - że przypadek wybudowania domu
jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego w innym domu pojęciowo
nie mieści się w hipotezie § 15 ust. 1 pkt 7 zarządzenia nr 49
Ministra Spraw Wewnętrznych z 10 maja 1991 r. To, że regulacja
zawarta w tym przepisie jest inna od tej, którą znajdujemy w
art. 51 pkt 1 Prawa lokalowego, nie oznacza jednakże, iż może
być ona pominięta bądź też oceniana jako niepełna. Brak tym
samym, przy wyjaśnianiu spornego zagadnienia podstaw do
sięgania do Prawa lokalowego.

Zwrócić ponadto należy uwagę, że katalog przyczyn
uzasadniających podjęcie decyzji o opróżnieniu lokalu podany w
§ 15 zarządzenia nr 49 Ministra Spraw Wewnętrznych z 10 maja
1991 r. jest znacznie bardziej rozbudowany niż ten, który
przewidziany jest w art. 51 Prawa lokalowego, upoważniającym
do podjęcia decyzji o cofnięciu przydziału lokalu, co
przemawia na rzecz tezy, iż unormowanie z § 15 stanowi
regulację wyczerpującą. Odrębność unormowań zawartych w § 15
zarządzenia nr 49 Ministra Spraw Wewnętrznych z 10 maja 1991
r. pozostaje przy tym w związku ze swoistym uprzywilejowaniem
policjantów w zakresie ich uprawnień do zaspokojenia ich
potrzeb mieszkaniowych, w tym także do pomocy mieszkaniowej z
funduszu mieszkaniowego. W tych warunkach zrozumiały i
wytłumaczalny jest pewien większy rygoryzm, który znalazł
odbicie w przepisach zarządzenia nr 49 Ministra Spraw Wew-
nętrznych z 10 maja 1991 r., normujących kwestię podejmowania
decyzji o opróżnieniu lokalu mieszkalnego przez policjanta.
Stanowisko, które znalazło wyraz w podjętej przez Sąd
Najwyższy uchwale, znajdujące w pierwszym rzędzie oparcie w
literalnej wykładni § 15 ust. 1 pkt 7 zarządzenia nr 49
Ministra Spraw Wewnętrznych z 10 maja 1991 r., jest dodatkowo
uzasadnione ze względów o charakterze celowościowo -
słusznościowym (a więc na gruncie wykładni funkcjonalnej), w
sytuacji - która była przedmiotem rozpoznania przed NSA - gdy
dom jednorodzinny lub lokal mieszkalny stanowiący odrębną
nieruchomość zostają wybudowane przy wykorzystaniu w czasie
jego budowy środków pomocy finansowej pochodzących z funduszy
resortu spraw wewnętrznych. W ramach stosowania dyrektyw
wykładni funkcjonalnej, a także systemowej nie bez pewnego
znaczenia jest także szczególny sposób wyznaczenia w ustawie z
6 kwietnia 1990 r. o Policji kręgu osób - członków rodziny
policjanta, które uwzględnione są przy przydziale lokalu
mieszkalnego. Znajdują się wśród nich dzieci policjanta ale
tylko pozostające na jego utrzymaniu i nie dłużej jednak niż
do ukończenia przez nie 25 lat życia (art. 89 pkt 2 ustawy o
Policji). Obie córki skarżącego, na które przeniósł on
własność wybudowanego przez siebie domu są zamężne, co nasuwa
myśl - sprawa ta jednakże nie została wyjaśniona przez NSA -
iż mogą one nie mieścić się już w kręgu członków rodziny
policjanta w rozumieniu art. 89 ustawy o Policji. Jest to
okoliczność, która dodatkowo przemawia przeciwko odstępowaniu
na tle rozpoznawanej sprawy od wniosków wypływających z
wykładni logiczno - językowej przepisu § 15 ust. 1 pkt 7
zarządzenia nr 49 Ministra Spraw Wewnętrznych z 10 maja 1991
r.

Mając na uwadze powyższe przesłanki Sąd Najwyższy na
przedstawione mu pytanie udzielił odpowiedzi jak w sentencji.
=======================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] III AZP 1/02   Uchwała siedmiu sędziów SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2003/12/282 Monitor Podatkowy 2003/6/32-34 Orzecznictwo Sądów Polskich 2003/11/612 Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 2003/6/522
2002-05-15 
[IA] III AZP 4/96   Uchwała SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/4/42
1996-07-05 
[IA] III AZP 3/96   Uchwała siedmiu sędziów SN
Prawo Pracy 1996/12/33 Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/5/60 Orzecznictwo Sądów Polskich 1997/5/257-261
1996-10-22 
[IA] III AZP 2/96   Uchwała SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1997/1/1 Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 1997/5/510 - 515
1996-09-26 
[IA] III AZP 1/96   Uchwała SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 1996/21/312
1996-04-03 
  • Adres publikacyjny: