Prezydent Bronisław Komorowski podpisał zmianę Kodeksu postępowania karnego umożliwiającą zaskarżenie postanowień sądów odwoławczych co do wysokości zwrotu kosztów pomocy prawnej świadczonej z urzędu.
Nowelizacja dostosowuje procedurę karną do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z listopada 2013 r. TK orzekł wówczas, że obecny zapis w zakresie, w jakim nie przewiduje możliwości zaskarżenia postanowienia o kosztach nieopłaconej przez strony pomocy prawnej z urzędu, zasądzonych po raz pierwszy przez sąd odwoławczy, jest niezgodny z konstytucyjnym prawem do sądu.
Do takiego wyroku TK doprowadziła analiza sprawy pewnej prawniczki, która jako ustanowiona z urzędu pełnomocniczka pokrzywdzonej złożyła zażalenie na postanowienie prokuratora o odmowie wszczęcia śledztwa. Sąd rozpatrujący to zażalenie, działając jako sąd odwoławczy, orzekł ws. należnego skarżącej wynagrodzenia z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu. Skarżąca wniosła zażalenie na tę decyzję, kwestionując wysokość przyznanej jej kwoty. Sąd wyższej instancji pozostawił jednak zażalenie bez rozpoznania, uznając, że przepisy tego nie przewidują - stąd skarga do TK.
Naprawiając przepisy w tej części K.p.k. uzupełniono katalog postanowień sądu odwoławczego podlegających weryfikacji w tzw. instancji poziomej (czyli przez inny skład tego samego sądu), dodając do niego jeszcze dwie kategorie rozstrzygnięć: dotyczące kosztów procesu oraz kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, o których po raz pierwszy orzekał sąd odwoławczy.
Zmieniony przepis uzyskał brzmienie: "Od postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania wydanego na skutek zażalenia, a także od wydanego w toku postępowania odwoławczego postanowienia o przeprowadzeniu obserwacji, zastosowaniu środka zapobiegawczego, nałożeniu kary porządkowej oraz w przedmiocie kosztów procesu lub nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, o których po raz pierwszy orzekał sąd odwoławczy, przysługuje zażalenie do innego równorzędnego składu sądu odwoławczego".
Zmiana przyjęta w nowelizacji ma odpowiednie zastosowanie do postępowań w sprawach o wykroczenia oraz w postępowaniach w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe. Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Z informacji Kancelarii Prezydenta wynika, że Bronisław Komorowski podpisał ustawę 31 lipca.
