Śluby w sieci i w plenerze? Zmiany w Urzędach Stany Cywilnego

Prowadzenie elektronicznej rejestracji aktów urodzeń, małżeństw i zgonów, udostępnianie ich odpisów w dowolnym USC oraz możliwość wzięcia ślubu poza urzędem - przewiduje przyjęta przez Sejm w piątek ustawa Prawo o aktach stanu cywilnego.

Za uchwaleniem ustawy głosowało 295 posłów, 156 było przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.

Prawo o aktach stanu cywilnego zastępuje ustawę pochodząca z 1986 r., która w ocenie wnioskodawców po wielu nowelizacjach nie spełnia już standardów przejrzystej legislacji i jest przestarzała.

Zgodnie z ustawą 1 stycznia 2015 r. rozpocznie się informatyzacja rejestracji aktów stanu cywilnego. Od tego momentu akty: urodzeń, małżeństw i zgonów mają być rejestrowane w systemie teleinformatycznym. Dzięki temu w dowolnym urzędzie stanu cywilnego w kraju będzie można otrzymać papierowy odpis aktu stanu cywilnego, niezależnie od tego, gdzie jest przechowywany.

Poparcie Izby uzyskała poprawka wprowadzająca półroczny okres przejściowy, w którym samorządy będą mogły korzystać z dotychczasowych rozwiązań. Sejm odrzucił wszystkie poprawki zaproponowane przez klub Prawa i Sprawiedliwości.

Jeśli ktoś zgłosi zapotrzebowanie na odpis aktu w postaci elektronicznej, kierownik urzędu tą drogą prześle mu dokument. Akty papierowe - w sytuacji np. dokonywania w nich zmian, żądania wydania odpisu z danego aktu - będą zamieniane na dokument elektroniczny. Docelowo rozwiązanie to ma ograniczyć obieg dokumentów papierowych.

W myśl ustawy, od 2015 r. pary będą mogły zawrzeć związek małżeński poza urzędem stanu cywilnego, jednak w miejscu gwarantującym zachowanie powagi i doniosłości ceremonii oraz bezpieczeństwo wszystkich uczestników. Dotychczas było to możliwe po wykazaniu ważnych powodów. Za zorganizowanie takiej uroczystości trzeba będzie zapłacić.

Ustawa pozwala na nadawanie dzieciom imion obcych, co szczególnie ważne dla małżeństw mieszanych i imigrantów, uzyskujących obywatelstwo polskie. Nadal nie będzie można nadawać dzieciom więcej niż dwóch imion, imion zdrobniałych, a także ośmieszających lub nieprzyzwoitych.

Wątpliwości posłów PiS wzbudzało wprowadzane w ustawie zaświadczenia o stanie cywilnym. Według PiS wprowadzenie takich zaświadczeń umożliwia zawieranie przez polskich obywateli małżeństw jednopłciowych w państwach, w których jest to prawnie dopuszczalne.

Przedstawiciele MSW zapewniali jednak, że to co jest małżeństwem według prawa polskiego, reguluje konstytucja. Mówi ona, że małżeństwem jest związek kobiety i mężczyzny.

Zastrzeżenia do przepisów ma Kampania Przeciw Homofobii. Jej zdaniem wprowadzenie ich będzie prowadziło do przypadków odmawiania wydawania zaświadczeń o stanie cywilnym tym obywatelom Polski, którzy będą chcieli zawrzeć za granicą jednopłciowy związek partnerski lub małżeństwo. We wniosku trzeba będzie wpisać informację o personaliach i płci przyszłego małżonka, co w ocenie kampanii narusza prawo do prywatności, poprzez zmuszenie do ujawnienia swojej orientacji seksualnej. Teraz ustawa trafi do Senatu.

Coraz mniej par decyduje się na ślub kościelny. Młodzi wolą wieść życie w nieformalnych związkach. Według szacunków Głównego Urzędu Statystycznego w 2013 r. zawarto w Polsce ok. 181 tys. związków małżeńskich, czyli o ponad 22 tys. mniej niż rok wcześniej. A liczba ślubów maleje już piąty rok z rzędu.