Uchwała z dnia 28 kwietnia 2005 r., III CZP 22/05

Sędzia SN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący)
Sędzia SN Irena Gromska-Szuster
Sędzia SN Barbara Myszka (sprawozdawca)

Sąd Najwyższy w sprawie egzekucyjnej wierzyciela Eugeniusza B. przeciwko
dłużnikom Karine K., Arturowi B. i Marcjanowi B. po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej
na posiedzeniu jawnym w dniu 28 kwietnia 2005 r., przy udziale prokuratora
Prokuratury Krajowej Piotra Wiśniewskiego, zagadnienia prawnego
przedstawionego przez Sąd Okręgowy w Tarnowie postanowieniem z dnia 3 lutego
2005 r.:
"1. Czy przyznane stronie przez sąd w postępowaniu rozpoznawczym
zwolnienie od kosztów sądowych rozciąga się przez art. 771 k.p.c. na postępowanie
egzekucyjne również w takim zakresie, że strona ta, będąca na etapie egzekucji
dłużnikiem, wolna jest od opłaty egzekucyjnej należnej komornikowi sądowemu i
przez to nie jest możliwe jej ściągnięcie od tej osoby?
a w razie odpowiedzi negatywnej:
2. Czy dłużnikowi przysługuje w toku postępowania egzekucyjnego
uprawnienie do żądania zwolnienia go od opłaty egzekucyjnej należnej
komornikowi, a jeśli tak, to w jakim trybie i przez kogo jest rozpoznawane?"
podjął uchwałę:

Zwolnienie od kosztów egzekucji przyznane dłużnikowi w toku
postępowania egzekucyjnego - podobnie jak zwolnienie od kosztów
sądowych udzielone w postępowaniu rozpoznawczym - pozostaje bez
wpływu na możliwość ściągnięcia od dłużnika opłaty egzekucyjnej należnej
komornikowi za dokonaną egzekucję.

Uzasadnienie

Komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Brzesku, na wniosek
Eugeniusza B., w październiku 2002 r. wszczął przeciwko Karine K. oraz jej
małoletnim synom Arturowi B. i Marcjanowi B. egzekucję świadczeń pieniężnych na
podstawie prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie z dnia 29
czerwca 2001 r., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. W sprawie zakończonej
tym wyrokiem Karine K. oraz jej małoletni synowie, postanowieniem Sądu
Okręgowego z dnia 25 maja 2001 r., zostali zwolnieni od kosztów sądowych.
Komornik, zgodnie z wnioskiem wierzyciela, skierował egzekucję do nieruchomości
stanowiącej współwłasność dłużników.
W toku postępowania egzekucyjnego dłużnicy, powołując się na swoją trudną
sytuację materialną, wystąpili do Sądu Rejonowego w Brzesku z wnioskiem o
zwolnienie od kosztów egzekucji. Postanowieniem z dnia 9 listopada 2004 r. Sąd
Rejonowy umorzył postępowanie wywołane tym wnioskiem, stwierdzając, że,
zgodnie z art. 771 k.p.c., zwolnienie od kosztów sądowych przyznane
postanowieniem Sądu Okręgowego w Tarnowie z dnia 25 maja 2001 r. rozciąga się
także na postępowanie egzekucyjne, wobec czego wydanie postanowienia o
zwolnieniu dłużników od kosztów egzekucji należy uznać za zbędne.
Przy rozpoznawaniu zażalenia dłużników Sąd Okręgowy w Tarnowie powziął
poważne wątpliwości, którym dał wyraz w przedstawionym zagadnieniu prawnym,
przytoczonym na wstępie uchwały.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Spośród wątpliwości, które nasunęły się Sądowi Okręgowemu w związku z
wykładnią art. 771 k.p.c., w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia,
czy w świetle powołanego przepisu zwolnienie od kosztów sądowych, przyznane
stronie przez sąd w postępowaniu rozpoznawczym lub z którego strona korzysta z
mocy ustawy, rozciąga się tylko na postępowanie egzekucyjne prowadzone przez
sąd, czy także na postępowanie prowadzone przez komornika.
Problem ten był już podejmowany w orzecznictwie zarówno w czasie
obowiązywania rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 czerwca 1991 r.
w sprawie taksy za czynności komorników (Dz.U. Nr 62, poz. 264 ze zm.), jak i po
wejściu w życie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i
egzekucji (Dz.U. Nr 133, poz. 882 ze zm. - dalej: ,,u.k.s.egz.") i po kolejnych
zmianach zawartych w niej regulacji dotyczących kosztów egzekucji. W uchwale z
dnia 2 grudnia 1994 r., III CZP 153/94 (OSNCP 1995, nr 3, poz. 51) Sąd Najwyższy
stanął na stanowisku, że zwolnienie pracownika dochodzącego roszczeń z zakresu
prawa pracy od obowiązku uiszczenia opłat sądowych oraz tymczasowe
ponoszenie przez Skarb Państwa w toku postępowania rozpoznawczego wydatków
(art. 463 § 1 i 2 k.p.c.) rozciąga się także na postępowanie egzekucyjne; dotyczy to
również sytuacji, w której wierzyciel odstąpił od egzekucji w związku z
zaspokojeniem dochodzonej wierzytelności poza postępowaniem egzekucyjnym.
Uchwała zapadła w sprawie, w której spór dotyczył kosztów postępowania
egzekucyjnego prowadzonego przez komornika. Podobnie w uchwale z dnia 26
września 2000 r., III CZP 25/00 (OSNC 2001, nr 3, poz. 35) Sąd Najwyższy przyjął,
że tymczasowe ponoszenie wydatków przez Skarb Państwa, przewidziane w art.
463 § 2 k.p.c., dotyczy postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez
komornika, także po wejściu w życie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o
komornikach sądowych i egzekucji. W obydwu wymienionych uchwałach Sąd
Najwyższy uznał zatem, że art. 771 k.p.c. dotyczy także postępowania
egzekucyjnego prowadzonego przez komornika.
Odmienne stanowisko wyrażone zostało natomiast w uchwale z dnia 4
czerwca 2001 r., III CZP 23/01 (OSNC 2002, nr 1, poz. 2), w której Sąd Najwyższy
wyjaśnił, że prokurator - w postępowaniu zabezpieczającym prowadzonym na jego
polecenie - jest zobowiązany do uiszczenia stosunkowej opłaty egzekucyjnej
przewidzianej w art. 45 ust. 1 i 3 oraz zaliczki, o której mowa w art. 40 u.k.s.egz. W
uchwale z dnia 18 października 2001 r., III CZP 50/01 (OSNC 2002, nr 5, poz. 59)
przyjął z kolei, że Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa obowiązana jest do
uiszczenia opłaty egzekucyjnej przewidzianej w art. 45 ust. 1 u.k.s.egz. Podstawą
tego poglądu było stwierdzenie, że ustawa o komornikach sądowych i egzekucji nie
zawiera odpowiednika art. 28 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych (jedn. tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 88 ze zm. -
dalej: ,,u.k.s.c."), wobec czego nie ma w niej odesłania do przepisów kodeksu
postępowania cywilnego. Tym samym zawarte w tej ustawie unormowania
dotyczące zwolnienia od obowiązku uiszczania opłat egzekucyjnych są
unormowaniami szczególnymi także w stosunku do przepisów kodeksu
postępowania cywilnego. W konsekwencji Sąd Najwyższy uznał, że zwolnienie od
kosztów sądowych przyznane stronie w postępowaniu rozpoznawczym nie
przesądza o zwolnieniu od obowiązku uiszczenia kosztów egzekucyjnych
określonych w ustawie o komornikach sądowych i egzekucji, ustawa ta bowiem
zawiera regulacje szczególne, które nie pozwalają na stosowanie wprost wszystkich
zasad instytucji zwolnienia od kosztów sądowych zawartych w kodeksie
postępowania cywilnego. Stanowisko to Sąd Najwyższy podtrzymał w uchwale z
dnia 25 lipca 2002 r., III CZP 45/02 (OSNC 2003, nr 4, poz. 47), w której przyjął, że
przepis art. 45 ust. 7 u.k.s.egz. zobowiązuje sąd do przekazania komornikowi
części opłaty stosunkowej, o której mowa w art. 45 ust. 5 tej ustawy, łącznie z
poleceniem egzekucyjnym. W uzasadnieniu uchwały podkreślił, że uregulowanie
kwestii opłat egzekucyjnych w ustawie o komornikach sądowych i egzekucji w
sposób odmienny niż w kodeksie postępowania cywilnego i ustawie o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych wyraźnie wskazuje na to, iż ustawa ta zawiera
normy szczególne i autonomiczne.
W nauce prawa natomiast zdecydowanie przeważa pogląd, że przewidziane w
art. 771 k.p.c. rozciągnięcie zwolnienia od kosztów sądowych, przysługującego
stronie w postępowaniu rozpoznawczym, dotyczy postępowania egzekucyjnego
prowadzonego zarówno przez sąd, jak i przez komornika.
Dokonując wykładni art. 771 k.p.c., trzeba mieć na względzie, że w
postępowaniu rozpoznawczym wyróżnia się kategorię kosztów sądowych będących
składnikiem kosztów procesu (art. 98 i nast. k.p.c.), w postępowaniu egzekucyjnym
natomiast - kategorię kosztów egzekucji będących składnikiem kosztów
postępowania egzekucyjnego. Koszty sądowe obejmują opłaty sądowe i zwrot
wydatków (art. 2 u.k.s.c.), natomiast koszty egzekucji mogą być kosztami egzekucji
sądowej lub kosztami egzekucji komorniczej, zależnie od tego, do którego z
organów należy egzekucja (art. 758 k.p.c.). Koszty egzekucji komorniczej zostały
uregulowane w ustawie o komornikach sądowych i egzekucji; obejmują one zwrot
wydatków poniesionych przez komornika (art. 39 i nast. u.k.s.egz.) oraz opłaty
egzekucyjne (art. 43 i nast. u.k.s.egz.). W sprawach o egzekucję świadczeń
pieniężnych komornik pobiera opłaty stosunkowe, zależne od wartości
egzekwowanego roszczenia, a w sprawach o egzekucję świadczeń niepieniężnych i
w innych przypadkach określonych w ustawie - opłaty stałe. Wypada dodać, że
przepisy ustawy regulujące opłaty egzekucyjne były kilkakrotnie nowelizowane (zob.
ustawy z dnia 19 lipca 2001 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego,
ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach
sądowych i egzekucji, Dz.U. Nr 98, poz. 1069, z dnia 18 września 2001 r. o zmianie
ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz o zmianie niektórych innych
ustaw, Dz.U. Nr 130, poz. 1452, i z dnia 24 września 2004 r. o zmianie ustawy o
komornikach sądowych i egzekucji oraz o zmianie ustawy - Kodeks postępowania
cywilnego, Dz.U. Nr 236, poz. 2356). W wyniku dokonanych zmian przyjęto
rozwiązanie, zgodnie z którym wierzyciel egzekwujący świadczenie pieniężne
zasadniczo nie uiszcza przy wszczęciu egzekucji ułamkowej części opłaty
stosunkowej; wyjątki dotyczą jedynie wszczęcia postępowania o dokonanie
zabezpieczenia (art. 45 ust. 3 i 4 u.k.s.egz.) oraz wniosku prokuratora lub sądu o
zabezpieczenie na mieniu oskarżonego wykonania wydanego w postępowaniu
karnym orzeczenia skazującego na grzywnę, przepadek lub nakładającego
obowiązek naprawienia szkody (art. 45 ust. 5 u.k.s.egz.). Za dokonaną egzekucję
świadczeń pieniężnych komornik - jak wynika z art. 45 ust. 2 u.k.s.egz. - pobiera
opłatę stosunkową od dłużnika. Opłatę tę komornik ściąga od dłużnika, obliczając ją
proporcjonalnie do wyegzekwowanych kwot (art. 59 ust. 1 u.k.s.egz.). Wszczęcie
egzekucji i postępowania o zabezpieczenie świadczeń niepieniężnych uzależnione
jest natomiast od uiszczenia przez wierzyciela opłaty stałej (art. 49a u.k.s.egz.).
Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji nie reguluje problematyki
zwolnienia od kosztów egzekucji, zawiera jedynie wzmianki nawiązujące do
zwolnienia od kosztów sądowych. Przykładem takiej wzmianki jest art. 40 zdanie
ostatnie u.k.s.egz., według którego sąd rejonowy, przy którym działa komornik,
przekazuje komornikowi sumy niezbędne na pokrycie wydatków w sprawach innych
osób zwolnionych od kosztów sądowych. Wobec braku w ustawie o komornikach
sądowych i egzekucji ogólnych regulacji określających zasady i zakres zwolnienia
od kosztów egzekucji prowadzonej przez komornika, nie można generalnie
wyłączyć możliwości stosowania w tej egzekucji art. 771 k.p.c. Jeśli się uwzględni
literalne brzmienie tego przepisu, który rozciąga zwolnienie od kosztów sądowych
na postępowanie egzekucyjne bez względu na rodzaj organu prowadzącego to
postępowanie, za uzasadnione uznać należy stanowisko, że odnosi się on także do
egzekucji komorniczej. Nie stanowi przy tym argumentu na rzecz odmiennego
poglądu okoliczność, że w art. 771 k.p.c. ustawodawca posłużył się pojęciem
,,kosztów sądowych" i zwolnienie od tych kosztów rozciągnął na postępowanie
egzekucyjne. W postępowaniu egzekucyjnym występuje pojęcie ,,kosztów
egzekucji", które są odpowiednikiem pojęcia kosztów sądowych, wobec czego
zawarte w art. 771 k.p.c. rozciągnięcie zwolnienia od kosztów sądowych należy
rozumieć w ten sposób, że strona korzystająca ze zwolnienia od kosztów sądowych
w postępowaniu rozpoznawczym korzysta w postępowaniu egzekucyjnym ze
zwolnienia od kosztów egzekucji. Przyjmując, że art. 771 k.p.c. dotyczy także
postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika, nie można jednak
nie dostrzegać, że ustawa o komornikach sądowych i egzekucji zawiera regulacje
szczegółowe, które modyfikują funkcjonowanie w postępowaniu egzekucyjnym
instytucji zwolnienia od kosztów. Przykładowo, według art. 40 zdanie drugie
u.k.s.egz., prokurator - choć korzysta z ustawowego zwolnienia od kosztów
sądowych (art. 111 § 1 pkt 4 k.p.c.) - musi uiścić zaliczkę na pokrycie wydatków,
jeżeli wniósł o dokonanie czynności. Podobnie uregulowana została w art. 45 ust. 3
i 4 u.k.s.egz. kwestia pobierania opłat egzekucyjnych w postępowaniu
zabezpieczającym. Regulacje te - jak trafnie podniesiono w doktrynie - stanowią
leges speciales w stosunku do normy ogólnej wynikającej z art. 771 k.p.c., co nie
oznacza jednak, że wyłączają stosowanie tego przepisu w postępowaniu
egzekucyjnym prowadzonym przez komornika. Wspomniane regulacje jedynie
modyfikują reguły dotyczące zwolnienia od kosztów sądowych ustanowione w
przepisach kodeksu postępowania cywilnego (zob. np. art. 112 § 1 k.p.c.).
W świetle powyższych rozważań za uzasadnioną uznać należy tezę, że
zwolnienie od kosztów sądowych, które przysługiwało stronie w postępowaniu
rozpoznawczym, rozciąga się na postępowanie egzekucyjne bez względu na to, czy
organem egzekucyjnym jest sąd, czy komornik, z zastrzeżeniem jedynie
szczególnych uregulowań ustawy o komornikach sądowych i egzekucji,
modyfikujących reguły funkcjonowania instytucji zwolnienia od kosztów w ramach
egzekucji komorniczej.
Kolejna wątpliwość Sądu Okręgowego, pozostająca w związku z
rozpoznaniem złożonego środka odwoławczego, dotyczy skutków przyznanego
stronie zwolnienia od kosztów sądowych, które, zgodnie z art. 771 k.p.c., rozciąga
się na postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika. Ze względu na to,
że zagadnienie prawne przedstawione zostało przez Sąd Okręgowy przy
rozpoznawaniu zażalenia dłużników, oceny tych skutków dokonać należy w
odniesieniu do osoby dłużnika. Chodzi o rozstrzygniecie kwestii, czy w sytuacji, w
której dłużnik na podstawie art. 771 k.p.c. korzysta w postępowaniu egzekucyjnym
ze zwolnienia od kosztów egzekucji, nie można ściągnąć od niego opłaty
egzekucyjnej należnej komornikowi w sprawach o egzekucję świadczeń
pieniężnych.
Podejmując ten problem trzeba przypomnieć istotę instytucji procesowej, jaką
jest zwolnienie od kosztów sądowych. Instytucja ta - jak wynika z art. 113 § 1 k.p.c.
- stanowi w istocie pomoc państwa dla osób, które ze względu na trudną sytuację
materialną nie są w stanie uiścić kosztów sądowych bez uszczerbku utrzymania
koniecznego i dla siebie i rodziny; ma ona na celu umożliwienie osobom, które nie
są w stanie ponieść kosztów sądowych, dochodzenie ich praw w cywilnym
postępowaniu sądowym. Zgodnie z art. 112 § 1 k.p.c., strona, która została w
całości zwolniona od kosztów sądowych, nie wnosi opłat sądowych i nie ponosi
wydatków, które wykłada za nią Skarb Państwa. Oznacza to, że zwolnienie od
kosztów sądowych dotyczy tych kosztów, które strona powinna ponieść, gdyby nie
korzystała ze zwolnienia. Strona korzystająca ze zwolnienia od kosztów sądowych
nie ma zatem obowiązku uiszczenia opłaty sądowej, jeżeli wnosi do sądu pismo
podlegające opłacie (art. 5 ust. 1 u.k.s.c.), nie ma też obowiązku złożenia zaliczki
na pokrycie wydatków, jeżeli wnosi o podjęcie czynności połączonej z wydatkami
(art. 41 ust. 1 u.k.s.c.). Zwolnienie od kosztów sądowych odnosi się przy tym do
takich kosztów, które powstają na skutek czynności podejmowanych przez stronę
(np. wniesienie pisma podlegającego opłacie czy wniosek o podjęcie czynności
połączonej z wydatkami), nie odnosi się natomiast do kosztów, których strona nie
ma obowiązku uiścić, czy do kosztów, które ma obowiązek uiścić strona przeciwna.
W konsekwencji, zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 121 k.p.c., zwolnienie od
kosztów sądowych nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów przeciwnikowi.
Trzeba więc odróżnić kwestię ponoszenia kosztów sądowych w toku postępowania i
ewentualnego zwolnienia strony od tych kosztów od kwestii odpowiedzialności
strony za koszty procesu. W zakresie odpowiedzialności za koszty procesu
obowiązują zasady wyrażone w art. 98 i nast. k.p.c.
Odnosząc tak rozumianą instytucję zwolnienia od kosztów sądowych do
postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika, trzeba oddzielnie
rozważyć znaczenie przysługującego stronie - na podstawie art. 771 k.p.c. -
zwolnienia od kosztów egzekucji w odniesieniu do wydatków i oddzielnie w
odniesieniu do opłat egzekucyjnych. Jeżeli chodzi o wydatki, to nie ulega
wątpliwości, że komornik nie może wezwać dłużnika zwolnionego od kosztów
sądowych o uiszczenie zaliczki, w razie złożenia przez niego wniosku o dokonanie
czynności połączonej z wydatkami. W takim wypadku powinien, zgodnie z art. 40
zdanie trzecie u.k.s.ezg., uzyskać sumy niezbędne na pokrycie wydatków z sądu
rejonowego, chyba że zachodzi wyjątek wskazany w art. 40 zdanie drugie u.k.s.ezg.
Co się zaś tyczy opłat egzekucyjnych, to przysługujące dłużnikowi zwolnienie
od kosztów egzekucji pozostaje bez znaczenia z punktu widzenia opłat stałych,
opłaty te bowiem uiszcza wierzyciel, po czym podlegają ściągnięciu od dłużnika w
ramach jego odpowiedzialności za koszty postępowania egzekucyjnego (art. 770
k.p.c.). W sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych, w których komornik
pobiera opłaty stosunkowe, zasadą jest natomiast, że wierzyciel składając wniosek
o wszczęcie egzekucji nie uiszcza należnej opłaty stosunkowej ani jej ułamkowej
części. Za dokonaną egzekucję świadczeń pieniężnych komornik pobiera opłatę
stosunkową, którą ściąga od dłużnika. Przysługujące dłużnikowi - na podstawie art.
771 k.p.c. - zwolnienie od kosztów musi przy tym pozostać bez znaczenia z punktu
widzenia możliwości ściągnięcia omawianej opłaty. Zwolnienie dłużnika od kosztów
egzekucji nie może prowadzić do takiego stanu, że nie można ściągnąć od niego
należnej opłaty stosunkowej, której obowiązku uiszczenia nie miał wierzyciel (art. 45
ust. 1 u.k.s.egz.). Przyjęte przez ustawodawcę rozwiązanie, że opłata stosunkowa
należna od egzekucji świadczeń pieniężnych nie jest - co do zasady - wnoszona
przez wierzyciela, a jedynie ściągana wprost od dłużnika, prowadzi do uproszczenia
procedury rozliczenia kosztów egzekucji komorniczej. Zamiast obowiązku
wniesienia opłaty stosunkowej przez wierzyciela, a następnie ściągnięcia jej od
dłużnika celem zwrotu wierzycielowi na podstawie art. 770 zdanie pierwsze k.p.c.,
ustawodawca przyjął rozwiązanie, w którym dochodzi do ściągnięcia opłaty od
dłużnika na rzecz komornika. Rozwiązanie takie było dopuszczalne, ponieważ w
postępowaniu egzekucyjnym obowiązuje wyrażona w art. 770 k.p.c. zasada
odpowiedzialności dłużnika za koszty postępowania egzekucyjnego.
Z tych względów za uzasadnioną uznać należy tezę, że przyznane w
postępowaniu rozpoznawczym zwolnienie od kosztów sądowych, które, zgodnie z
art. 771 k.p.c., rozciąga się na postępowanie egzekucyjne, pozostaje bez wpływu
na możliwość ściągnięcia od dłużnika należnej komornikowi opłaty stosunkowej.
Ostatnia wątpliwość Sądu Okręgowego, zawarta w pytaniu, czy dłużnikowi
przysługuje w toku postępowania egzekucyjnego uprawnienie do żądania
zwolnienia od opłaty egzekucyjnej należnej komornikowi, a jeśli tak, w jakim trybie i
przez kogo jest rozpoznawane, tylko częściowo pozostaje w związku z
rozpoznaniem przez ten Sąd wniesionego środka odwoławczego. Chodzi jedynie o
problem, czy dłużnik może uzyskać zwolnienie od kosztów dopiero na etapie
postępowania egzekucyjnego, a w razie odpowiedzi twierdzącej, jakie wywiera ono
skutki z punktu widzenia możliwości ściągnięcia opłaty egzekucyjnej należnej
komornikowi za dokonaną egzekucję. W sprawie, w której wyłoniło się rozważane
zagadnienie prawne, dłużnicy złożyli bowiem wniosek o zwolnienie od kosztów
egzekucji i tego wniosku dotyczy rozstrzygniecie Sądu pierwszej instancji.
Kwestia możliwości wystąpienia przez stronę postępowania egzekucyjnego z
wnioskiem o zwolnienie od kosztów egzekucji nie powinna budzić wątpliwości (art.
113 w związku z art. 13 § 2 k.p.c.), przyjmuje się bowiem powszechnie, że każda ze
stron postępowania egzekucyjnego może uzyskać takie zwolnienie. Przyznane
dłużnikowi w postępowaniu egzekucyjnym zwolnienie od kosztów egzekucji nie
mogłoby - rzecz jasna - sięgać dalej niż zwolnienie od kosztów sądowych
przyznane w postępowaniu rozpoznawczym, które z mocy art. 771 k.p.c. rozciąga
się na postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika. Nie mogłoby to
być przy tym zwolnienie od opłat egzekucyjnych, ponieważ dłużnik w postępowaniu
egzekucyjnym tych opłat nie uiszcza, lecz jest jedynie osobą, na której spoczywa
ich finansowy ciężar. Warto dodać, że w art. 49 ust. 1 u.k.s.egz., dotyczącym opłaty
pobieranej w wypadku umorzenia postępowania, jest mowa o wezwaniu dłużnika do
uiszczenia ,,należności z tytułu opłat", nie zaś do uiszczenia opłaty.
Konkludując należy dojść do wniosku, że zwolnienie od kosztów egzekucji
przyznane dłużnikowi w toku postępowania egzekucyjnego również pozostaje bez
wpływu na możliwość ściągnięcia od dłużnika opłaty stosunkowej należnej
komornikowi za dokonaną egzekucję.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 390 § 1 w związku
z art. 397 § 2 k.p.c. rozstrzygnął przedstawione zagadnienie prawne, jak w uchwale.