Postanowienie z dnia 14 stycznia 1997 r.
II UKN 51/96

Sprawa o przyznanie wyższej grupy inwalidzkiej jest sprawą o świadczenie,
w której dopuszczalność kasacji podlega ograniczeniu ze względu na wartość
przedmiotu zaskarżenia (art. 393 § 1 pkt 1 KPC).

Przewodniczący SSN: Teresa Romer, Sędziowie SN: Andrzej Kijowski
(sprawozdawca), Maria Tyszel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 1997 r. na posiedzeniu
niejawnym sprawy z wniosku Piotra K. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-
Oddziałowi w K. o przeliczenie podstawy wymiaru renty inwalidzkiej wypadkowej, na
skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 8
października 1996 r. [...]

p o s t a n o w i ł:

odrzucić kasację


U z a s a d n i e n i e

Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie wyrokiem z
dnia 22 stycznia 1996 r. [...] oddalił odwołanie wnioskodawcy Piotra K. od decyzji
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych-Oddziału w K. z dnia 15 grudnia 1993 r.,
odmawiającej wnioskodawcy podwyższenia wypadkowej renty inwalidzkiej pobieranej
według trzeciej grupy inwalidzkiej do wymiaru przysługującego inwalidom drugiej grupy,
jak też od decyzji z dnia 25 kwietnia 1994 r., odmawiającej zainteresowanemu
przeliczenia świadczenia według zarobków z lat 1966-1968. Sąd Wojewódzki na
podstawie opinii biegłych lekarzy specjalistów - internisty, neurologa i otolaryngologa
ustalił bowiem, że jako inwalida pierwszej grupy z ogólnego stanu zdrowia, jest Piotr K.
"jedynie" inwalidą trzeciej grupy z wypadku przy pracy, któremu uległ w 1964 r. Sąd
Wojewódzki stwierdził również, że nie jest obecnie możliwe ustalenie wysokości
wynagrodzenia za pracę pobieranego przez wnioskodawcę w latach 1964 - 1969.
Rewizję wnioskodawcy od tego orzeczenia oddalił Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie, który w motywach wyroku z dnia 8 października
1996 r. [...] podzielił ustalenia faktyczne poczynione w wyroku pierwszoinstancyjnym i
zgodził się z ich prawną kwalifikacją.
W kasacji od tego wyroku, wniesionej w dniu 5 listopada 1996 r., wnioskodawca
zarzuca naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe
zastosowanie w postaci odmówienia mu inwalidztwa wypadkowego przynajmniej drugiej
grupy, jak też przyjęcia rzekomej niemożliwości ustalenia wysokości jego zarobków w
latach 1964-1969. Poza tym wnioskodawca twierdzi o naruszeniu przepisów
postępowania, wywierającym istotny wpływ na wynik sprawy, a polegającym zarówno
na odmowie poddania go obserwacji w Szpitalu Górniczym w S. w celu wydania opinii,
czy z tytułu wypadku przy pracy jest inwalidą trzeciej, czy drugiej grupy, jak też na
zaniechaniu powołania biegłego z zakresu księgowości płacowej, który znając specyfikę
wynagradzania za pracę w "E." w latach 1964-1969 mógłby swoją opinią zastąpić
brakujące zaświadczenie pracodawcy o wysokości zarobków osiąganych wówczas
przez skarżącego.W oparciu o powyższe zarzuty wnoszący kasację domagał się
uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi drugiej instancji do
ponownego rozpoznania z zaleceniem uzupełnienia postępowania dowodowego,
względnie zmiany zaskarżonego wyroku w taki sposób, że "uznaje się inwalidztwo
skarżącego w ramach II grupy z wypadku przy pracy i ustala się wysokość jego
wynagrodzenia za pracę z lat 1964-69 w oparciu o zebrany materiał dowodowy".
Odpowiadając na kasację w dniu 22 listopada 1996 r., organ rentowy wniósł o jej
odrzucenie na podstawie art. 3935 KPC, jako niedopuszczalnej w świetle art. 393 pkt 1
KPC, gdyż wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż 5000 zł. Jedynie z tzw.
ostrożności procesowej organ rentowy wnosił alternatywnie o oddalenie kasacji z
powodu braku jej podstaw (art. 3931 KPC). Oddalając bowiem rewizję wnioskodawcy od
wyroku pierwszoinstancyjnego, Sąd Apelacyjny trafnie - zdaniem organu rentowego -
zauważył, że wyjaśnienie sprawy nie wymagało dodatkowego badania stanu zdrowia
zainteresowanego ani też opinii biegłego z zakresu księgowości zarobkowej.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Kasacja jest niedopuszczalna i podlega odrzuceniu. Wprawdzie kasacja dotyczy
wyroku wydanego przez sąd drugiej instancji i kończącego postępowanie w sprawie
(art. 392 § 1 KPC), ale postępowanie kasacyjne nie jest zwykłym postępowaniem
instancyjnym ("trzecioinstancyjnym") i dlatego ogólna kompetencja do wniesienia
kasacji doznaje w art. 393 § 1 KPC szeregu wyjątków. Według art. 393 § 1 pkt 1 KPC
kasacja nie przysługuje m.in. w sprawach o świadczenia, w których wartość przedmiotu
zaskarżenia jest niższa niż pięć tysięcy złotych, a w sprawach gospodarczych - niż
dziesięć tysięcy złotych. Sprawa niniejsza nie jest w rozumieniu kodeksu postępowania
cywilnego sprawą gospodarczą, tylko sprawą o świadczenie z ubezpieczenia
społecznego, a więc o świadczenie, przy którym dopuszczalność skargi kasacyjnej
podlega również ograniczeniu ze względu na wartość przedmiotu zaskarżenia.
Co prawda skarga kasacyjna wbrew wymaganiom art. 3933 KPC nie podaje
wartości przedmiotu zaskarżenia, a nawet jest sformułowana w sposób sugerujący
domaganie się przez wnioskodawcę jedynie ustalenia prawa do inwalidzkiej renty
wypadkowej drugiej grupy oraz wysokości zarobków osiąganych w latach 1964-1969,
ale taka ocena charakteru prawnego dochodzonych roszczeń byłaby błędna. Wnios-
kodawca jest bowiem uprawnionym do emerytury inwalidą pierwszej grupy z ogólnego
stanu zdrowia oraz inwalidą trzeciej grupy z tytułu wypadku przy pracy. Żądanie
zaliczenia do drugiej grupy inwalidztwa wypadkowego i ustalenia wysokości zarobków z
lat 1964-1969 nie stanowi więc dla niego przesłanek nabycia prawa do świadczenia,
tylko jest instrumentem służącym podwyższeniu jego wysokości. Miesięczna różnica w
wysokości pobieranych i dochodzonych świadczeń nie daje jednak w skali rocznej (art.
22 KPC) kwoty, która przewyższałaby wartość określoną w art. 393 § 1 pkt 1 KPC.
Z powyższych względów kasacja jako niedopuszczalna powinna być odrzucona
przez Sąd drugiej instancji (art. 3935 ). Skoro jednak nie uczynił tego Sąd Apelacyjny, to
zgodnie z art. 3938 § 1 KPC obowiązany był to uczynić Sąd Najwyższy.

========================================