*Zgodnie z art. 31 Ustawy z dnia 7 czerwca 2001 roku o zbiorowym zaopatrzeniu *
w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków osoby, które wybudowały z własnych środków urządzenia wodociągowe i urządzenia kanalizacyjne, mogą je przekazywać odpłatnie gminie lub przedsiębiorstwu wodociągowo-kanalizacyjnemu, na warunkach uzgodnionych w umowie.
Z kolei obowiązujący, od dnia 3 sierpnia 2008 roku, art. 49 § 2 kodeksu cywilnego stanowi, iż osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń przesyłowych, i jest ich właścicielem, może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządzenia do swojej sieci, nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej. Z żądaniem przeniesienia własności tych urządzeń może wystąpić także przedsiębiorca.
Uchwałą z dnia 13 lipca 2011 r. (sygn. akt III CZP 26/11) Sąd Najwyższy orzekł, iż podstawę roszczenia o zobowiązanie do odpłatnego przeniesienia własności urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych stanowi - od chwili wejścia w życie ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy - kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 116, poz. 731) - art. 49 § 2 k.c.
Jeżeli koszty budowy urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 k.c., poniosło kilka osób, każdej z nich przysługuje - na podstawie art. 49 § 2 k.c. - wobec przedsiębiorcy, który przyłączył urządzenia do swojej sieci roszczenie o przeniesienie za wynagrodzeniem udziału w prawie własności tych urządzeń.
Celem wyżej wymienionej regulacji jest uporządkowanie stosunków finansowo – własnościowych m.in. urządzeń wodociągowo – kanalizacyjnych, jak też ochrona inwestora, jako słabszej strony stosunku występującego pomiędzy nim a przedsiębiorstwem przesyłowym. Istotnym elementem uprawnienia jakie przysługuje inwestorowi, jest odpłatny charakter przejmowania przez przedsiębiorstwo przesyłowe wybudowanych przez niego urządzeń. Należność za przekazanie urządzenia może być przy tym uwzględniona w rozliczeniach za zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków.
Prawo budowlane
[
]( http://prawo.money.pl/aktualnosci/okiem-eksperta/artykul/gwarancja;zaplaty;za;roboty;budowlane,243,0,745971.html )Gwarancja zapłaty za roboty budowlane
Co istotne, każdy kto wybudował urządzenia wodociągowo – kanalizacyjne ma możliwość, niezależnie od daty wybudowania i sposobu korzystania przed przekazaniem, skorzystać z uprawnienia do ich odpłatnego przekazania przedsiębiorstwu przesyłowemu.
Warunkami uprawniającymi inwestora do domagania się zawarcia stosownej umowy jest wybudowanie urządzeń z własnych środków, przysługiwanie mu własności tych urządzeń oraz przyłączenie ich do sieci przedsiębiorstwa przesyłowego. Wskazać również należy, iż przedsiębiorstwo przesyłowe nie może uzależnić odpłatnego przejęcia urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych od warunków innych niż wyżej wymienione.
W sytuacji gdy podmiot zobowiązany (przedsiębiorstwo przesyłowe) odmawia zawarcia stosownej umowy, inwestor ma możliwość wystąpienia do sądu, z żądaniem jej zawarcia. Odbyć się to może w oparciu o art. 64 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym wyrok wydany w takiej sprawie zastąpi oświadczenie woli podmiotu zobowiązanego.
Pomimo przedstawionych powyżej regulacji prawnych, dość często zdarzają się jednak sytuacje, w których ciężar finansowy wybudowania urządzeń, przyłączonych do sieci wodociągowo – kanalizacyjnej, przerzucany jest przez przedsiębiorstwa wodociągowo - kanalizacyjne na inwestorów, a więc osoby które wybudowały te urządzenia z własnych środków.
Podkreślić należy, iż takie zachowanie wymienionych przedsiębiorstw jest niezgodne z prawem. W kontekście powyższego na uwagę zasługuje nieprawomocny wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie Wydział Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 30 grudnia 2010 roku. Wymienionym wyrokiem sąd oddalił odwołanie Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie (MPWiK) od decyzji prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 16 kwietnia 2009 roku.
Zgodnie z wymienioną decyzją MPWiK nadużywa pozycji dominującej na lokalnym rynku zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków na terenie m.st. Warszawy, gmin: Michałowice, Nieporęt, Raszyn, Serock, Wieliszew oraz miast Piastów i Pruszków poprzez pozbawienie możliwości odpłatnego przekazania urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych przez inwestorów niespełniających ustalonych przez ww. przedsiębiorstwo warunków do odpłatnego przekazania wybudowanych z własnych środków urządzeń wodociągowych lub kanalizacyjnych na własność tego przedsiębiorstwa.
Sąd zwrócił uwagę na fakt, iż w okresie 6 letnim MPWiK zawarła umowy o nieodpłatne przejęcie urządzeń wodociągowo – kanalizacyjnych z ponad 5000 inwestorów, z którymi nie zostały rozliczone nakłady za wybudowanie tych urządzeń a wymieniona spółka korzystała z tych urządzeń przy świadczeniu swoich usług dostarczania wody i odprowadzania ścieków. Praktyki MPWiK zostały ocenione jako naruszające zasady konkurencji, o których mowa w Ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów z dnia 16 lutego 2007 roku.
Podsumowując powyższe rozważania, stwierdzić należy, iż uzasadnionym jest aby inwestorzy, którzy wybudowali urządzenia wodociągowo – kanalizacyjne z własnych środków, przyłączone do sieci wodociągowo – kanalizacyjnej przedsiębiorstwa przesyłowego, domagali się z tego tytułu stosownego wynagrodzenia.
Autor jest adwokatem w kancelarii prawniczej Siwek Gaczyński & Partners