Wyrok z dnia 12 czerwca 2001 r.
II UKN 405/00

Prawomocne oddalenie powództwa o nagrodę jubileuszową nie stanowi
przeszkody procesowej w rozpoznaniu sprawy o roszczenie odszkodowawcze
z tytułu utraty prawa do tego świadczenia.


Przewodniczący SSN Beata Gudowska, Sędziowie SN: Maria Tyszel, Barbara
Wagner (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2001 r. sprawy z powódz-
twa Kazimiery B. przeciwko Spółdzielni Mleczarskiej ,,J." w S. o podwyższenie renty
wyrównawczej, na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego-
Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach z dnia 8 lutego 2000 r. [...]

o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach wyro-
kiem z dnia 8 lutego 2000 r. [...] oddalił apelację Spółdzielni Mleczarskiej ,,J." w S. od
wyroku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Sosnowcu z dnia 30 lipca 1999 r. [...] zasą-
dzającego od strony apelującej na rzecz Kazimiery B. kwotę 9.144,77 zł i oddalają-
cego powództwo w pozostałej części.
Sąd ustalił, że powódka była zatrudniona u strony pozwanej od 1967 r. do
1990 r., kiedy to strony rozwiązały stosunek pracy w związku z zaliczeniem Kazimie-
ry B. do III grupy inwalidów z tytułu choroby zawodowej (choroba skóry obu rąk). W
1995 r. powódka wystąpiła z pozwem o zasądzenie od pozwanej Spółki na jej rzecz
renty wyrównawczej. Wobec zawarcia w kwietniu 1996 r. ugody pozasądowej po-
wódka cofnęła pozew. Strona pozwana zaproponowała Kazimierze B. pracę w cha-
rakterze sprzątaczki lub w pralni. Powódka nie mogła jej podjąć ze względu na kon-
takt z chemikaliami (zaświadczenie lekarza dermatologa z marca 1996 r.). Urząd
Pracy nie dysponował odpowiednimi stanowiskami pracy (zaświadczenie Rejonowe-
go Urzędu Pracy z 6 grudnia 1995 r.). Kazimiera B. otrzymywała rentę wyrównawczą
do marca 1998 r. kiedy to nabyła prawo do emerytury i zrezygnowała z pobierania
renty. Gdyby powódka nie zachorowała i pozostawała nadal w zatrudnieniu, w grud-
niu 1997 r. nabyłaby prawo do nagrody jubileuszowej za 35 lat pracy. Do potencjal-
nych dochodów, które Kazimiera B. utraciła wskutek choroby zawodowej Sąd zaliczył
wysokość tej nagrody. Poniosła ona szkodę w wysokości tego świadczenia.
Spółdzielnia Mleczarska ,,J." zaskarżyła powyższy wyrok kasacją. Wskazując
jako jej podstawę naruszenie prawa materialnego ,,przez błędną jego wykładnię i
niewłaściwe zastosowanie (art. 6, 444 Kc, 229 § 1 i 4 Kp)", wniosła o uchylenie za-
skarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi drugiej instancji do ponownego
rozpoznania lub o uchylenie wyroku Sądu pierwszej instancji i przekazanie sprawy
temu Sądowi do ponownego rozpoznania.
Pełnomocnik strony skarżącej wywodził, że powódka mogła otrzymać pracę
gdyby się zgłosiła ,,w tym celu do kadr z odpowiednim badaniem i zaświadczeniem
lekarskim". Po uzyskaniu renty uzupełniającej Kazimiera B. nigdy nie zgłosiła się do
pracy. Nie udowodniła przed Sądem, że strona pozwana nie chciała lub nie mogła jej
zatrudnić. Strona pozwana udowodniła natomiast, że miała możliwości zatrudnienia
powódki po spełnieniu przez nią warunków z art. 229 KP. Sąd uchybił art. 444 KC,
albowiem przepis ten stanowi o ,,wszelkich kosztach" poniesionych przez osobę po-
szkodowaną, a nie o wszelkich szkodach. Powódka żadnych nadzwyczajnych kosz-
tów nie poniosła.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Strona skarżąca polemizując w uzasadnieniu kasacji z ustaleniami Sądu w
zakresie faktycznej podstawę rozstrzygnięcia zawartego w zaskarżonym wyroku nie
wskazała jako podstawy kasacyjnej naruszenia przepisów postępowania. Ponieważ
Sąd Najwyższy rozpoznaje sprawę w granicach kasacji, biorąc pod rozwagę z
urzędu jedynie nieważność postępowania (art. 39311 KPC), poczynione przez Sąd
ustalenia należy uznać za prawidłowe. Jest nimi związany także Sąd Najwyższy roz-
poznając sprawę.
Sąd ustalił, że Kazimiera B. wskutek choroby zawodowej i utraty zatrudnienia
poniosła w okresie od 1 maja 1996 r. do marca 1998 r. szkodę w wysokości różnicy
między potencjalnymi zarobkami a kwotą renty pobieranej z ubezpieczenia społecz-
nego i uzupełniającej, wypłacanej na mocy ugody pozasądowej przez stronę pozwa-
ną. Wśród świadczeń ze stosunku pracy, do których nabyłaby prawo w grudniu 1997
r., gdyby nie utraciła zdolności do pracy wskutek choroby zawodowej, jest nagroda
jubileuszowa z tytułu 35 lat pracy. Z porównania zarobków potencjalnych z uzyska-
nymi wynika, że poniosła szkodę w wysokości tej nagrody.
Nie jest trafny pogląd prezentowany przez pełnomocnika strony skarżącej ja-
koby poszkodowany miał prawo do wyrównania jedynie kosztów wynikłych z uszko-
dzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, a nie do naprawienia szkody z tego
tytułu, i wywód zmierzający do wykazania, że koszty oraz szkoda są różnymi katego-
riami prawnymi. Zgodnie z art. 444 § 1 KC, naprawienie szkody na osobie obejmuje
wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Obowiązek odszkodowawczy obejmujący
wszelkie koszty nie zmienia reguły, że odszkodowanie przysługuje poszkodowanemu
w granicach określonych w art. 361 § 2 KC. Obejmuje zatem zarówno straty, jak i
utracone korzyści. Przez koszty należy rozumieć nie tylko wydatki, których osoba nie
poniosłaby, ale także utratę korzyści majątkowych, które osiągnęłaby, gdyby nie do-
znała uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Koszty stanowią więc element szkody.
Utrata nagrody jubileuszowej w rezultacie ustania zatrudnienia z powodu częściowej
niezdolności do pracy powstałej w wyniku choroby zawodowej jest utraconą korzy-
ścią. Przy tym, jako podstawę prawną rozstrzygnięcia Sąd powołał art. 444 KC § 2.
Według tego przepisu poszkodowany, który utracił całkowicie lub częściowo zdol-
ność do pracy zarobkowej może żądać odpowiedniej renty. Z treści pozwu, postę-
powania dowodowego (zwłaszcza opinii biegłego), z motywów wyroków obu Sądów
należy wnosić, że zasądzona na rzecz powódki kwota obejmuje skapitalizowaną
rentę za okres od 1 maja 1996 r. do nabycia przez nią prawa do emerytury.
Sąd Najwyższy z urzędu rozważał ewentualną nieważność postępowania na
podstawie art. 379 pkt 3 KPC (zarzut podniesiony w apelacji, nie powtórzony w kasa-
cji). Powódka dochodziła bowiem w odrębnym procesie przed Sądem Rejonowym w
Sosnowcu wypłaty nagrody jubileuszowej, a jej powództwo zostało prawomocnie od-
dalone (wyrokiem w sprawie [...]). W niniejszej sprawie wnosiła o rentę wyrównawczą
w wysokości obejmującej także nagrody jubileuszowe z tytułu 30 oraz 35 lat pracy.
Między roszczeniem o nagrodę jubileuszową i roszczeniem o odszkodowanie w wy-
sokości nagrody jubileuszowej nie zachodzi tożsamość rodzajowa, co mimo iden-
tyczności stron, nie uzasadnia zarzutu rei iudicatae. Dość wskazać, że są to świad-
czenia, do których prawo powstaje przy spełnieniu odmiennych przesłanek faktycz-
nych i należne na różnych podstawach prawnych. Nagroda jubileuszowa, w przeci-
wieństwie do odszkodowania z tytułu szkody na osobie, jest świadczeniem ze sto-
sunku pracy. Roszczenie o każde z nich podlega odmiennym rygorom dawności.
Nawet więc przyjmując, że postępowanie zakończone zaskarżonym wyrokiem fak-
tycznie zmierzało do uzyskania pośrednio świadczenia, o które powództwo zostało
prawomocnie oddalone, nie było ono nieważne.
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy, stosownie do art. 39312 KPC,
orzekł jak w sentencji.
========================================