9

POSTANOWIENIE

z dnia 6 sierpnia 1998 r.

Sygn. T. 19/98

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Ferdynand Rymarz

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 6 sierpnia 1998 r. wniosku Rady Gminy Gruta z 25 maja 1998 r., sporządzonego przez jej Zarząd, o stwierdzenie niezgodności:

art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych (tekst jednolity z 1991 r. Dz.U. Nr 44, poz. 194 ze zm.) z art. 167 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483) oraz z art. 2 Konstytucji w części, w jakiej kwestionowany przepis obejmuje zwolnieniem podatkowym udzielonym jednostkom badawczo-rozwojowym, podatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przez te jednostki

p o s t a n a w i a :

na podstawie art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643) odmówić nadania wnioskowi dalszego biegu.

Uzasadnienie:

Zarząd Gminy Gruta w wykonaniu uchwały Nr XXVIII/193/98 Rady Gminy Gruta z 25 maja 1998 r. wystąpił do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją RP art. 18 ust. 1 ustawy z 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo- rozwojowych.

W ocenie Rady Gminy Gruta zaskarżona regulacja narusza wprost art. 167 ust. 1 Konstytucji RP, zapewniający jednostkom samorządu terytorialnego udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających mu zadań, a zgodnie z ust. 4 tego przepisu, także trwałość związku pomiędzy zadaniami kompetencyjnymi jednostek samorządu terytorialnego a ich udziałem w dochodach publicznych. Rozwiązanie to osłabia gminę ekonomicznie, czego nie rekompensują ewentualne subwencje wyrównawcze dla gmin o nadmiernie uszczuplonym dochodzie. Ponadto pozbawiając gminę znacznej części dochodów własnych od jednostek zajmujących na jej obszarze znaczne tereny rolne, ustawodawca chroni interesu budżetu państwa z wyraźnym pokrzywdzeniem interesów budżetów gmin. W tej sytuacji ograniczone są możliwości wykonania obowiązków gminy wobec jej mieszkańców.

Zakwestionowany przepis - zdaniem wnioskodawcy - zwolnił ponadto jednostki badawczo-rozwojowe od podatku w zakresie działalności gospodarczej, co narusza zasadę sprawiedliwości społecznej wyrażoną w art. 2 Konstytucji RP. W uzasadnieniu wniosku wywiedziono, że “ponieważ przepis art. 18 ust. 1 zaskarżonej ustawy nie określa ram zwolnienia (za wyjątkiem ustępu 2) - zwolnienie to jest stosowane przez organy nadzoru nad samorządem terytorialnym, jako zwolnienie z wszystkich podatków funkcjonujących w całym systemie prawnym”. Nie do przyjęcia - w ocenie wnioskodawcy - jest fakt, że zaskarżony przepis zwalnia te jednostki nie tylko w zakresie działalności naukowo-badawczej ale również w zakresie działalności gospodarczej. Podkreślając, że tak stosowany przepis narusza zasadę sprawiedliwości społecznej, której elementem jest sprawiedliwość podatkowa sprowadzająca się do równości i powszechności w opodatkowaniu (art. 2 Konstytucji RP) wnioskodawca domaga się stwierdzenia niekonstytucyjności zaskarżonego przepisu.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Na wstępie Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że zgodnie z art. 191 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 w związku z art. 188 Konstytucji RP organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego mogą występować do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zgodności ustaw z Konstytucją pod warunkiem, że akt normatywny dotyczy spraw objętych ich zakresem działania. Wnioskodawca nie wykazał na czym polega ograniczenie zagwarantowanego konstytucyjnie udziału gminy w dochodach publicznych, w szczególności zaś nieodpowiedniości tego udziału w odniesieniu do przypadających na gminę zadań.

Analiza treści uzasadnienia wniosku prowadzi do stwierdzenia, iż w istocie - nie przepis zakwestionowany w petitum wniosku - lecz sposób jego stosowania w praktyce jest przedmiotem zarzuconego naruszenia zasady sprawiedliwości społecznej. Trybunał Konstytucyjny badając zgodność aktu normatywnego z Konstytucją, nie posiada jednak kompetencji do badania sposobu jego stosowania w praktyce.

Przepis art. 18 ust. 1 zakwestionowanej ustawy stwierdza, że jednostka badawczo-rozwojowa jest zwolniona z podatków. Ust. 2 tego przepisu brzmi “zwolnieniu nie podlega działalność, o której mowa w art. 2 ust. 3”. Brzmienie zaś art. 2 ust. 3 omawianej ustawy, zgodnie z którym “jednostki badawczo-rozwojowe mogą prowadzić produkcję aparatury i urządzeń, a także podejmować inną działalność gospodarczą bądź usługowa na potrzeby kraju bezspornie i eksportu w zakresie objętym przedmiotem ich działania” pozwala na rozdzielenie funkcji naukowo-badawczej tych jednostek od szeroko rozumianej działalności gospodarczej, która nie podlega zwolnieniu od podatków. Mija się więc z rzeczywistością twierdzenie wnioskodawcy, że jednostki badawczo-rozwojowe są zwolnione od podatku w zakresie działalności gospodarczej, a ponieważ wniosek oparty jest na tym błędnym założeniu, należy go uznać za oczywiście bezzasadny.

Ponadto z załączonego do wniosku stanowiska Ministerstwa Finansów - Departamentu Podatków Bezpośrednich i Opłat (PO8/Ka-8002) wynika, że zaskarżony przepis wprowadza zwolnienie od podatków, w tym również od podatku rolnego gruntów wykorzystywanych na cele naukowo-badawcze. Jednakże grunty rolne wykorzystywane dla celów produkcji rolniczej nie są zwolnione od podatku rolnego na podstawie tych przepisów.

Na niniejsze postanowienie przysługuje zażalenie do Trybunału Konstytucyjnego w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia.