Zwolnienia lekarskie mundurowych. Wchodzą nowe przepisy

Między innymi żołnierze, policjanci, strażacy, pogranicznicy, funkcjonariusze służb specjalnych dostaną 80 procent, a nie jak dotąd 100 procent wynagrodzenia.

Ustawa obejmie: policjantów, żołnierzy, strażaków, funkcjonariuszy Straży Granicznej, BOR, CBA i ABW, Służby Więziennej, AW, SKW i SWW. Pomniejszone uposażenie będzie wypłacane tylko w sytuacjach, gdy zwolnienie lekarskie jest wynikiem choroby niemającej związku ze służbą.

Według nowych przepisów pełna stawka (100 proc.) zasiłku chorobowego zostanie utrzymana, jeśli choroba będzie wynikała z pełnienia służby. Chodzi m.in. o wypadki podczas służby i choroby zawodowe, wypadki w drodze do miejsca pełnienia służby (i powrotnej), choroby w czasie ciąży (w tym przypadku 100 proc. zasiłku wypłacane jest wszystkim ubezpieczonym), sytuacje poddania się badaniom lekarskim koniecznym dla dawców komórek, tkanek i narządów. Pełna stawka będzie przyznawana także w razie choroby podczas służby poza granicami Polski lub w przypadku, gdy choroba jest wynikiem działań o charakterze bohaterskim.

W myśl ustawy środki finansowe pozyskane z ograniczenia uposażeń będą w całości przeznaczane na fundusz nagród i zapomóg dla wykonujących zadania służbowe w zastępstwie chorych kolegów.

Jednocześnie obniżenie uposażenia z powodu zwolnienia lekarskiego nie będzie podstawą do zmniejszenia wysokości innych świadczeń pieniężnych związanych ze służbą oraz naliczenia świadczeń emerytalnych i rentowych.

"Do tej pory w służbach nie ewidencjonowano liczby zwolnień lekarskich z podziałem na choroby mające związek ze służbą oraz niemające z nią związku. Dlatego też nie szacowano wysokości kwot, jakie mogą zasilić fundusz nagród z tytułu potrąceń" - poinformował PAP wydział prasowy MSW.

Ustawa zakłada też, że lekarze orzecznicy ZUS będą zobowiązani do kontrolowania prawidłowości wystawiania zaświadczeń lekarskich funkcjonariuszom i żołnierzom. Przewiduje też możliwość kontrolowania prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego. Dotychczas nie było takiej możliwości.

Funkcjonariusze i żołnierze, którzy przebywając na zwolnieniu lekarskim, będą pracować zarobkowo lub wykorzystywać zwolnienie niezgodnie z jego celem, stracą prawo do uposażenia za cały okres tego zwolnienia.

Ustawę krytykuje Federacja Związków Zawodowych Służb Mundurowych. Według związkowców ustawa nie zmniejszy liczby dni, kiedy funkcjonariusze są na zwolnieniach, spowoduje natomiast, że mundurowi - obawiając się utraty pieniędzy - będą pełnić służbę chorzy, co wpłynie na bezpieczeństwo obywateli.

Związki zawodowe zapowiedziały też skierowanie wniosku do Trybunału Konstytucyjnego. "Skarga do Trybunału jest właśnie przygotowywana przez prawników" - usłyszała PAP w zarządzie głównym NSZZ Policjantów.

Związkowcy zarzucają też rządowi, że z regulacji dotyczących cywilów czerpie jedynie takie pomysły, które są korzystne dla budżetu państwa, a niekorzystne dla funkcjonariuszy. Dlatego przygotowują obywatelski projekt ustawy dotyczący odpłatności za nadgodziny, pracę w nocy i w święta.

Kwestia obniżenia wysokości zasiłku chorobowego funkcjonariuszy mundurowych pojawiła się już w lutym 2011 r. Ówczesny minister spraw wewnętrznych Jerzy Miller uzasadniał, że takie zmiany mają m.in. zapobiegać przypadków nieuzasadnionego przebywania na zwolnieniach lekarskich policjantów. Z przytaczanych wówczas danych wynikało, że na prawie 100 tys. policjantów każdego dnia na zwolnieniu lekarskim przebywa około 6 tys. funkcjonariuszy.

Także jutro wchodzi w życie ustawa, zgodnie z którą chorobowe sędziów i prokuratorów ma wynosić 80, a nie 100 procent wynagrodzenia. Uchwalona w marcu ustawa zrównuje sytuację tych grup zawodowych z pozostałymi ubezpieczonymi w powszechnym systemie emerytalnym.

Rząd, który przygotował te zmiany, przyznawał, że sędziowie i prokuratorzy - w ramach swych obowiązków - sprawują specyficzny rodzaj służby państwowej, dlatego też nie można mówić o tym, iż są zatrudnieni w klasycznym sensie tego słowa. Zaproponowano zatem, by kwestie świadczeń za zwolnienia chorobowe regulować w ustawach właściwych dla tych zawodów, ale tak samo, jak stanowi powszechna reguła z kodeksu pracy, odnosząca się do pracowników. Dlatego świadczenia będą wynosić 80 proc. wynagrodzenia, tak jak u innych zatrudnionych, co stanowi kodeks pracy.

Nowelizację ustaw o prokuraturze, ustroju sądów powszechnych i Sądzie Najwyższym Sejm uchwalił w marcu.

Ustawa przewiduje wyjątki, kiedy sędzia lub prokurator na zwolnieniu nadal będzie pobierał 100 proc. wynagrodzenia. Stanie się tak m.in., jeśli zwolnienie jest wynikiem wypadku przy pracy lub jeśli choroba wynikła w związku z czynnościami służbowymi sędziego lub prokuratora, atakiem na niego.

Podobnie jak w powszechnym systemie ubezpieczeń, 100 proc. wynagrodzenia będzie się też należeć, gdy zwolnienie lekarskie związane jest z ciążą lub gdy sędzia lub prokurator pójdzie na zwolnienie w związku z tym, że został dawcą narządów lub tkanek.

Dla ochrony praw nabytych przyjęto zasadę, że sędziowie i prokuratorzy nieobecni z powodu choroby w dniu wejścia w życie ustawy zachowają 100 proc. wynagrodzenia chorobowego, jednak nie dłużej niż przez 30 dni od wejścia przepisów w życie.

Ustawa daje też sędziom i prokuratorom możliwość odwołania się od opinii lekarza orzecznika do komisji lekarskiej ZUS.