90/7/A/2007

POSTANOWIENIE

z dnia 16 lipca 2007 r.

Sygn. akt SK 97/06

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Janusz Niemcewicz - przewodniczący

Zbigniew Cieślak

Wojciech Hermeliński

Ewa Łętowska

Bohdan Zdziennicki - sprawozdawca,

po rozpoznaniu, na posiedzeniu niejawnym w dniu 16 lipca 2007 r., skargi konstytucyjnej Bronisława Zadorożnego o zbadanie zgodności:

art. 424⁹ oraz art. 398⁹ § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) z art. 45 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638, z 2001 r. Nr 98, poz. 1070 oraz z 2005 r. Nr 169, poz. 1417) umorzyć postępowanie w zakresie dotyczącym badania zgodności art. 398⁹ § 2 zdanie drugie ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) ze względu na zbędność wydania orzeczenia.

UZASADNIENIE

I

1. Skarżący Bronisław Zadorożny w skardze konstytucyjnej z 25 października 2006 r. wniósł o zbadanie konstytucyjności art. 398⁹ § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.) zarzucając skarżonemu przepisowi naruszenie art. 45 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji.

W opinii skarżącego na tle kwestionowanego art. 398⁹ § 2 k.p.c. dochodzi do ograniczenia przejrzystości ze względu na wyłączenie obowiązku informacyjnego sądu. Obowiązek ten zazwyczaj wynika z prawa uczestniczenia w posiedzeniu przez stronę i prawa domagania się uzasadnienia, natomiast obecny przepis nie przewiduje ani obowiązku zawiadomienia strony o posiedzeniu, ani obowiązku uzasadnienia. Skarżący wskazuje, że prawo do sprawiedliwej procedury sądowej jest konstrukcyjnym elementem prawa do sądu ponieważ prawo to bez zachowania standardu rzetelności postępowania byłoby prawem fasadowym. Ponadto przytacza orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego (postanowienie z 11 kwietnia 2005 r., sygn. SK 48/04, OTK ZU nr 4/A/2005, poz. 45), w którym Trybunał wyraził pogląd, że uzasadnienie orzeczeń sądowych jest decydującym komponentem prawa do rzetelnego sądu jako konstytucyjnie chronionego prawa jednostki.

Naruszenie konstytucyjnie chronionego prawa do sądu, zdaniem skarżącego, jest również niezgodne z zasadą wyrażoną w art. 2 Konstytucji mówiącą o tym, że Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. Skarżący przytoczył orzeczenie Sądu Najwyższego z 4 listopada 2003 r. (sygn. akt V KK 74/03), w którym sąd uznał, że uzasadnienie ma na celu przekonać m.in. strony, o trafności zaskarżonego orzeczenia, oraz środki społecznego przekazu, które na podstawie uzasadnienia przede wszystkim tę trafność oceniają i wyrabiają sobie przekonanie o rzetelności wyrokowania. Tym samym uzasadnienie pełni nie tylko funkcję procesową, ale buduje także autorytet wymiaru sprawiedliwości i kształtuje zewnętrzne przekonanie o sprawiedliwości orzeczenia.

2. Uczestnicy postępowania oraz Prokurator Generalny i Sejm zostali powiadomieni o wpłynięciu skargi konstytucyjnej i pouczeni o prawie złożenia pisemnych wyjaśnień.

II

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Kwestionowany przez skarżącego przepis był już przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego w kontekście tych samych wzorców konstytucyjnych, które powołane zostały w niniejszej skardze konstytucyjnej. Wyrokiem z 30 maja 2007 r., sygn. SK 68/06 (OTK ZU nr 6/A/2007, poz. 53; Dz. U. z 2007 r. Nr 106, poz. 731) Trybunał orzekł, że art. 398⁹ § 2 zdanie drugie k.p.c. jest niezgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji. Konsekwencją stwierdzenia niekonstytucyjności tego przepisu jest utrata jego mocy obowiązującej.

Rozstrzygnięcie podjęte w sprawie o sygn. SK 68/06 ma istotne znaczenie dla niniejszego postępowania. Zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.) Trybunał umarza postępowanie, jeżeli wydanie orzeczenia jest zbędne lub niedopuszczalne. W przypadku wystąpienia jedynie tożsamości przedmiotowej, a więc, gdy kwestia niekonstytucyjności przepisu została ostatecznie rozstrzygnięta, zachodzi przesłanka ne bis in idem prowadząca do uznania orzekania za zbędne (por. postanowienia Trybunału z: 3 października 2001 r., sygn. SK 3/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 218 i 25 lutego 2004 r., sygn. K 35/03, OTK ZU nr 2/A/2004, poz. 15). Mając na uwadze zaistnienie przesłanki ne bis in idem, w związku z wyrokiem z 30 maja 2007 r. (sygn. SK 68/06), postępowanie w sprawie skargi Bronisława Zadrożnego, sygn. SK 97/06, w zakresie badania zgodności art. 398⁹ § 2 zdanie drugie k.p.c. z art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji należało umorzyć ze względu na zbędność orzekania.

Ze względu na powyższe okoliczności Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.

2