Podstawową funkcją gwarancji jest ochrona kupującego przed konsekwencjami „zepsucia się przedmiotu objętego gwarancją, przed wadami przedmiotu oraz nieprawidłowym jego funkcjonowaniem na skutek ukrytych wad. Gwarancja ma zapewnić zdatność rzeczy do normalnego użytku.
Wada rzeczy uzasadniająca odpowiedzialność z gwarancji dotyczy tylko cech użytkowych rzeczy (a nie także jej wartości rynkowej, estetyki, jak to ma miejsce przy rękojmi)
. Polega na zmniejszeniu użyteczności rzeczy wynikającej z jej zwyczajowego przeznaczenia. Odpowiedzialność z gwarancji nie zależy od charakteru wady jaką jest jej skrytość lub nie możność wykrycia jej przez kupującego. Ochrona kupującego polega na przywróceniu możliwości normalnego korzystania z przedmiotu objętego gwarancja .
Nadmienić należy zobowiązanie gwaranta nie wygasa na skutek spełnienia świadczenia gwarancyjnego, lecz trwa dopóki cel zostanie osiągnięty oraz termin na jaki umowa gwarancyjna została zawarta nie dobiegnie końca.
Gwarancja jakości, w odróżnieniu od rękojmi, znajduje zastosowanie przy sprzedaży niektórych tylko rodzajów rzeczy : np. maszyny, telefony.
Odpowiedzialność z tytułu gwarancji wynika z faktu jej udzielenia kupującemu.