Postanowienie z dnia 7 maja 2002 r.
III SZ 11/01

Niedopuszczalne jest wniesienie kasacji od orzeczenia Odwoławczego
Sądu Dyscyplinarnego dla Prokuratorów w imieniu Prokuratora Generalnego
przez Rzecznika Dyscyplinarnego Prokuratora Generalnego.


Przewodniczący SSN Feliks Tarnowski, Sędziowie SN: Jerzy Kwaśniewski
(sprawozdawca), Andrzej Wróbel.

Sąd Najwyższy, przy udziale Rzecznika Dyscyplinarnego Prokuratora Gene-
ralnego Piotra Frankowskiego, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 maja 2002 r.
sprawy Edwarda B. na skutek kasacji Prokuratora Generalnego oraz kasacji obwi-
nionego od orzeczenia Odwoławczego Sądu Dyscyplinarnego dla Prokuratorów w
Warszawie z dnia 5 kwietnia 2001 r. [...]

1) o d d a l i ł kasację obwinionego Edwarda B,
2) pozostawił bez rozpoznania kasację Prokuratora Generalnego,
3) kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciążył Skarb Państwa.

U z a s a d n i e n i e


Orzekający w pierwszej instancji Sąd Dyscyplinarny dla Prokuratorów przy
Prokuratorze Generalnym, orzeczeniem z dnia 18 października 2000 r. uznał
Edwarda B., będącego prokuratorem Prokuratury Rejonowej w G., winnym popełnie-
nia zarzuconego mu przewinienia, to jest, że w dniu 15 czerwca 2000 r. w godzinach
południowych w siedzibie Prokuratury Rejonowej w G. wykonywał obowiązki proku-
ratora znajdując się w stanie nietrzeźwości (3,53 promille alkoholu w wydychanym
powietrzu), czym uchybił godności urzędu prokuratorskiego (art. 66 ust. 1 ustawy z
dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze - jednolity tekst: Dz.U. z 1994 r. Nr 19, poz.
70 ze zm.) i za to na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 4 ustawy o prokuraturze wymierzył
mu karę dyscyplinarną przeniesienia na inne miejsce służbowe w okręgu Prokuratora
Apelacyjnego w P.

Po rozpoznaniu odwołań wniesionych przez obwinionego i Rzecznika Dyscy-
plinarnego Odwoławczy Sąd Dyscyplinarny dla Prokuratorów przy Prokuratorze Ge-
neralnym orzeczeniem z dnia 5 kwietnia 2001 r. utrzymał w mocy zaskarżone orze-
czenie z tym jednak, że orzeczoną karę przeniesienia na inne miejsce służbowe
określił bez wskazanego w zaskarżonym orzeczeniu okręgu Prokuratora Apelacyj-
nego w P.

Od powyższego orzeczenia Odwoławczego Sądu Dyscyplinarnego kasację do
Sądu Najwyższego wniósł obwiniony oraz w imieniu Prokuratora Generalnego
Rzecznik Dyscyplinarny Prokuratora Generalnego.

Obwiniony zaskarżył wyłącznie orzeczenie w jego części dotyczącej wymie-
rzonej kary i w tym zakresie, wskazując zarzut rażącej niewspółmierności kary, do-
magał się zmiany zaskarżonego orzeczenia przez wymierzenie kary nagany, ewen-
tualnie - jak to określił w piśmie procesowym - uchylenia zaskarżonego wyroku i
przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu kasacji obwiniony
wskazał na swą skruchę oraz że podjął działania ,,zmierzające do wyeliminowania z
mojego życia przyczyny, która miała wpływ na te zdarzenia". Wyraził także przeko-
nanie, iż Sąd Najwyższy nie podzieli argumentów, które zostały wyrażone w zdaniu
odrębnym, które do zaskarżonego orzeczenia złożył przewodniczący składu orzeka-
jącego, uznający wymierzoną obwinionemu karę za rażąco łagodną.

Jeżeli chodzi o drugą z wniesionych kasacji, to chociaż została ona wniesiona
jako "kasacja Prokuratora Generalnego" - podpisana jest przez Rzecznika Dyscypli-
narnego Prokuratora Generalnego. Kasacja ta została skierowana przeciwko zaskar-
żonemu orzeczeniu w jego części dotyczącej kary, z tym że na niekorzyść obwinio-
nego. W tej kasacji podniesiono, że orzeczona kara jest rażąco łagodna w stosunku
do wysokiego stopnia szkodliwości deliktu dyscyplinarnego zarzuconego obwinione-
mu i na tej podstawie (art. 83 ust. 3 ustawy o prokuraturze) sformułowany został
wniosek o uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
Odwoławczemu Sądowi dla Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Z dwu przeciwstawnych sobie kasacji, które dotyczą orzeczonej wobec obwi-
nionego kary przeniesienia na inne miejsce służbowe, tylko kasacja obwinionego
podlegała merytorycznemu rozpoznaniu, natomiast kasacja wniesiona na niekorzyść
obwinionego okazała się niedopuszczalną. Ta ostatnia kasacja przedstawia się jako
kasacja Prokuratora Generalnego - tak została nazwana - i powołuje się na upraw-
nienie Prokuratora Generalnego określone w art. 83 ust. 2 i ust. 6 ustawy o proku-
raturze. Z powyższymi cechami kasacji, które miałyby wskazywać na wniesienie jej
przez Prokuratora Generalnego, pozostaje w sprzeczności podpisanie jej przez
Rzecznika Dyscyplinarnego Prokuratora Generalnego.

Stosownie do powołanego wyżej art. 83 ustawy o prokuraturze uprawnienie do
wniesienia kasacji od orzeczenia wydanego przez sąd dyscyplinarny w drugiej ins-
tancji przysługuje Prokuratorowi Generalnemu. Jest to kompetencja przyznana Pro-
kuratorowi Generalnemu, będącemu naczelnym organem prokuratury, organem wy-
raźnie wyodrębnionym w składzie Prokuratury zdefiniowanej w art. 1 ustawy o proku-
raturze. Według tego przepisu prokuraturę stanowią Prokurator Generalny oraz pod-
legli mu prokuratorzy powszechnych i wojskowych jednostek organizacyjnych proku-
ratury oraz prokuratorzy Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu. Jeżeli zatem ustawa w art. 83 ust. 2 i 3 uprawnienia
do wniesienia kasacji zastrzegła nie dla prokuratury, lecz dla jej naczelnego organu
(por. art. 1 ust. 2), to nie może budzić wątpliwości, że jest to wyłączna właściwość
tego organu, która nie może być przekazywana - w trybie zlecenia - innym organom
prokuratury, w szczególności podległym prokuratorom (por. art. 10 ust. 2 i ust. 3 oraz
art. 69 ustawy o Prokuraturze). Rzecznik Dyscyplinarny Prokuratora Generalnego,
będący prokuratorem Prokuratury Apelacyjnej, nie był uprawniony do wniesienia ka-
sacji ani w imieniu własnym, ani w imieniu Prokuratora Generalnego. Nie zachodziła
zatem potrzeba wyjaśnienia tego, czy Rzecznik Dyscyplinarny wnosząc rozpatrywa-
ną kasację opierał się na zleceniu Prokuratora Generalnego, skoro było ono niedo-
puszczalne. Rzecznik Dyscyplinarny nie należy bowiem do kręgu zastępców Proku-
ratora Generalnego, którzy w określonych okolicznościach uprawnieni są do ,,zastęp-
czego" wykonywania kompetencji zastrzeżonych przez ustawę dla Prokuratora Ge-
neralnego (por. art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o Prokuraturze). Trzeba też zauważyć, że
rozpatrywana kasacja nie była wadliwa pod względem wymagań formalnych, okre-
ślonych w art. 119 KPK, w szczególności zawierała datę i podpis składającego tę
kasację. Nie było więc dopuszczalne usunięcie wadliwości polegającej na wniesieniu
kasacji przez nieuprawniony do tego podmiot, w procedurze przewidzianej dla usu-
nięcia braków formalnych (por. art. 120 KPK), natomiast taka niedopuszczalna kasa-
cja musiała być pozostawiona bez rozpoznania stosownie do art. 531 § 1 KPK.

Jeżeli chodzi o kasację obwinionego, to w pierwszym rzędzie należy zauwa-
żyć, że w uzasadnieniu kasacji obwiniony - wbrew postawionemu przez siebie za-
rzutowi - powoływał się na uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia jako odpowiednie
w przeciwieństwie do zdania odrębnego, które - zdaniem kasacji - opierało się na
niewłaściwej argumentacji. W istocie obwiniony nie wskazał powodów swej oceny, iż
wymierzona mu kara jest rażąco niewspółmiernie surowa (por. art. 83 ust. 3 ustawy o
prokuraturze). Brak jest podstaw do przyjęcia, iż w zaskarżonym orzeczeniu nie zo-
stała uwzględniona jakakolwiek okoliczność istotna z punktu widzenia wymiaru kary.
W szczególności Odwoławczy Sąd Dyscyplinarny w uzasadnieniu zaskarżonego
orzeczenia wyraźnie stwierdził, że tylko ze względu na okoliczności łagodzące, w tym
- oprócz tych, o których mowa w kasacji, dotychczasową niekaralność dyscyplinarną,
przyrzeczenie poprawy oraz podjęcie terapii odwykowej - uznał, że wymierzona kara
dyscyplinarna, pomimo cechującej obwinionego od wielu lat skłonności do nad-
używania alkoholu i pomimo poważnych skutków popełnionego czynu, narażającego
na szwank autorytet prokuratury, uzasadnia prognozę realizacji wychowawczych i
profilaktycznych funkcji kary.

Sąd Najwyższy uznając w tych okolicznościach kasację obwinionego za
oczywiście bezzasadną orzekł - zgodnie z art. 537 KPK - o jej oddaleniu.
========================================