128/2/B/2009

POSTANOWIENIE

z dnia 1 lipca 2008 r.

Sygn. akt Ts 86/08

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Mirosław Granat,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Ewy Zielonackiej-Lis w sprawie zgodności:

art. 35 ust. 3 i 5 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, poz. 595, ze zm.) oraz § 14 Statutu Centralnej Komisji do Spraw Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych przyjętego na posiedzeniu plenarnym w dniu 19 kwietnia 1991 r. ze zmianami przyjętymi na posiedzeniach plenarnych w dniu 9 marca 1994 r. i w dniu 31 stycznia 2003 r. z art. 2, art. 31 ust. 3 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 12 marca 2008 r. sporządzonej przez pełnomocnika skarżącej zakwestionowana została zgodność z Konstytucją przepisu art. 35 ust. 3 i 5 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, poz. 595, ze zm.) oraz § 14 Statutu Centralnej Komisji do Spraw Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych przyjętego na posiedzeniu plenarnym 19 kwietnia 1991 r. ze zmianami przyjętymi na posiedzeniach plenarnych 9 marca 1994 r. i 31 stycznia 2003 r. (dalej: Statut). Skarżąca wywodzi, że wskazane przepisy powodują, że osoba ubiegająca się o nadanie stopnia naukowego doktora habilitowanego, a także sądy administracyjne kontrolujące decyzje Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów (dalej: Komisja) nie mają żadnej możliwości kontroli prawidłowości, rzetelności i obiektywizmu postępowania Komisji. To z kolei przesądza o naruszeniu zasady sprawiedliwości społecznej, równości wobec prawa oraz zakazu ograniczania wolności i praw obywateli.

Skarga konstytucyjna została skierowana w oparciu o następujący stan faktyczny sprawy.

Rada Naukowa Instytutu Filozofii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu uchwałą z 17 maja 2004 r. odmówiła skarżącej przyjęcia kolokwium habilitacyjnego. Na skutek odwołania Komisja, decyzją z 31 stycznia 2005 r. (nr BCK-I-O-1473/2004), uchyliła zaskarżoną uchwałę i przekazała sprawę do ponownego rozpatrzenia. W jego wyniku Rada Naukowa Instytutu Filozofii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - po przyjęciu kolokwium habilitacyjnego i wygłoszeniu wykładu przez habilitantkę - uchwałą z 14 listopada 2005 r. odmówiła nadania stopnia doktora habilitowanego. Następnie skarżąca odwołała się do Komisji, która decyzją z 26 czerwca 2006 r. (nr BCK-I-O-186/2006) utrzymała w mocy zaskarżoną uchwałę. Na skutek złożonych przez skarżącą środków odwoławczych do sądów administracyjnych Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, a następnie Naczelny Sąd Administracyjny wyrokami, odpowiednio z 28 marca 2007 r. (sygn. akt I SA/Wa 289/07) oraz z 8 października 2007 r. (sygn. akt I OSK 1101/07), oddaliły skargi.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skarga konstytucyjna jest środkiem ochrony praw i wolności jednostki. Mechanizm ochrony - w obecnym porządku konstytucyjnym - polega na tym, że skarżący zobowiązany jest do wskazania przepisu, na podstawie którego rozstrzygnięto ostatecznie o jego wolnościach lub prawach. Ponadto niezbędne jest wykazanie wadliwości przepisu (nie zaś jego stosowania) skutkującej niezgodnością z normami konstytucyjnymi. Na podmiocie występującym ze skargą ciąży też obowiązek określenia, które z konstytucyjnych wolności lub praw zostały naruszone. Niniejsza skarga warunków tych nie spełnia, co uniemożliwia nadanie jej dalszego biegu.

Przesłanką przesądzającą o niedopuszczalności nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej jest brak wskazania przynależnych skarżącej konstytucyjnych praw lub wolności przyjmujących postać praw podmiotowych. Zgodnie z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.) obowiązkiem osoby występującej ze skargą konstytucyjną jest dokładne określenie konstytucyjnych praw podmiotowych przyznanych jej przez poszczególne unormowania Konstytucji. Skarżąca nie uczyniła zadość temu wymogowi ani w skardze konstytucyjnej, ani w piśmie procesowym nadesłanym do Trybunału Konstytucyjnego na skutek zarządzenia sędziego Trybunału wzywającego do usunięcia braków w tym zakresie. Wskazane w skardze zasada równego traktowania przez władze publiczne (art. 32 ust. 1 Konstytucji), oraz zasada demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji) nie są samoistnymi źródłami praw podmiotowych, ochrony których skarżąca mogłaby domagać się w skardze konstytucyjnej. Wyznaczają one jedynie standard kreowania przez ustawodawcę wolności i praw oraz korzystania z nich, nie wprowadzając jednocześnie konkretnej wolności czy konkretnego prawa (zob. postanowienia TK z: 10 stycznia 2001 r., Ts 72/00, OTK ZU nr 1/2001, poz. 12, 20 lutego 2008 r., SK 27/07, OTK ZU nr 1/A/2008, poz. 22). Mogą one stanowić wzorzec kontroli, lecz tylko wówczas, gdy zasady z nich płynące zostaną odniesione do przepisów Konstytucji, które prawa i wolności wyrażają. Ze względu na sposób sformułowania uzasadnienia nie jest możliwe zrekonstruowanie konkretnego konstytucyjnego prawa podmiotowego, które miałoby zostać naruszone.

Także w odniesieniu do wskazanego jako wzorzec kontroli art. 31 ust. 3 Konstytucji należy podkreślić, że nie statuuje on żadnych praw ani wolności konstytucyjnych, których naruszenie - zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji - decydowałoby o dopuszczalności wniesienia skargi konstytucyjnej. Wyrażona w art. 31 ust. 3 Konstytucji zasada proporcjonalności musi zostać każdorazowo odniesiona do konkretnego prawa podmiotowego. Powołanie art. 31 ust. 3 Konstytucji w skardze konstytucyjnej powinno więc „towarzyszyć innemu przepisowi, będącemu źródłem prawa lub wolności; zarzut polega wtedy na twierdzeniu, że to prawo lub wolność nie dotyczą wszystkich na równych zasadach, ewentualnie zostały ograniczone z naruszeniem zasady proporcjonalności” (wyrok TK z 14 grudnia 2005 r., SK 22/05, OTK ZU nr 11/A/2005, poz. 135).

Na marginesie należy stwierdzić, że pełnomocnik skarżącej, w wykonaniu zarządzenia wzywającego do usunięcia braków skargi, wskazał (bez odwołania się do art. 45 Konstytucji), że jednym z naruszonych praw jest prawo do sądu, ale po pierwsze - nie uzasadnił na czym naruszenie to polega, a po drugie - trzeba podnieść, że w niniejszej sprawie legalność działania Rady Naukowej Instytutu Filozofii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Komisji została potwierdzona przez sądy administracyjne obu instancji.

Mając na uwadze brak wskazanych przez skarżącą praw podmiotowych, które zostały naruszone przez organy władzy publicznej, Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

3