65/1/B/2010

POSTANOWIENIE

z dnia 17 listopada 2009 r.

Sygn. akt Ts 173/09

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Ewa Łętowska,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Roberta D. w sprawie zgodności:

art. 174 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.) z art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej, sporządzonej przez pełnomocnika skarżącego, zakwestionowana została zgodność z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej art. 174 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.; dalej: p.p.s.a.). Zaskarżanemu przepisowi p.p.s.a. skarżący zarzucił, że jest niezgodny z art. 45 ust. 1 Konstytucji. Istotę takiej niezgodności upatruje skarżący w naruszeniu prawa do sprawiedliwego rozparzenia sprawy, mającym polegać na „odniesieniu naruszenia przepisów postępowania z art. 174 pkt 2 p.p.s.a. tylko do przepisów postępowania przed sądami administracyjnymi, a nie również do przepisów kodeksu postępowania administracyjnego”.

Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z następującą sprawą. Decyzją z 24 stycznia 2006 r. (nr WOŚ-pgg-7632/07/04/05/01/06) Starosta Żywiecki ustalił dla skarżącego opłatę eksploatacyjną za prowadzenie bez wymaganej koncesji działalności w zakresie wydobywania kopaliny w miejscowości Sól. W wyniku wniesionego odwołania opisana wyżej decyzja została utrzymana w mocy decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Bielsku Białej z 26 lipca 2006 r. (nr SKO-V 428/1126/13/06). Skarga skarżącego na decyzję organu administracji II instancji została oddalona wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 3 września 2007 r. (sygn. akt III SA/Gl 801/07). Wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 marca 2009 r. (sygn. akt II GSK 757/08) oddalona została także skarga kasacyjna skarżącego na wyrok sądu administracyjnego I instancji. W uzasadnieniu tego orzeczenia podkreślono, że naruszenie przepisów postępowania, o którym mowa w art. 174 pkt 2 p.p.s.a., może odnosić się tylko do przepisów postępowania sądowego. Tym samym zarzucane przez skarżącego uchybienia przepisów regulujących postępowanie administracyjne nie mogą prowadzić do podważenia wyroku sądu administracyjnego.

Uzasadniając szczegółowo zarzut kierowany wobec kwestionowanego przepisu p.p.s.a., skarżący wskazał na wadliwość pominięcia w treści art. 174 pkt 2 p.p.s.a. przesłanki „naruszenia przepisów postępowania administracyjnego”. Doprowadziło ono do sytuacji, w której okoliczność niedopuszczenia skarżącego do udziału w sprawie toczącej się przed organem administracji nie została wzięta pod uwagę przez Naczelny Sąd Administracyjny. Zdaniem skarżącego, tego rodzaju uchybienie winno być brane pod uwagę z urzędu, niezależnie od sposobu sformułowania skargi kasacyjnej.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Wniesionej przez pełnomocnika skarżącego skardze konstytucyjnej nie może być nadany dalszy bieg. Zakwestionowany w skardze konstytucyjnej przepis p.p.s.a. został już bowiem poddany merytorycznej kontroli Trybunału Konstytucyjnego, także w kontekście wskazanego w niej konstytucyjnego wzorca.

Wyrokiem z 20 września 2006 r. o sygnaturze SK 63/05 (OTK ZU nr 8/A/2006, poz. 108) Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie orzekł m.in., że:

„1. Art. 174 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z 2004 r. Nr 162, poz. 1692, z 2005 r. Nr 94, poz. 788, Nr 169, poz. 1417 i Nr 250, poz. 2118 oraz z 2006 r. Nr 38, poz. 268) jest zgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 2, art. 7, art. 32 ust. 1, art. 77 ust. 2, art. 78 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji.

2. Art. 184 ustawy powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 2, art. 7, art. 32 ust. 1, art. 77 ust. 2, art. 78 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji”.

We wskazanym wyżej wyroku Trybunał Konstytucyjny nie podzielił opinii skarżącej, że to wadliwe określenie w zaskarżonych przepisach podstaw kasacyjnych ograniczyło badanie przez Naczelny Sąd Administracyjny zasadności jej skargi, wszczynającej postępowanie sądowoadministracyjne i że prowadzi to do naruszenia gwarantowanych przez Konstytucję: prawa do sądu oraz prawa do dwuinstancyjnego postępowania przed sądami administracyjnymi. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego regulacja zawarta w tych przepisach nie ustanawia żadnych podmiotowych ani przedmiotowych ograniczeń prawa do wnoszenia skargi kasacyjnej, przez co spełnia podnoszony w orzecznictwie Trybunału wymóg dostępności środka zaskarżenia. Kwestionowane przepisy p.p.s.a. nie naruszają powołanych w skardze praw podmiotowych również dlatego, że nie ograniczają możliwości uruchomienia postępowania drugoinstancyjnego, zapewniają właściwy jego kształt, chroniący przed arbitralnością orzekania i nierównym traktowaniem, a także nie zamykają drogi do uzyskania wyroku sądu II instancji.

W związku z zaistnieniem powyższej okoliczności należy zauważyć, że w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego dochodziło już do procesowej kwalifikacji przypadków, w których brak podstaw do przyjęcia zaistnienia w danej sprawie powagi rzeczy osądzonej (występującej tylko w przypadku tożsamości podmiotowej i przedmiotowej wniosku lub skargi) nie oznaczał bynajmniej, że uprzednie rozpoznanie sprawy konstytucyjności określonego przepisu prawnego (normy prawnej) z punktu widzenia tych samych zarzutów winno być uznawane za prawnie obojętne. Instytucją, która ma na celu zapewnienie stabilności sytuacji powstałych w wyniku ostatecznego orzeczenia, jest zasada ne bis in idem, rozumiana w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym z uwzględnieniem specyfiki tego postępowania (por. np. postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z: 4 maja 2006 r., SK 53/05, OTK ZU nr 5/A/2006, poz. 60; 24 października 2006 r., SK 2/06, OTK ZU nr 9/A/2006, poz. 141; 29 maja 2006 r., P 29/05, OTK ZU nr 5/A/2006, poz. 61; 24 października 2006 r., SK 27/06, OTK ZU nr 9/A/2006, poz. 143; 23 października 2006 r., SK 66/05, OTK ZU nr 9/A/2006, poz. 139; 9 stycznia 2007 r., SK 21/06, OTK ZU nr 1/A/2007, poz. 4).

W przypadku przesłanki ne bis in idem Trybunał Konstytucyjny dokonuje oceny danej sprawy w kategoriach pragmatycznych, oceniając celowość prowadzenia postępowania i orzekania w kwestii, która została już jednoznacznie i ostatecznie rozstrzygnięta przez ten organ.

W przypadku niniejszej skargi konstytucyjnej nie ulega wątpliwości, że wydanie przez Trybunał Konstytucyjny merytorycznego orzeczenia stało się - w obliczu podjętego już merytorycznego rozstrzygnięcia - zbędne. Trzeba także zauważyć, że wydanie wyroku o zgodności kwestionowanych art. 174 w zw. z art. 183 § 1 oraz art. 184 p.p.s.a. ze wskazanymi wzorcami konstytucyjnymi wykluczyło zarówno wywołanie skutku generalnego w postaci derogowania kwestionowanych unormowań, jak i osiągnięcie indywidualnego efektu sanującego zarzucany przez skarżącego stan niekonstytucyjności, a polegającego na wznowieniu postępowania w sprawie, w związku z którą wniesiono skargę konstytucyjną.

Trybunał Konstytucyjny stoi przy tym na stanowisku, że konieczność uwzględniania określonej w ustawie z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.) przesłanki zbędności wydania orzeczenia uwidacznia się na każdym etapie postępowania inicjowanego skargą konstytucyjną. Tym samym, biorąc pod uwagę unormowanie art. 36 ust. 3 w zw. z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, należało odmówić nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

2