Postanowienie z dnia 3 czerwca 2005 r.
III SPP 104/05

Przedłużenie się postępowania spowodowane koniecznością przesunię-
cia terminu rozprawy apelacyjnej wskutek wniesienia skargi na przewlekłość
postępowania nie narusza prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowa-
niu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki.

Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Beata Gudowska,
Andrzej Wasilewski (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 3 czerwca
2005 r. sprawy ze skargi Alfreda S. z udziałem Prezesa Sądu Apelacyjnego w Po-
znaniu na przewlekłość postępowania przed Sądem Apelacyjnym w Poznaniu [...]

o d d a l i ł skargę.

U z a s a d n i e n i e


Wyznaczony z urzędu adwokat L.T., działający w imieniu skarżącego - Alfreda
S., pismem z dnia 31 marca 2005 r., które do Sądu Apelacyjnego w Poznaniu wpły-
nęło w dniu 7 kwietnia 2005 r., wniósł skargę na naruszenie prawa strony do rozpo-
znania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, żądając stwierdzenia przewlekłości po-
stępowania w sprawie [...] Sądu Apelacyjnego w Poznaniu oraz przyznania od
Skarbu Państwa na rzecz powoda kwoty 10.000 złotych z tytułu przewlekłości postę-
powania w tej sprawie. W uzasadnieniu powyższej skargi pełnomocnik powoda
wskazał na to, że: (a) w przedmiotowej sprawie powód wniósł pozew do Sądu Okrę-
gowego w Szczecinie w dniu 30 października 2000 r., podczas gdy Sąd Okręgowy w
Szczecinie wydał wyrok w tej sprawie w dniu 18 czerwca 2004 r.; (b) następnie,
apelacja powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 18 czerwca 2004
r. została wniesiona w dniu 11 sierpnia 2004 r., Sąd Okręgowy w Szczecinie przesłał
akta sprawy Sądowi Apelacyjnemu w Poznaniu w dniu 7 września 2004 r., tymcza-
sem termin rozprawy apelacyjnej w tej sprawie został wyznaczony na dzień 7 kwiet-
nia 2005 r. W opinii pełnomocnika powoda oznacza to, że: ,,od wysłania akt sprawy
Sądowi Apelacyjnemu do dnia wyznaczenia terminu rozprawy upłynie 8 miesięcy. W
ocenie powoda nastąpiło w takiej sytuacji naruszenie jego prawa do rozpoznania
sprawy w postępowaniu bez nieuzasadnionej zwłoki. Zdaniem powoda, stan sprawy
nie wymagał wyznaczenia rozprawy dopiero po upływie prawie 8 miesięcy od chwili
wpłynięcia akt do Sądu Apelacyjnego w Poznaniu. Powód twierdzi, że nie został po-
informowany o przyczynach, które spowodowały, że dopiero w dniu 7.04.2005 r. zo-
stała wyznaczona rozprawa. Powód od dłuższego czasu trapiony jest chorobami.
Każda zwłoka w postępowaniu wpływa nie tylko negatywnie na jego stan psychiczny,
ale destrukcyjnie wpływa na jego stan zdrowia, w szczególności stan neurologiczny.
Powód stara się unikać stresów i niepowodzeń, dlatego w jego ocenie przewlekłość
postępowania w sprawie powoduje u niego uczucia krzywdy." Prezes Sądu Apela-
cyjnego w Poznaniu wniósł o oddalenie skargi ze względu na jej bezzasadność, a w
uzasadnieniu swego stanowiska w sprawie wyjaśnił w szczególności, że akta sprawy
powoda wraz z jego apelacją wpłynęły wprawdzie z Sądu Okręgowego w Szczecinie
do Sądu Apelacyjnego w Poznaniu w dniu 7 września 2004 r., tym niemniej: (a) już w
dniu 8 września 2004 r. akta te zostały zwrócone Sądowi Okręgowemu w Szczecinie
w celu uzupełnienia braków formalnych apelacji; (b) ponownie Sąd Okręgowy w
Szczecinie przesłał akta sprawy do Sądu Apelacyjnego w Poznaniu w dniu 16 wrze-
śnia 2004 r. i wówczas przewodniczący Wydziału wyznaczył termin rozprawy apela-
cyjnej na dzień 9 marca 2004 r.; (c) jednakże w międzyczasie, ,,w dniu 27 grudnia
2004 r. powód złożył napisaną osobiście skargę na przewlekłość postępowania,
którą przedstawiono w z aktami sprawy Sądowi Najwyższemu w Warszawie, który
postanowieniem z dnia 24 stycznia 2005 r. (III SPP 130/04) odrzucił skargę powoda
z powodu niezachowania przymusu radcowsko-adwokackiego; zwrot akt sprawy po-
woda z Sądu Najwyższego w Warszawie do Sądu Apelacyjnego w Poznaniu nastąpił
dopiero w dniu 4 marca 2005 r. i to sprawiło, że nie było już wówczas możliwości
rozpisania sprawy na termin wyznaczony na 9.III.2005 r. i dlatego rozprawę znie-
siono wyznaczając nową na 7.IV.2005 r.", a wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2005 r. [...]
Sąd Apelacyjny w Poznaniu oddalił apelację powoda w sprawie z jego powództwa o
odszkodowanie w wysokości 100 tysięcy zł z tytułu szkody moralnej i rozstroju zdro-
wia jakiego powód miał - w jego przekonaniu - doznać w wyniku przewlekłości postę-
powań w licznych toczących się przed Sądem spraw; (d) równocześnie, Prezes Sądu
Apelacyjnego w Poznaniu w odpowiedzi na skargę powoda na przewlekłość postę-
powania poinformował, iż: ,,13.IV.2005 r. akta przedłożono sędziemu sprawozdawcy
celem sporządzenia uzasadnienia na wniosek powoda, co nastąpiło 18.IV.2005 r.
19.IV.2005 r. akta sprawy zostały przedstawione Sądowi Najwyższemu w związku z
niniejszą skargą na przewlekłość postępowania. Jak zatem z powyższego wynika,
czynności w Sądzie Apelacyjnym podejmowane były bez nieuzasadnionego opóź-
nienia, wobec czego brak podstaw co do uwzględnienia skargi powoda."


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Skargę na przewlekłość w postępowaniu, którego skarga dotyczy, składa się
w toku postępowania w sprawie do sądu, przed którym toczy się postępowanie (art. 5
ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa
strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki
- Dz.U. Nr 179, poz. 1848), a sądem właściwym do rozpoznania tej skargi jest sąd
przełożony nad sądem, przed którym toczy się postępowanie, a jeżeli skarga dotyczy
przewlekłości postępowania przed sądem apelacyjnym właściwym jest Sąd Najwyż-
szy (art. 4 ust. 1 i ust. 2 ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpozna-
nia sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki). Wynika stąd, że
ocena dokonywana przez sąd właściwy dla rozpoznania skargi na przewlekłość po-
stępowania nie odnosi się do wcześniejszych etapów postępowania w sprawie, które
zostały już zakończone (zamknięte) w wyniku wydania stosownych orzeczeń koń-
czących postępowanie przed sądem w danej instancji, lecz jedynie do etapu postę-
powania przed tym sądem, przed którym postępowanie to się nadal toczy, jakkolwiek
ocena terminowości i prawidłowości czynności podejmowanych przez sąd na danym
(aktualnym) etapie postępowania w sprawie powinna być dokonywana przy
uwzględnieniu przebiegu i wyników także wszystkich wcześniejszych etapów postę-
powania w tej sprawie (art. 2 w związku z art. 12 ust. 2 i ust. 3 ustawy o skardze na
naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nie-
uzasadnionej zwłoki).

W rozpoznawanej sprawie wniesiona przez pełnomocnika skarżącego - Al-
freda S. skarga na przewlekłość postępowania została sporządzona w dniu 31 marca
2005 r., a złożona w Sądzie Apelacyjnym w Poznaniu w dniu 7 kwietnia 2005 r., na-
tomiast do Sądu Najwyższego wpłynęła wraz z aktami sprawy w dniu 25 kwietnia
2005 r. Wprawdzie w tej samej dacie (tzn. w dniu 7 kwietnia 2005 r.) odbyła się przed
Sądem Apelacyjnym w Poznaniu rozprawa, na której rozpoznana została wniesiona
w imieniu skarżącego - będącego powodem w sprawie - apelacja od wyroku Sądu
Okręgowego w Szczecinie z dnia 18 czerwca 2004 r. [...], a następnie - po zamknię-
ciu rozprawy w tej sprawie - Sąd Apelacyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 7 kwietnia
2005 r. oddalił apelację powoda, tym niemniej należy przyjąć, że w danym wypadku
skarga na przewlekłość postępowania wniesiona została jeszcze przed wydaniem
wyroku w sprawie, a więc w toku postępowania przed Sądem Apelacyjnym w Pozna-
niu. Natomiast, jakkolwiek w skardze powyższej sformułowane zostały zarzuty doty-
czące przewlekłości postępowania w sprawie tak przed Sądem Okręgowym w
Szczecinie, jak i przed Sądem Apelacyjnym w Poznaniu, to jednak zważywszy na to,
że ocena dokonywana przez sąd właściwy dla rozpoznania skargi na przewlekłość
postępowania nie odnosi się do wcześniejszych etapów postępowania w sprawie,
które zostały już zakończone (zamknięte) w wyniku wydania stosownych orzeczeń
kończących postępowanie przed sądem w danej instancji, lecz jedynie do etapu po-
stępowania przed tym sądem, przed którym postępowanie to nadal się toczy, przed-
miotem rozpoznania przed Sądem Najwyższym mogą być podniesione w niniejszej
skardze zarzuty wyłącznie w zakresie, w jakim dotyczą one przewlekłości postępo-
wania przed Sądem Apelacyjnym w Poznaniu.

W niniejszej sprawie: (a) akta sprawy powoda wraz z jego apelacją od wyroku
Sądu Okręgowego w Szczecinie wpłynęły do Sądu Apelacyjnego w Poznaniu w dniu
7 września 2004 r.; (b) jednak już w dniu 8 września 2004 r. zostały one zwrócone
Sądowi Okręgowemu w Szczecinie w celu uzupełnienia braków formalnych apelacji;
(c) następnie, Sąd Okręgowy w Szczecinie ponownie przesłał akta sprawy do Sądu
Apelacyjnego w Poznaniu w dniu 16 września 2004 r. i wówczas przewodniczący
wydziału wyznaczył termin rozprawy apelacyjnej na dzień 9 marca 2004 r., czyli w
terminie bez mała 6 miesięcy od daty ich wpływu do tego Sądu; (c) jednakże w mię-
dzyczasie, w dniu 27 grudnia 2004 r. powód złożył napisaną osobiście skargę na
przewlekłość postępowania, którą Sąd Apelacyjny w Poznaniu przedstawił nie-
zwłocznie wraz z aktami sprawy Sądowi Najwyższemu w Warszawie, a Sąd Najwyż-
szy postanowieniem z dnia 24 stycznia 2005 r. (III SPP 130/04) odrzucił skargę po-
woda na przewlekłość postępowania z powodu niezachowania ,,przymusu radcow-
sko-adwokackiego"; (d) zwrot akt sprawy powoda z Sądu Najwyższego w Warszawie
do Sądu Apelacyjnego w Poznaniu nastąpił dopiero w dniu 4 marca 2005 r., co
sprawiło, że nie było już wówczas możliwości rozpisania sprawy na pierwotnie wy-
znaczony termin wyznaczony - 9 marca 2005 r. i dlatego rozprawę w tym terminie
zniesiono, wyznaczając nowy termin rozprawy na dzień 7 kwietnia 2005 r.; (e) z ko-
lei, wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2005 r. [...] Sąd Apelacyjny w Poznaniu oddalił apela-
cję powoda w sprawie z jego powództwa o odszkodowanie w wysokości 100 tysięcy
zł z tytułu szkody moralnej i rozstroju zdrowia jakiego powód miał - w jego przekona-
niu - doznać w wyniku przewlekłości postępowań w licznych toczących się przed
Sądem sprawach; (f) równocześnie, Prezes Sądu Apelacyjnego w Poznaniu w od-
powiedzi na skargę powoda na przewlekłość postępowania poinformował, iż w
związku z wnioskiem powoda o doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem, w dniu 13
kwietnia 2005 r. akta sprawy przedłożono sędziemu sprawozdawcy celem sporzą-
dzenia uzasadnienia wyroku, co nastąpiło w dniu 18 kwietnia 2005 r., a w dniu 19
kwietnia 2005 r. akta sprawy zostały przedstawione Sądowi Najwyższemu w związku
z wniesieniem przez pełnomocnika powoda niniejszej skargi na przewlekłość postę-
powania. Oznacza to, że w rozpoznawanej sprawie wszystkie czynności podejmo-
wane były przez Sąd Apelacyjny w Poznaniu bez nieuzasadnionej zwłoki, a w szcze-
gólności: po pierwsze - pierwotnie termin rozpoznania apelacji powoda od wyroku
Sądu Okręgowego w Szczecinie wyznaczony został na dzień 9 marca 2005 r., tj. w
niespełna sześć miesięcy od daty przekazania akt sprawy do Sądu Apelacyjnego w
Poznaniu; oraz po drugie - z kolei, zmiana pierwotnego terminu rozprawy i wyzna-
czenie jej na dzień 7 kwietnia 2005 r. nastąpiła z przyczyn obiektywnych, albowiem w
związku z wniesieniem przez powoda skargi na przewlekłość postępowania akta
sprawy powoda zostały przekazane wraz z wniesioną przezeń skarga do Sądu Naj-
wyższego, skąd zwrócone zostały do Sądu Apelacyjnego w Poznaniu - dopiero po
wydaniu przez Sąd Najwyższy postanowienia z dnia 24 stycznia 2005 r. o odrzuceniu
skargi powoda (III SPP 130/04) - w dniu 4 marca 2005 r., co sprawiło, że konieczne
było wyznaczenie nowego terminu rozprawy w sprawie na dzień 7 kwietnia 2005 r. W
tej sytuacji, skarga powoda na przewlekłość postępowania przed Sądem Apelacyj-
nym w Poznaniu okazała się niezasadna.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814 w
związku z art. 3941 § 3 k.p.c. oraz art. 8 ust. 2 i art. 12 ust. 1 ustawy o skardze na
naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nie-
uzasadnionej zwłoki orzekł jak w sentencji.
========================================