Ograniczenia w możliwości podwyższenia czynszu określa ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu Cywilnego (tekst pierwotny: Dz. U. 2001 r. Nr 71 poz. 733),(tekst jednolity: Dz. U. 2005 r. Nr 31 poz. 266), przy czym ograniczenia te możemy podzielić na dwa rodzaje:
- - dotyczące trybu wymaganego do skutecznego podwyższenia czynszu
- - dotyczące maksymalnego pułapu dokonania podwyższeń czynszu
W przypadku trybu wymaganego do skutecznego podwyższenia czynszu lub innych opłat za używanie lokalu to wskazać należy, iż właściciel obowiązany jest spełnić następujące kryteria:
- - zmiana wysokości czynszu lub innych opłat za używanie lokalu następuje poprzez wypowiedzenie dotychczasowej wysokości tychże czynszów lub opłat,
- - wypowiedzenie następuje najpóźniej na koniec danego miesiąca kalendarzowego, z zachowaniem terminów wypowiedzenia, określonych w ustawie bądź umowie;
- - istnieje konieczność zachowania okresu wypowiedzenia, wynoszącego ustawowo 3 miesiące, jednak w przypadku gdy umowa stron przewiduje okresy dłuższe to należy je w tym przypadku zastosować
- - wypowiedzenie umowy nastąpić winno na piśmie pod rygorem nieważności.
Ustawa ogranicza także wysokość możliwej podwyżki, określając jej dopuszczalną wysokość.
Po pierwsze podwyżka, w wyniku której wysokość czynszu albo innych opłat za używanie lokalu przekroczy w skali roku 3 % wartości odtworzeniowej lokalu, może nastąpić tylko w uzasadnionych przypadkach. Właściciel na pisemne żądanie lokatora winien w terminie 7 dni przedstawić na piśmie przyczynę podwyżki i jej kalkulację.
Po drugie podwyższanie czynszu lub innych opłat za używanie lokalu, z wyjątkiem opłat niezależnych od właściciela, nie może być dokonywane częściej niż co 6 miesięcy, a jeżeli poziom rocznego czynszu lub innych opłat za używanie lokalu, z wyłączeniem opłat niezależnych od właściciela, przekracza 3 % wartości odtworzeniowej lokalu, to roczna podwyżka nie może być wyższa niż 10 % dotychczasowego czynszu albo dotychczasowych opłat za używanie lokalu, liczonych bez opłat niezależnych od właściciela. Trzeba jednak w tym miejscu zwrócić uwagę, iż przepis ten, jako niezgodny z Konstytucją RP, obowiązywać będzie wyłącznie do dnia 31.12.2006 roku.