Strony internetowe - kiedy dopuszczalny jest przedruk?

Aktualnie społeczna świadomość konieczności ochrony sukcesywnie wzrasta. Coraz częściej można także zaobserwować podejmowanie zabiegów mających na celu przeciwdziałanie przekraczaniu granicy dozwolonego użytku.

Strona internetowa, czy cały serwis wraz z jego grafiką i funkcjonalnościami, są jako całość chronione ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Podobnej ochronie mogą podlegać także konkretne elementy tej strony np. materiały graficzne lub tekstowe - artykuły, komentarze, informacje, poradniki, opinie. Muszą one jednak stanowić odrębne utwory w rozumieniu prawa autorskiego.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/123/t91003.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/muzycy;groza;prokuratorem;e-piratom,252,0,637948.html) Muzycy grożą prokuratorem e-piratom
Prawo autorskie czyni ukłon w stosunku do społecznej potrzeby szybkości obiegu informacji. Wykorzystywanie w mediach cudzych tekstów dozwolone jest w ramach prawa przedruku i to bez uzyskiwania zgody autora. Prawo przedruku jest jedną z form dozwolonego użytku publicznego utworów chronionych. W skrócie, przedrukiem możemy nazwać prawo rozpowszechniania już upublicznionych utworów w celach informacyjnych. Swoboda czerpania z innych niż własne źródła mieścić się musi w zakresie wynikającym z dozwolonego użytku, sprecyzowanym w przepisach ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Prawo przedruku przeznaczone jest dla mediów. Przepis wskazuje wprost, że z przedruku korzystać może prasa, radio i telewizja. Definicji prasy szukać należy w ustawie o prawie prasowym. Nie rozstrzygnięto jednoznacznie, czy z wyliczenia tego mogą wprost korzystać podmioty prowadzące serwisy, czy portale internetowe. Art. 25 ust. 4 prawa autorskiego wychodząc naprzeciw dzisiejszym realiom wskazuje, że przepisy o prawie przedruku stosuje się odpowiednio do publicznego udostępniania utworów w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. Nawiązuje zatem do internetu.

Rozbieżności interpretacyjne pojawiają się w odniesieniu do pojęcia_ odpowiedniego stosowania _ przepisów. Warto zasygnalizować, że funkcjonują aktualnie dwa odmienne stanowiska w tej sprawie. Pierwsze, bardzo elastyczne, pozwalające przyjąć, że prawo przedruku dotyczy wszystkich serwisów, portali internetowych, bez względu na możliwość zakwalifikowania ich do prasy w rozumieniu prawa prasowego. Natomiast zgodnie z drugim poglądem działalność internetowa serwisu powinna odzwierciedlać kryteria dla prasy charakterystyczne, wyszczególnione w ustawie o prawie prasowym.

Stosowanie do art. 7 ust. 2 ustawy prawo prasowe, prasa oznacza publikacje periodyczne, które nie tworzą zamkniętej, jednorodnej całości, ukazujące się nie rzadziej niż raz do roku, opatrzone stałym tytułem albo nazwą, numerem bieżącym i datą, a w szczególności: dzienniki i czasopisma, serwisy agencyjne, stałe przekazy teleksowe, biuletyny, programy radiowe i telewizyjne oraz kroniki filmowe. [ ( http://static1.money.pl/i/h/135/t85127.jpg ) ] (http://manager.money.pl/styl/media/artykul/chinczycy;zablokowali;egipt;w;internecie,227,0,762851.html) Chińczycy zablokowali Egipt w internecie

Prasą są także wszelkie istniejące i powstające w wyniku postępu technicznego środki masowego przekazywania, w tym także rozgłośnie oraz tele- i radiowęzły zakładowe, upowszechniające publikacje periodyczne za pomocą druku, wizji, fonii lub innej techniki rozpowszechniania. Prasa obejmuje również zespoły ludzi i poszczególne osoby zajmujące się działalnością dziennikarską.

Na marginesie warto zauważyć, że zawarta w ustawie definicja prasy nie przystaje do dzisiejszej rzeczywistości, choć twórcy bez wątpienia starali się myśleć przyszłościowo. Ustawa pochodzi z 1984 r. i od tego czasu wiele – w zakresie postępu technicznego - uległo zmianie. Na przykład rzadkością są dziś radiowęzły zakładowe wymienione w ustawowej definicji.

Odpowiednie stosowanie przepisów art. 25 prawa autorskiego w myśl drugiej z wymienionych koncepcji pozwala na zakwalifikowanie serwisów internetowych jako prasy, jeżeli są odpowiednikami prasy papierowej. Dotyczy to elektronicznych wydań prasy oraz odpowiednio telewizji internetowej i radia. Z kolei serwisy internetowe, nie mające tradycyjnych odpowiedników, są prasą, jeżeli równolegle spełniają kryteria ustawowej definicji.

Do prasy zaliczane są zatem strony/serwisy internetowe służące do regularnego, cyklicznego publikowania informacji. Coraz częściej można również spotkać się z poglądem, iż by określić serwis internetowy jako prasę, konieczna jest rejestracja danego tytułu prasowego w sądzie właściwym do rejestracji tytułów prasowych. W przeciwnym razie korzystanie z instytucji dozwolonego użytku publicznego w zakresie prawa przedruku stać może pod znakiem zapytania.

W kolejnej części komentarza przedstawione będą warunki legalności przedruku w tym wymogi, jakie musi spełniać tekst, aby uznać go za przedruk oraz obowiązki podmiotu dokonującego przedruku.

Autorka jest radcą prawnym w Kancelarii Prawniczej Włodzimierz Głowacki i Wspólnicy sp.k. z siedzibą w Poznaniu