Postanowienie z dnia 13 września 2006 r.
II PZ 27/06

Wniesienie skargi kasacyjnej przez adwokata lub radcę prawnego bez
uiszczenia opłaty podstawowej powoduje odrzucenie skargi na podstawie art.
1302 § 3 k.p.c.

Przewodniczący SSN Zbigniew Hajn, Sędziowie SN: Zbigniew Myszka,
Małgorzata Wrębiakowska-Marzec (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 13 wrześ-
nia 2006 r. sprawy z powództwa Mirosławy K. przeciwko Szkole Podstawowej w J.G.
o zapłatę, na skutek zażalenia strony pozwanej na postanowienie Sądu Apelacyjne-
go w Poznaniu z dnia 6 kwietnia 2006 r. [...]

o d d a l i ł zażalenie.

U z a s a d n i e n i e


Postanowieniem z dnia 6 kwietnia 2006 r. Sąd Apelacyjny w Poznaniu odrzucił
wniesioną w dniu 18 marca 2006 r. skargę kasacyjną Szkoły Podstawowej w J.G. od
wyroku tego Sądu z dnia 24 listopada 2005 r. w sprawie z powództwa Mirosławy K.
przeciwko pozwanej Szkole o wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Sąd
Apelacyjny wskazał, że skarga kasacyjna została wniesiona pod rządami obowiązu-
jącej od 2 marca 2006 r. ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w
sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398). Oznacza to, że zgodnie z art. 35
ustawy pełnomocnik pozwanego, wnosząc skargę kasacyjną, winien uiścić opłatę
podstawową w kwocie 30 złotych, a niedopełnienie przez niego tego obowiązku obli-
guje Sąd drugiej instancji (w myśl art. 1302 § 3 k.p.c.) do odrzucenia skargi bez wzy-
wania do uiszczenia opłaty od środka zaskarżenia.

W zażaleniu na powyższe postanowienie strona pozwana zarzuciła narusze-
nie art. 130 § 1 k.p.c., poprzez zaniechanie wezwania do opłacenia skargi kasacyjnej
w terminie tygodniowym pod rygorem zwrócenia pisma oraz art. 1302 § 3 k.p.c., po-
przez przyjęcie, że przepis ten znajduje zastosowanie w przypadku, gdy skarga ka-
sacyjna wniesiona przez radcę prawnego podlega opłacie podstawowej. W konse-
kwencji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w Poznaniu lub orzecze-
nie co do istoty sprawy, przy spełnieniu przesłanek określonych w art. 39816 k.p.c.
W uzasadnieniu zażalenia wskazano, że z brzmienia przepisów art. 11 i art.
14 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wynika, że art. 1302 § 3 k.p.c.
nie odnosi się do opłaty podstawowej, o której mowa w art. 35 zdanie pierwsze po-
wołanej ustawy, lecz do opłaty stałej lub stosunkowej, z którymi opłaty podstawowej
nie należy utożsamiać. Obowiązek uiszczenia opłaty podstawowej oznacza obowią-
zek uiszczenia opłaty w wysokości podstawowej, a nie stałej. Jeśli zatem od skargi
kasacyjnej w sprawie z zakresu prawa pracy nie uiszczono opłaty podstawowej w
kwocie 30 zł, przewodniczący zobowiązany jest w myśl art. 130 § 1 zdanie pierwsze
k.p.c. wezwać stronę, pod rygorem zwrócenia pisma, do jego opłacenia w terminie
tygodniowym.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje.


Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie. Przepis art. 11 ustawy z dnia 28
lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398
ze zm.) stanowi, że opłata jest stała, stosunkowa albo podstawowa. Opłatę stałą po-
biera się w sprawach o prawa niemajątkowe oraz we wskazanych w ustawie niektó-
rych sprawach o prawa majątkowe, w wysokości jednakowej, niezależnie od wartości
przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia (art. 12 ustawy), opłatę sto-
sunkową - w sprawach o prawa majątkowe, przy czym wynosi ona 5 % wartości
przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia (art. 13 ustawy), natomiast opłatę pod-
stawową - w sprawach, w których przepisy nie przewidują opłaty stałej, stosunkowej
lub tymczasowej (art. 14 ust. 1 ustawy). Z kolei w myśl art. 35 ust. 1 ustawy w spra-
wach z zakresu prawa pracy pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30 zł wyłącz-
nie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego orzeczenia. Jednakże w sprawach, w których wartość
przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50.000 zł, pobiera się od wszystkich podlegają-
cych opłacie pism procesowych opłatę stosunkową.

Skutki nieuiszczenia opłat od środków odwoławczych i środków zaskarżenia
wnoszonych przez profesjonalnych pełnomocników określa art. 1302 § 3 k.p.c., zgod-
nie z którym sąd odrzuca bez wezwania o uiszczenie opłaty pismo wniesione przez
adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego środki odwoławcze lub środki
zaskarżenia (apelację, zażalenie, skargę kasacyjną, skargę o stwierdzenie niezgod-
ności z prawem prawomocnego orzeczenia, sprzeciw od wyroku zaocznego, zarzuty
od nakazu zapłaty, skargę na orzeczenie referendarza sądowego) podlegające opła-
cie w wysokości stałej lub stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stronę warto-
ści przedmiotu zaskarżenia. Z użytego w powołanym przepisie sformułowania wyni-
ka, że obowiązek uiszczenia przez adwokata lub radcę prawnego należnej opłaty
bez wzywania o jej uiszczenie pod rygorem odrzucenia środka odwoławczego lub
środka zaskarżenia dotyczy nie tylko pism podlegających całej opłacie stałej (art. 18
ust. 2 ustawy), ułamkowej części opłaty stałej (art. 19 ustawy) i opłacie stosunkowej
obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu zaskarżenia (art. 13 w
związku z art. 18 ust. 2 ustawy), ale także podlegających opłacie podstawowej (art.
14 ust. 1 w związku z art. 35 ust. 1 zdanie pierwsze i art. 36 oraz art. 14 ust. 2 w
związku z art. 35 ust. 1 zdanie 2 i w związku z art. 100 ust. 2 ustawy). Zawarte w art.
1302 § 3 k.p.c. sformułowanie ,,opłata w wysokości stałej" różni się bowiem od uży-
wanego w ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych pojęcia ,,opłata stała"
i należy uznać, że określenia te mają inne znaczenie. Gdyby użyte w art. 1302 § 3
k.p.c. określenie odnosiło się do pojęcia zawartego w ustawie o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych ustawodawca posłużyłby się sformułowaniem ,,podlegające
opłacie stałej lub stosunkowej". Zatem określenie to ma szerszy zakres znaczeniowy
i obejmuje także opłaty, które nie są opłatami stałymi w rozumieniu ustawy o kosz-
tach sądowych w sprawach cywilnych, ale ich wysokość jest stała dlatego, że została
określona kwotowo, jak to ma miejsce w przypadku opłaty podstawowej. Zbieżne
poglądy zostały wyrażone w dotychczas niepublikowanych postanowieniach Sądu
Najwyższego z dnia 30 maja 2006 r., I CZ 23/06, z dnia 2 czerwca 2006 r., II UZ
14/06, z dnia 11 lipca 2006 r., I CSK 146/06 i z dnia 17 sierpnia 2006 r., III UZ 7/06.
Nie ma również podstaw do przyjęcia, że zamiarem ustawodawcy było wyłączenie
sankcji przewidzianej w art. 1302 § 3 k.p.c. w odniesieniu do wnoszonych przez pro-
fesjonalnych pełnomocników środków odwoławczych i środków zaskarżenia podle-
gających opłacie podstawowej i uzależnienie w sprawach z zakresu prawa pracy na-
łożenia na tych pełnomocników obowiązku samouiszczenia tej opłaty od wartości
przedmiotu sporu bądź przyznania stronie przez sąd całkowitego zwolnienia od
kosztów sądowych w sprawie, w której wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę
50.000 zł.

W konsekwencji należy uznać, że wezwanie do uiszczenia opłaty, której wyso-
kość wynika z przepisu (jest określona kwotowo lub stosunkowo) kieruje się tylko do
strony działającej bez adwokata lub radcy prawnego (art. 130 § 1 k.p.c.), natomiast
profesjonalny pełnomocnik ma obowiązek jej uiszczenia bez wezwania. Tym samym
wniesienie skargi kasacyjnej bez uiszczenia opłaty podstawowej przez adwokata lub
radcę prawnego pociąga za sobą odrzucenie skargi z mocy art. 1302 § 3 k.p.c.

Z powyższych względów zażalenie podlega oddaleniu na podstawie art. 39814
k.p.c. w związku z art. 3941 § 3 k.p.c.
========================================