Zasadniczo termin przedawnienia dla roszczeń majątkowych wynosi dziesięć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe, np. z tytułu czynszu najmu, oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Terminy te nie mogą być skracane ani przedłużane przez czynność prawną. Istnieją jednak sytuacje, kiedy ulegają one wydłużeniu.
Kodeks cywilny przewiduje instytucję zawieszenia i przerwania biegu przedawnienia. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia polega na wstrzymaniu rozpoczęcia lub dalszego biegu tego terminu na czas trwania okoliczności uniemożliwiających uprawnionemu dochodzenie roszczenia. Okresu występowania tych okoliczności nie uwzględnia się przy obliczaniu terminu. Jeżeli zatem termin przedawnienia rozpoczął bieg, a następnie uległ zawieszeniu, to po ustaniu przyczyny zawieszenia biegnie on nadal (czas sprzed zawieszenia biegu terminu sumuje się z czasem po zawieszeniu).
Przepisy polskiego prawa przewidują zawieszenie biegu terminu przedawnienia
w określonych przypadkach, które można zasadniczo podzielić na dwie grupy.
[
Kiedy następuje przedawnienie długów? ]( http://prawo.money.pl/aktualnosci/okiem-eksperta/artykul/kiedy;nastepuje;przedawnienie;dlugow,117,0,582005.html )
Do pierwszej z nich zaliczamy sytuacje dotyczące stosunków między ściśle określonymi osobami związanymi bliskimi więzami rodzinnymi lub opiekuńczymi, tj. bieg przedawnienia ulega zawieszeniu:
- co do roszczeń, które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom, w tym także roszczeń alimentacyjnych (zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 1968 roku) - przez czas trwania władzy rodzicielskiej,
- co do roszczeń, które przysługują osobom nie mającym pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratelę - przez czas sprawowania przez te osoby opieki lub kurateli
- co do roszczeń, które przysługują jednemu z małżonków przeciwko drugiemu - przez czas trwania małżeństwa.
Druga grupa przypadków z kolei dotyczy zawieszenia biegu terminu przedawnienia co do wszelkich roszczeń, gdy z powodu siły wyższej uprawniony nie może ich dochodzić przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw danego rodzaju - przez czas trwania przeszkody.
Warto zaznaczyć fakt, że w razie podniesienia przez zobowiązanego zarzutu przedawnienia, to na uprawnionym spoczywa ciężar dowodu, tj. podjęcia działań mających na celu wykazanie istnienia i czasu trwania okoliczności uzasadniających zawieszenie biegu terminu przedawnienia. Oprócz w/w sytuacji zawieszenie biegu terminu przedawnienia następuje ponadto w przypadkach przewidzianych w przepisach pozakodeksowych.
[
Jak wyegzekwować dług lub odszkodowanie? ]( http://prawo.money.pl/porady-prawne/porady/prawo-handlowe/artykul/jak;wyegzekwowac;dlug;lub;odszkodowanie,106,0,181354.html )Różnica pomiędzy zawieszeniem a przerwaniem biegu terminu przedawnienia jest zasadnicza. Przerwanie biegu tego terminu, w odróżnieniu od zawieszenia, nie powoduje, iż czas sprzed przerwania biegu sumuje się z czasem po przerwaniu. Mówiąc inaczej, biegnie on od nowa, tak, jakby uprawniony dopiero nabył dane roszczenie. Wskazać należy, iż bieg przedawnienia przerywa się po pierwsze przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Klasycznym przykładem takiej czynności jest zawezwanie zobowiązanego do próby ugodowej. Z takim wnioskiem występuje się do sądu rejonowego według
miejsca zamieszkania lub siedziby zobowiązanego. Takie działanie powoduje, że termin przedawnienia biegnie od początku, a jego koszt jest stosunkowo niski, albowiem opłata sądowa od zawezwania wynosi 40 zł.
Nadto przerwanie biegu przedawnienia następuje także przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje oraz przez wszczęcie mediacji, ale tylko takiej w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania cywilnego.
Maciej Obrębski jest adwokatem z Kancelarii CSP