Zagadnienie usytuowania wkładu małżonka do spółki cywilnej przez lata było przedmiotem sporów w doktrynie ze względu na nieprecyzyjną w tym względzie regulację ustawową.
Ze względu na fakt, iż ustawowym ustrojem majątkowym małżeńskim jest wspólność majątkowa (wspólność łączna), a ze stosunku spółki cywilnej również wynika wspólność łączna majątku utworzonego ze wkładów wspólników, należało rozstrzygnąć kwestię kolizji praw wynikających z dwóch wspólności łącznych. W styczniu 2005 r. przeprowadzono nowelizację Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który definitywnie przesądził sporną kwestię.. Ustawodawca zdecydował się tu na rozwiązanie najprostsze, przesądzając w art. 33 pkt 3 k.r.o., iż prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom należą do majątku osobistego każdego z małżonków. _ _
_ Wspólnością łączną podlegającą odrębnym przepisom _ jest właśnie, zgodnie z art. 863 Kodeksu cywilnego, wspólność utworzonego z wkładów wspólników majątku spółki cywilnej.
Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy jeden z małżonków jest wspólnikiem, jak i gdy każdy z małżonków jest wspólnikiem tej samej, jak i różnych spółek cywilnych. Co więcej, zgodnie z art. 49 § 1 pkt 2 k.r.o. nie można umownie rozszerzyć wspólności majątkowej małżeńskiej na prawa majątkowe wynikające ze wspólności podlegającej odrębnym przepisom, czyli na prawa wynikające z udziału w spółce cywilnej. W razie sfinansowania przez małżonka wkładu do spółki cywilnej ze środków należących do majątku wspólnego małżonków, czynność ta podlega zgodnie z art. 45 k.r.o. rozliczeniu w ramach zwrotu wydatków i nakładów z majątku wspólnego na majątki osobiste.
Dlatego też w razie zniesienia wspólności majątkowej na skutek orzeczonego rozwodu drugiemu małżonkowi przysługuje roszczenie z art. 45 k.r.o. W razie jego uwzględnienia małżonek będący wspólnikiem spółki cywilnej obowiązany jest zwrócić do majątku wspólnego kwotę stanowiącą równowartość jego wkładu do spółki, która to kwota, razem z innymi składnikami majątku wspólnego małżonków podlega podziałowi w postępowaniu o podział majątku wspólnego.
Podkreślić jednakże należy, iż roszczenie małżonka nie obejmuje ewentualnego wzrostu wartości wkładu, zwrotowi podlega jedynie wartość _ wyjęta _ przez małżonka w chwili dokonywania wkładu do spółki. Niesprawiedliwość tego rozwiązania jest jedynie pozorna, a rekompensuje ją fakt, iż zgodnie z art. 31 § 2 pkt 2 k.r.o. dochody z majątku osobistego małżonka należą do majątku wspólnego. W związku z tym, jeżeli spółka przynosi zysk, który podlega wypłacie wspólnikom, wchodzi on do majątku wspólnego wspólnika-małżonka, i w razie rozwodu podlega podziałowi jako majątek wspólny.
Autor jest prawnikiem zKancelarii Kaczor Klimczyk Pucher Wypiór