Postanowienie z dnia 13 grudnia 2002 r.
III KKO 8/02

Przewodniczący SSN Andrzej Wasilewski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Józef Iwulski, Jerzy Kwaśniewski, przedstawiciel Ministra Sprawiedliwości
Małgorzata Kosicka, przedstawiciel Ministra Edukacji Narodowej Teresa Budryk.

Kolegium Kompetencyjne przy Sądzie Najwyższym po rozpoznaniu na roz-
prawie w dniu 13 grudnia 2002 r. sprawy z wniosku Jacka B. o rozstrzygnięcie sporu
o właściwość między Ministrem Edukacji Narodowej a Sądem Okręgowym we Wro-
cławiu w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji odmawiającej zwolnienia z
opłaty za zajęcia dydaktyczne na studiach zaocznych.

o d d a l i ł wniosek.

U z a s a d n i e n i e


Jacek B. wniósł na podstawie art. 192 § 1 pkt 2 KPA o rozstrzygnięcie przez
Kolegium Kompetencyjne przy Sądzie Najwyższym negatywnego sporu kompeten-
cyjnego pomiędzy organem administracji publicznej a sądem powszechnym w spra-
wie dotyczącej stwierdzenia nieważności decyzji Rektora Uniwersytetu W. z dnia 17
września 1997 r. [...] odmawiającej mu przyznania zwolnienia z obowiązku
uiszczenia opłaty za zajęcia dydaktyczne na studiach zaocznych. W uzasadnieniu
swego wniosku wskazał na następujące okoliczności:

Po pierwsze, wskazał na postanowienie z dnia 24 września 2001 r. [...] wyda-
ne przez Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu, na
podstawie art. 199 § 1 pkt 1 i § 3 KPC i odrzucające pozew Jacka B. skierowany
przeciwko Rektorowi Uniwersytetu W., w którym powód domagał się stwierdzenia
nieważności decyzji Rektora Uniwersytetu W. z dnia 17 września 1997 r. [...] w
przedmiocie opłaty za studia za semestr zimowy w roku akademickim 1997/1998 - w
danym wypadku decyzji odmawiającej zwolnienia powoda z obowiązku uiszczenia
takiej opłaty. W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy stwierdził w szcze-
gólności, że: po pierwsze - roszczenie powoda w niniejszej sprawie nie ma charakte-
ru roszczenia ze stosunku pracy, o którym mowa jest w art. 476 § 1 KPC, bowiem
powoda ani nie łączył, ani też nie łączy z pozwanym ani stosunek pracy, ani też inny
stosunek prawny, do którego z mocy odrębnych przepisów stosuje się przepisy
prawa pracy; po drugie - odmowa zwolnienia z opłaty za zajęcia dydaktyczne jest
decyzją administracyjną w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego, a
w takim wypadku stronie przysługuje także prawo wniesienia skargi do Naczelnego
Sądu Administracyjnego (art. 161 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie
wyższym (Dz.U. Nr 65, poz. 385 ze zm.), jednakże dopiero po wyczerpaniu admini-
stracyjnego toku instancji, czyli w rozpoznawanej sprawie - po wniesieniu odwołania
od decyzji Rektora Uniwersytetu W. do Ministra Edukacji Narodowej (art.17 pkt 3
KPA), co znalazło wyraz także w uzasadnieniu postanowienia Naczelnego Sądu Ad-
ministracyjnego-Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu z dnia 12 stycznia 2000 r. [...]
odrzucającym skargę Jacka B. na inne rozstrzygnięcie Rektora Uniwersytetu W. za-
warte w skierowanym do powoda piśmie [...].

Po drugie, wskazał na przekazane mu do wiadomości pismo Ministerstwa
Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2002 r. [...] skierowane do Rektora
Uniwersytetu W. - prof. dr hab. Romualda G., w którym Ministerstwo Edukacji Naro-
dowej i Sportu poinformowało Rektora Uniwersytetu W. o tym, że ,,Sąd Okręgowy we
Wrocławiu Wydział III Karny przysłał do załatwienia według właściwości Ministrowi
Edukacji Narodowej i Sportu sprawę p. Jacka B. w przedmiocie stwierdzenia nieważ-
ności decyzji Rektora Uniwersytetu W. z dnia 17.09.1997 r. [...] dot. zwolnienia z
opłat wraz z postanowieniem z dnia 9 października 2001 r.", wyjaśniając równocze-
śnie, iż: ,,w świetle art. 23 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnic-
twie wyższym (Dz.U. Nr 65, poz. 385 z późn. zm.) ustalenie oraz wprowadzenie opłat
za zajęcia dydaktyczne traktowane jest jako wewnętrzna sprawa uczelni, mieszcząca
się w zakresie jej gospodarki finansowej. Wysokość opłat oraz zwalnianie od nich, to
elementy tej gospodarki, za które uczelnia odpowiada jako samodzielny podmiot
prawa. Ponadto (...) w świetle art. 31 ustawy o szkolnictwie wyższym, Ministrowi
Edukacji Narodowej i Sportu przysługuje prawo nadzoru nad działalnością uczelni, w
tym nad uchwałami dotyczącymi gospodarki finansowej uczelni, nie jest jednak
uprawniony do ingerowania w rozstrzygnięcia organów uczelni skierowane do stu-
dentów w sprawach, w których organy te winny kierować się obowiązującymi przepi-
sami oraz możliwościami finansowymi uczelni. Domniemanie kompetencji Ministra
Edukacji Narodowej i Sportu w zakresie tych spraw jest nieuprawnione, gdyż nie
znajduje ono żadnych podstaw w ustawie". W konsekwencji, Ministerstwo Edukacji
Narodowej i Sportu uznając, że organem właściwym do podejmowania rozstrzygnięć
w tego typu sprawach jest rektor uczelni, na podstawie art. 65 KPA przekazało Rek-
torowi Uniwersytetu W. do rozpatrzenia wniosek Jacka B. o stwierdzenie
nieważności decyzji Rektora Uniwersytetu W. z dnia 17 września 1997 r. [...] w
przedmiocie opłat za studia za semestr zimowy w roku akademickim 1997/198.


Kolegium Kompetencyjne przy Sadzie Najwyższym zważyło, co następuje:


Negatywny spór kompetencyjny ma miejsce w sytuacji, gdy w sprawie za nie-
właściwy uznaje się zarówno organ administracji publicznej, jak i sąd (art. 192 § 1 pkt
2 KPA).

W rozpoznawanej sprawie jest poza sporem, że Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu postanowieniem z dnia 24 września 2001 r.
[...], wydanym na podstawie art. 199 § 1 pkt 1 i § 3 KPC, odrzucił pozew Jacka B.
skierowany przeciwko Rektorowi Uniwersytetu W., w którym powód domagał się
stwierdzenia nieważności decyzji Rektora Uniwersytetu W. z dnia 17 września 1997
r. [...] w przedmiocie opłaty za studia za semestr zimowy w roku akademickim
1997/1998 oraz uznał, że w przedmiocie stwierdzenia nieważności wymienionej de-
cyzji Rektora Uniwersytetu W. droga sądowa przed sądem powszechnym jest niedo-
puszczalna. Natomiast, w dotyczącym tej samej sprawy piśmie pismo Ministerstwa
Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2002 r. [...], skierowanym do Rektora
Uniwersytetu W. - prof. dr hab. Romualda G., Ministerstwo Edukacji Narodowej i
Sportu uznało się wprawdzie za niewłaściwe do jej rozpoznania, jednakże nie stwier-
dziło, że sprawa ta powinna zostać załatwiona w postępowaniu sądowym, lecz
uznało, że - w jego opinii - organem właściwym do podejmowania rozstrzygnięć w
tego typu sprawach jest inny organ, a mianowicie rektor uczelni i w konsekwencji, na
podstawie art. 65 § 1 KPA, sprawę tę przekazało do załatwienia Rektorowi Uniwer-
sytetu W. Oznacza to, że dotychczas w rozpoznawanej sprawie nie została stwier-
dzona przez organy administracji publicznej niewłaściwość drogi administracyjnej dla
rozpoznania wniosku Jacka B. o stwierdzenie nieważności decyzji Rektora Uniwer-
sytetu W. z dnia 17 września 1997 r. [...] w przedmiocie opłat za studia za semestr
zimowy w roku akademickim 1997/198. W tej sytuacji, w rozpoznawanej sprawie nie
zaistniały okoliczności uzasadniające rozpoznanie przez Kolegium Kompetencyjne
przy Sądzie Najwyższym tzw. negatywnego sporu kompetencyjnego, o którym mowa
jest w art. 192 § 1 pkt 2 KPA.

Biorąc powyższe pod uwagę, Kolegium Kompetencyjne przy Sądzie Najwyż-
szym na podstawie art. 316 § 1 KPC w związku z art. 195 i art. 190 KPA orzekło jak
w sentencji.
========================================