*Wyjeżdżając do pracy za granicę nierzadko w ogóle nie zwracamy uwagi na to, w którym państwie i w jaki sposób dochód uzyskiwany z tytułu naszej pracy będzie opodatkowany. *
A ma to podstawowe znaczenie dla tego, ile z osiągniętego wynagrodzenia pozostanie w naszej kieszeni.
Zanim więc zdecydujemy się na wyjazd warto zadać sobie trochę trudu i przeanalizować wszystkie te czynniki, które mają na to wpływ. Kluczowe znaczenie ma w tym zakresie przede wszystkim fakt, czy między Polską a państwem w którym zamierzamy pracować w ogóle obowiązuje umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania (dalej jako umowa o UPO).
W przypadku bowiem braku tego rodzaju umowy, nasze zagraniczne wynagrodzenie będzie również podlegało opodatkowaniu w Polsce, przy czym od podatku obliczonego od tego rodzaju wynagrodzenia, będziemy mogli odliczyć zagraniczny podatek dochodowy jednakże tylko w tej części, jaka została obliczona od tegoż zagranicznego dochodu (zaliczenie proporcjonalne).
W przypadku natomiast, gdy między Polską a państwem miejsca pracy obowiązuje umowa o UPO, to jej postanowienia mają podstawowe znaczenie dla określenia w którym państwie i wg jakich zasad nasze wynagrodzenie będzie opodatkowane.
Pierwszą rzeczą jaką należy ustalić, to do jakiej kategorii dochodu w rozumieniu umowy będzie zaliczany dochód, jaki będziemy osiągać za naszą pracę. Inaczej bowiem mogą być opodatkowane dochody tzw. nauczycieli, inaczej studentów, jeszcze inaczej tzw. wolnych zawodów, czy też artystów i sportowców, a jeszcze inaczej marynarzy. Jeżeli jednak nie _ mieścimy _ się w żadnej ze szczególnych kategorii określonych w danej umowie o UPO, to wynagrodzenie za nasza pracę będzie podlegać opodatkowaniu jako tzw. dochód z pracy najemnej.
Podstawową zasadą wyrażoną w umowach o UPO jest, że wynagrodzenia z tytułu pracy najemnej podlega opodatkowaniu w tym państwie, w którym tego rodzaju praca jest wykonywana. Wyjątkowo, tego rodzaju wynagrodzenie będzie podlegało opodatkowaniu nie w państwie wykonywania pracy lecz w państwie rezydencji (miejsca stałego zamieszkania) osoby uzyskującej tego rodzaju wynagrodzenie, o ile zaistnieją łącznie następujące okoliczności:
- a) pracownik przebywa w państwie gdzie praca jest świadczona przez okres lub okresy nie przekraczające łącznie 183 dni w danym okresie rozliczeniowym (może to być rok kalendarzowy lub podatkowy, ale zasadniczo jest to 12-miesięczny okres liczony od pierwszego przyjazdu do danego państwa);
- b) wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie jest rezydentem państwa, w którym świadczona jest praca, i
- c) wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład, który pracodawca posiada w państwie świadczenia pracy.
Łączne spełnienie powyższych trzech warunków powoduje, że wynagrodzenie pracownika będącego polskim rezydentem, za pracę wykonywaną na terytorium innego państwa, będzie opodatkowane tylko w Polsce, jako państwie rezydencji tego pracownika.
Pamiętać jednakże należy, że praktyczne zastosowanie przepisu dotyczącego rozstrzygnięcia, w którym państwie dochody z pracy będą podlegały opodatkowaniu, a w szczególności warunku 183 dni w danym okresie rozliczeniowym, dotyczy jedynie tych pracowników, którzy zostali delegowani do pracy za granicą przez swojego np. polskiego pracodawcę.
W przypadku bowiem, gdy wykonujemy pracę na rzecz pracodawcy będącego rezydentem państwa, w którym praca jest wykonywana, zawsze podatek z tego tytułu będzie należny w tym państwie. Tym samym w sytuacji, gdy polski rezydent wyjeżdża do pracy za granicą i tam wykonuje pracę u miejscowego pracodawcy, jego wynagrodzenie podlega zawsze opodatkowaniu w państwie wykonywania pracy.
Oczywiście należy również pamiętać, że na osobie takiej, jako mającej stałe miejsce zamieszkania w Polsce, ciąży co do zasady obowiązek rozliczania się w Polsce również z dochodów zagranicznych. Przy czym dla uniknięcia podwójnego opodatkowania, znajdzie zastosowania właściwa metoda eliminacji eliminacji tego zjawiska, określona w danej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania (zazwyczaj będzie to wyłączenie z progresją, rzadziej zaliczenie proporcjonalne).
Autor pracuje w InCorpore Banach Iniewski Stradomski