Przedsiębiorca może zdecydować się na prowadzenie działalności gospodarczej w formie franczyzy, czyli w ramach istniejącej, zorganizowanej sieci sprzedaży lub świadczenia usług.
Umowa franczyzy należy do tzw. umów nienazwanych, czyli nieuregulowanych odrębnie w Kodeksie cywilnym lub w innej ustawie. Konstruowana jest ona w oparciu o ogólną zasadę swobody umów. Umowa franczyzy ograniczona jest zatem naturą stosunku prawnego, zasadami współżycia społecznego oraz przepisami ustaw.
Istotą umowy franczyzy jest udostępnienie franczyzobiorcy przez franczyzodawcę tzw. pakietu franczyzowego, w zamian za wynagrodzenie.
[ ( http://static1.money.pl/i/h/115/12659.jpg ) ] (http://www.money.pl/banki/raporty/artykul/zrob;sobie;bank;-;raport;o;franczyzie;bankowej,234,0,243434.html) Zrób sobie bank - raport o franczyzie bankowej Pakietem franczyzowym jest zespół praw własności intelektualnej i przemysłowej, z których franczyzobiorca będzie mógł korzystać prowadząc działalność. W pakiecie tym zawierają się zwykle uprawnienia do korzystania z nazw firmowych, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz innych praw. Franczyzodawca przekazuje zatem franczyzobiorcy swoje know-how i wprowadza franczyzobiorcę do swojej sieci organizacyjnej. Stosunek franczyzy bywa niekiedy postrzegany również jako stosunek organizacyjny, a nie jedynie zobowiązaniowy.
W praktyce spotykane są różne rodzaje franczyzy, zależnie od rodzaju prowadzonej w jej ramach działalności. Wskazuje się na franczyzę usługową, produkcyjną oraz dystrybucyjną. Możliwe jest także skonstruowanie franczyzy o charakterze mieszanym.
*Stronami umowy franczyzy *mogą być zarówno osoby prawne jak i osoby fizyczne oraz tzw. osoby ustawowe. Treścią stosunku jest przekazanie franczyzobiorcy przez franczyzodawcę uprawnień do korzystanie z jego praw, renomy oraz know-how.
Franczyzobiorca ma natomiast prowadzić działalność w ramach zorganizowanej sieci, według ustalonych przez franczyzodawcę zasad. Często franczyzodawca określa minimalne wstępne wymagania, które kandydat na franczyzobiorcę musi spełnić. Świadczeniem franczyzobiorcy jest wynagrodzenie, ustalane zwykle jako opłata wstępna oraz opłaty okresowe - stałe lub stosunkowe (ustalane w stosunku do kwoty obrotu lub dochodu franczyzobiorcy).
[ ( http://static1.money.pl/i/h/103/t22119.jpg ) ] (http://www.money.pl/gielda/wiadomosci/artykul/spolka;emperii;uruchamia;franczyzowa;siec;delikatesow,246,0,372470.html) Spółka Emperii uruchamia franczyzową sieć delikatesów
Często w treści umowy franczyzy znajdują się zastrzeżenia ograniczające swobodę *działań franczyzobiorcy w ramach prowadzonej przez niego działalności, takie jak *wskazanie określonych kontrahentów, *od których franczyzobiorca nabywać ma towary lub usługi, czy też określonych reguł lub receptur, według których franczyzobiorca ma prowadzić produkcję lub dystrybucję. *Zastrzeżenia te wynikają z dążenia franczyzodawcy do utrzymania jakości marki, którą udostępnia franczyzobiorcom. Franczyzodawca powinien jednak konstruować umowę franczyzy w zgodności z przepisami o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Prowadzenie działalności w ramach franczyzy jest często rozwiązaniem korzystnym dla przedsiębiorcy, ponieważ korzystanie przez niego z renomy i sprawdzonego sposobu na prowadzenie działalności zwiększa prawdopodobieństwo dochodowości przedsięwzięcia. Jednakże korzystanie z marki i know-how innego przedsiębiorcy oraz funkcjonowanie w zorganizowanej sieci wiąże się z ograniczeniami w prowadzeniu działalności oraz koniecznością zapłaty wynagrodzenia.
Autorka jest aplikantką radcowsą z Kancelarii BSO Prawo & Podatki we Wrocławiu