Uchwała z dnia 10 marca 2005 r., III CZP 100/04

Sędzia SN Kazimierz Zawada (przewodniczący, sprawozdawca)
Sędzia SN Tadeusz Domińczyk
Sędzia SA Dariusz Zawistowski

Sąd Najwyższy w sprawie z odwołania Ł. Okręgowej Izby Architektów w Ł.
przy uczestnictwie zamawiającego Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Ł. o
zamówienie publiczne, po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym
w dniu 10 marca 2005 r., przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Iwony
Kaszczyszyn, zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy w
Łodzi postanowieniem z dnia 1 grudnia 2004 r.:
,,Czy zamawiającemu, w rozumieniu przepisu art. 194 ust. 1 w związku z art.
179 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U.
Nr 19, poz. 177 ze zm.) przysługuje środek ochrony prawnej w postaci skargi na
wyrok Zespołu Arbitrów przy Urzędzie Zamówień Publicznych?"
podjął uchwałę:

Zamawiający jest legitymowany do wniesienia skargi na wyrok zespołu
arbitrów.

Uzasadnienie

Zagadnienie prawne przedstawione Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia
jest, jest jak wynika z uzasadnienia postanowienia Sądu Okręgowego, odbiciem
kontrowersji, która wyłoniła się w piśmiennictwie na tle regulacji zawartej w art. 179
ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz.U. nr
19, poz. 177 ze zm. - dalej: ,,Pr.z.p."). Przepis ten stanowi, że środki ochrony
prawnej określone w dziale VI Prawa zamówień publicznych, przysługują
wykonawcom i uczestnikom konkursu, a także innym osobom, jeżeli ich interes
prawny w uzyskaniu zamówienia doznał lub może doznać uszczerbku w wyniku
naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy. Środkiem ochrony prawnej
określonym w wymienionym dziale jest także skarga do sądu na wyrok zespołu
arbitrów (art. 194 ust.1 Pr.z.p.).
Według jednego z autorów, art. 179 ust. 1 Pr.z.p. określa zamknięty krąg osób
uprawnionych do złożenia skargi na wyrok zespołu arbitrów. Pominięcie w tym
przepisie zamawiającego oznacza zatem, że nie została mu przyznana legitymacja
do wniesienia skargi na wyrok zespołu arbitrów. Interpretacja innych przepisów
omawianej ustawy, które mogłyby wskazywać na to, że zamawiający jest
legitymowany do złożenia skargi, powinna być podporządkowana treści art. 179 ust.
1 Pr.z.p.
Zdaniem natomiast większości autorów, w świetle obowiązującego prawa,
analogicznie jak przyjmowano na gruncie podobnych regulacji obowiązujących
poprzednio, również zamawiający jest legitymowany do wniesienie skargi na wyrok
zespołu arbitrów.
Już po przedstawieniu zagadnienia prawnego Sąd Najwyższy w uchwale z
dnia 14 stycznia 2005 r., III CZP 71/04 (OSNC 2005, nr 12, poz. 201), opowiedział
się za przysługiwaniem zamawiającemu legitymacji do złożenia skargi na wyrok
zespołu arbitrów.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Nie ma podstaw do przyjęcia, że legitymowany do wniesienia skargi na wyrok
zespołu arbitrów jest tylko podmiot wskazany w art. 179 ust. 1 Pr.z.p. Samo
brzmienie art. 179 ust. 1 Pr.z.p. mogłoby wprawdzie przemawiać za tym, że oprócz
wymienionego wyraźnie w art. 195 ust 4 Pr.z.p. Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych skargę na wyrok zespołu arbitrów może wnieść tylko podmiot
wymieniony w art. 179 ust. 1 Pr.z.p., jednakże zestawienie tego przepisu z innymi
przepisami omawianej ustawy podważa powyższy wniosek. W art. 196 ust. 2 Pr.z.p.
jest mowa o żądaniu, które zamawiający w określonej bliżej sytuacji może
zamieścić w skardze na wyrok zespołu arbitrów; wyraźnie wysłowionym założeniem
tego przepisu jest więc dopuszczalność wniesienia skargi na wyrok zespołu
arbitrów przez zamawiającego. Z kolei w przepisach art. 197 Pr.z.p. mówi się
ogólnie o skardze strony, stroną zaś postępowania odwoławczego jest także
zamawiający. Twierdzenie o nadrzędności art. 179 ust. 1 Pr.z.p. w stosunku do
wymienionych wyżej przepisów jest dowolne; wszystkie te przepisy powinny być
interpretowane łącznie, w taki sposób, aby żaden z nich nie został bez ważnego
powodu pozbawiony doniosłości normatywnej. Temu postulatowi odpowiada
uznanie art. 196 ust. 2 i art. 197 Pr.z.p. za przepisy będące wyrazem poszerzenia
wynikającego z art. 179 ust. 1 Pr.z.p. kręgu osób legitymowanych do wniesienia
skargi o osobę zamawiającego.
Broniona wykładnia harmonizuje z zasadą postępowania cywilnego
dopuszczającą wniesienie środka zaskarżenia przez każdą stronę, a należy
pamiętać, że do postępowania toczącego się na skutek wniesienia skargi na wyrok
zespołu arbitrów odpowiednio stosuje się przepisy kodeksu postępowania
cywilnego o apelacji (art. 194 ust. 2 Pr.z.p.). Pozostaje ona w zgodzie z założeniami
Konstytucji; według art. 78, każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i
decyzji wydanych w pierwszej instancji, a wyjątki od tej zasady oraz tryb
zaskarżania określa ustawa. Nie ulega wątpliwości, że wyjątki te muszą być w
ustawie wyraźnie wskazane. Poza tym, zgodnie z art. 45 ust. 1 Konstytucji, każdy
ma prawo do rozpatrzenia sprawy przez sąd (por. np. wyrok Trybunału
Konstytucyjnego z dnia 31 stycznia 2005 r., SK 27/03, OTK-A Zb.Urz. 2005, nr 1,
poz. 8).
Z przedstawionych przyczyn należało udzielić odpowiedzi, jak w uchwale (art.
390 § 1 k.p.c.).