Trwa ładowanie...
Zaloguj
Notowania
Przejdź na

Podsłuch w sprawach skarbowych. Kiedy jest zgodny z prawem?

2
Podziel się:

Sąd Najwyższy ma ocenić, czy i od jakiej kwoty taka praktyka jest dozwolona.

Podsłuch w sprawach skarbowych. Kiedy jest zgodny z prawem?
(Adam Guz/REPORTER)

31 marca Sąd Najwyższy ma zbadać pytanie prawne szczecińskiego sądu dotyczące wątpliwości co do stosowania podsłuchu procesowego w sprawach o przestępstwa skarbowe.

W pytaniu prawnym z grudnia ub.r. Sąd Apelacyjny w Szczecinie wnosi, by SN wypowiedział się, czy dopuszczalne jest zarządzenie kontroli i utrwalania rozmów telefonicznych w sprawach o przestępstwa skarbowe polegające na narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej - w celu wykrycia dowodów przestępstwa lub zapobieżeniu nowego. Jeśli odpowiedź byłaby pozytywna, SA chce wiedzieć, jaka wartość należności - _ duża _ czy też _ znaczna _ - jest progiem, od którego jest to dopuszczalne.

SA bada zażalenie prokuratury na postanowienie sądu niższej instancji w nieujawnionej sprawie tzw. podsłuchu procesowego (stosowany on jest na wniosek prokuratora po wszczęciu śledztwa - w odróżnieniu od operacyjnego, prowadzonego przez tajne służby przed wszczęciem śledztwa). Sąd Okręgowy w Szczecinie uznał, że jest on dopuszczalny przy przestępstwie skarbowym, ale dopiero przy stwierdzeniu narażenia na uszczuplenia należności publicznoprawnej o _ dużej wartości _ - czyli od 840 tys. zł.

Przed zbadaniem zażalenia, SA wystąpił z urzędu z pytaniem do SN. Uzasadnił je tym, że w orzecznictwie szczecińskich sądów pojawiły się dwa sprzeczne poglądy na tle dopuszczalności podsłuchów w sprawach przestępstw skarbowych.

Pierwszy pogląd nie dopuszcza w ogóle udzielania zgody sądu na kontrolę i utrwalanie rozmów telefonicznych po wszczęciu postępowania w takich sprawach - gdyż jest to możliwe tylko wobec przestępstw wymienionych w zamkniętym katalogu opisanym w art. 237 par. 3 Kodeksu postępowania karnego. _ Ponieważ nie ma wśród nich przestępstw skarbowych, zatem do tej kategorii czynów nie jest dopuszczalne wyrażenie zgody na podsłuch procesowy _ - napisano.

Przy tym poglądzie sąd powołał się na _ ważkie funkcje gwarancyjne _, gdyż wkroczenie w prawa obywatelskie musi mieć _ wyraźne umocowanie ustawowe _. Ponadto dodano, że przepisy prawa karnego nie stosują się do przestępstw skarbowych, chyba że Kodeks karny skarbowy stanowi inaczej. Skoro tak, to jeśli art. 237 Kpk mówi o _ przestępstwie _, nie może się w nim zawierać żadne _ przestępstwo skarbowe _, gdyż są to pojęcia rozłączne - argumentuje SA.

Z drugiej strony SA przytoczył argumenty świadczące o dopuszczalności podsłuchu procesowego w sprawach skarbowych. Powołano się, że art. 237 Kpk w par. 8. stanowi, że _ wykorzystanie dowodu uzyskanego podczas kontroli i utrwalania treści rozmów telefonicznych jest dopuszczalne wyłącznie w postępowaniu karnym w sprawie o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, w stosunku do którego jest możliwe zarządzenie takiej kontroli _. Z tego wynika dopuszczalność podsłuchu, mimo że w par. 3 art. 237 Kpk nie wymieniono przestępstw skarbowych.

Ponadto art. 113 Kks stanowi, że w sprawach o przestępstwa skarbowe stosuje się _ odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego, jeżeli przepisy niniejszego kodeksu nie stanowią inaczej _. Oprócz tego Kks wskazuje procedurę występowania do sądu o zgodę na kontrolę i utrwalanie rozmów: organ kontroli finansowej występuje do prokuratora, a jeśli ten uzna to za stosowne, to kieruje taki wniosek do sądu.

SO na tych podstawach uznał dopuszczalność podsłuchu, ale tylko wobec przestępstwa _ uszczuplenia należności publicznoprawnych, gdzie kwota narażenia jest duża _ - czyli 500-krotności minimalnego wynagrodzenia, tj. 840 tys. zł. Dodano, że różnica stanowiska między zażaleniem prokuratury a poglądem SO sprowadza się do wskazania cezury wartościowej, od której podsłuch jest dopuszczalny.

W pytaniu SA podkreślono, że jeśli SN uzna podsłuch w sprawach skarbowych za niedopuszczalny, SA zmieni zaskarżone postanowienie SO i odmówi zgody na podsłuch. Jeśli SN uzna za dopuszczalny podsłuch przy uszczupleniu _ dużej _ kwoty należności, SA utrzyma decyzję SO. Jeżeli zaś SN uzna, że progiem jest _ znaczna _ wartość, konsekwencją będzie _ zmiana zaskarżonego postanowienia w kierunku postulowanym przez prokuraturę _.

Zgodnie z prawem służby specjalne - jak ABW, policja, CBA, Straż Graniczna, Żandarmeria Wojskowa i Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej - mogą za zgodą prokuratora i sądu stosować podsłuchy - ale tylko dla wykrycia wymienionych w odpowiednich ustawach ściśle określonych najgroźniejszych przestępstw oraz jedynie wtedy, gdy inne środki zawiodą. Prasa często donosi o możliwych nieprawidłowościach. W 2011 r. uchwalono rządowy projekt, nakazujący służbom dołączanie do wniosku do sądu o zgodę na podsłuch materiałów operacyjnych uzasadniających go.

Uchwała trzech sędziów SN wiąże sąd, który zadał pytanie prawne; inne sądy mogą ją brać pod uwagę, choć nie muszą. Stanowisko SN niewyrażone w formie uchwały jest tylko jednym z poglądów prawnych. Dopiero wpisanie danej uchwały SN do księgi zasad prawnych wiąże wszystkie składy SN co do konkretnego zagadnienia.

Czytaj więcej w Money.pl
Podsłuchiwanie rozmów w sieci? To możliwe Brytyjski premier David Cameron oświadczył, że jeśli wygra wybory parlamentarne w maju, to w ramach walki z terroryzmem zwiększy kompetencje służb specjalnych.
Tak podsłuchuje chiński wywiad Siedziba centrum jest niepozorna, na budynku nie ma żadnej tabliczki, telefonu nikt nie odbiera.
Nie będzie śledztw w związku z aferą taśmową Stołeczna prokuratura odmówiła wszczęcia śledztw w sprawie podsłuchanych: szefa MSW Bartłomieja Sienkiewicza i szefa MSZ Radosława Sikorskiego.
wiadomości
wiadmomości
Oceń jakość naszego artykułu:
Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
Źródło:
PAP
KOMENTARZE
(2)
nbv
9 miesięcy temu
I bardzo dobrze, ż podsłuchują osoby podejrzane bo jak wykryć przekręty wielu prominętów i nie tylko.
Obserwator
9 miesięcy temu
Kolejne szkolne szambo właśnie wybiło. Pewnie nie ostatnie. Zapewne kolejna lokalna "gwiazda". Widać, że niektóre dyrektorki mają coś nie tak pod kopułą. Tu defraudują kasę, a gdzieś indziej zatrudnia się kogoś bez kwalifikacji, choć stanowisko tego wymaga. No brawo.