178/4/B/2007

POSTANOWIENIE

z dnia 2 lipca 2007 r.

Sygn. akt Ts 124/07

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Mirosław Wyrzykowski,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej P.W. CARBOSILESIA T. Przybyłek, G. Przybyłek spółka jawna w sprawie zgodności:

1) art. 92 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm.) z art. 92 ust. 1 oraz art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;

2) § 14 ust. 2 pkt 1 lit. a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970, ze zm.) z art. 64 ust. 2 i 3, art. 84, art. 91 ust. 2 i 3, art. 92 ust. 1 oraz art. 217 Konstytucji,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej P.W. CARBOSILESIA T. Przybyłek, G. Przybyłek spółka jawna (dalej: skarżąca) z 4 czerwca 2007 r. zarzucono, po pierwsze, że art. 92 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm.; dalej: ustawa o VAT) jest niezgodny z art. 92 ust. 1 oraz art. 217 Konstytucji, po drugie zaś, że § 14 ust. 2 pkt 1 lit. a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970, ze zm.; dalej: rozporządzenie z 2004 r.) jest niezgodny z art. 64 ust. 2 i 3, art. 84, art. 91 ust. 2 i 3, art. 92 ust. 1 oraz art. 217 Konstytucji.

Skarga konstytucyjna sformułowana została w związku z następującą sprawą. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Będzinie decyzją z 27 lipca 2005 r. (Nr US IV PP/4400-316/2005/W) określił skarżącej zobowiązanie w podatku od towarów i usług za listopad 2004 r., wynikające z zawyżenia podatku naliczonego za ten okres o kwotę 236.944,03 zł. Organ ustalił, że skarżąca uwzględniła w rejestrze zakupów oraz odliczyła w deklaracji podatkowej VAT-7 podatek naliczony z 11 faktur VAT, wystawionych przez F.H. APOGEUM Anna Sowińska, który to podmiot nie był uprawniony do wystawiania faktur VAT, bowiem pani Sowińska nie była zarejestrowanym podatnikiem - jako podatnik VAT czynny - na podstawie art. 96, art. 97 lub art. 157 ustawy o VAT (§ 2 pkt 3 w zw. z § 11 ust. 1 rozporządzenia z 2004 r.). Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach decyzją z 2 grudnia 2005 r. (PPC-2-4407-1/364/05/5) utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach postanowieniem z 27 marca 2006 r. (sygn. akt I SA/Gl 248/06) odrzucił skargę na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach. Sąd stwierdził, że zarządzenie Przewodniczącego Wydziału z 17 lutego 2006 r., wzywające do uzupełnienia braków formalnych skargi poprzez złożenie pełnomocnictwa procesowego lub jego odpisu z 3 stycznia 2006 r. oraz dokumentu, z którego wynikałoby upoważnienie do podpisania pełnomocnictwa (wyciąg z rejestru sądowego), nie zostało wykonane w zakreślonym terminie 7 dni od dnia doręczenia zarządzenia pełnomocnikowi skarżącej. W konsekwencji na podstawie art. 58 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.) Sąd odrzucił skargę. Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z 13 lutego 2007 r. (sygn. akt I FSK 785/06) oddalił skargę kasacyjną na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, uznając, że nie znajduje ona uzasadnionych podstaw.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Merytoryczne rozpatrzenie skargi konstytucyjnej, jako środka ochrony konstytucyjnych wolności lub praw, uzależnione jest od spełnienia szeregu przesłanek. Przesłanki te, wynikające bezpośrednio z art. 79 ust. 1 Konstytucji, zostały doprecyzowane w przepisach ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy o TK, wniesienie skargi konstytucyjnej jest możliwe po wyczerpaniu drogi prawnej przewidzianej dla rozstrzygnięcia, z którego wydaniem skarżący wiąże naruszenie jego konstytucyjnych wolności lub praw. Wymóg ten stanowi odzwierciedlenie subsydiarnego charakteru skargi konstytucyjnej. Z konstrukcji skargi konstytucyjnej przyjętej w prawie polskim wynika bowiem, że nie może ona zastępować przysługującej każdemu, na mocy art. 45 ust. 1 Konstytucji, sądowej ochrony konstytucyjnych wolności lub praw, tylko winna uzupełniać tę ochronę. Dlatego wystąpienie ze skargą konstytucyjną wymaga wcześniejszego wyczerpania przysługujących skarżącemu środków ochrony praw, mogących zainicjować sądową kontrolę rozstrzygnięć, z których wydaniem wiąże on naruszenie konstytucyjnych wolności lub praw. Przyjmuje się przy tym, że dla spełnienia wymogu wyczerpania drogi prawnej konieczne jest uzyskanie merytorycznego rozstrzygnięcia wydanego na skutek wniesienia środka odwoławczego. Odmowa rozpoznania takiego środka, u której podstaw leży niespełnienie wymogów formalnych, warunkujących to rozpoznanie, nie jest traktowana jako realizacja przesłanki wyczerpania drogi prawnej.

Sprawa, w związku z którą wniesiono niniejszą skargę konstytucyjną, przynależy - ze względu na jej przedmiot - do właściwości prawa podatkowego. W tej kategorii spraw dla przyjęcia, że została wyczerpana droga prawna, konieczne jest uzyskanie rozstrzygnięcia Naczelnego Sądu Administracyjnego. Z treści skargi konstytucyjnej, a także z dołączonych do skargi orzeczeń wynika, że ostatnim merytorycznym rozstrzygnięciem wydanym w sprawie była decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 2 grudnia 2005 r. (PPC-2-4407-1/364/05/5), utrzymująca w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji. Natomiast skarga na decyzję została odrzucona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach ze względu na nieuzupełnienie w wyznaczonym terminie braków formalnych tejże skargi, zaś skarga kasacyjna na powyższe postanowienie została oddalona przez Naczelny Sąd Administracyjny.

Biorąc powyższe pod uwagę, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że skarżąca nie dopełniła, wymaganej przez art. 46 ust. 1 ustawy o TK, przesłanki wyczerpania przewidzianej w sprawie drogi prawnej. Mimo zarządzenia Przewodniczącego Wydziału wzywającego do uzupełnienia braków formalnych wniesionej skargi, stwierdzone braki nie zostały usunięte w terminie. W konsekwencji skarżąca nie doprowadziła do wydania merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach ani przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, ani przez Naczelny Sąd Administracyjny. Natomiast jedynie takie wyczerpanie drogi prawnej może być - w świetle art. 46 ust. 1 ustawy o TK - uznane za spełniające wskazany tam wymóg i równocześnie nadające walor ostateczności orzeczeniu (art. 79 ust. 1 Konstytucji), z wydaniem którego skarżąca wiąże zarzut naruszenia konstytucyjnych wolności lub praw. Trybunał Konstytucyjny rozpatrując skargi konstytucyjne, podkreślał wielokrotnie, że w sprawach, w których możliwe jest skorzystanie przez skarżącego ze środka odwoławczego od wydanej decyzji lub orzeczenia, dla uznania drogi prawnej za wyczerpaną nie jest wystarczające uzyskanie jakiegokolwiek rozstrzygnięcia wydanego na skutek tak wniesionego środka. Dla spełnienia przesłanek stawianych skardze konstytucyjnej konieczne jest wniesienie tego środka zgodnie z przepisami prawa, a w następstwie jego rozpoznania - uzyskanie merytorycznego rozstrzygnięcia sądowego (zob. postanowienia TK z: 21 października 2003 r., Ts 53/03, OTK ZU nr 4/B/2003, poz. 233; 19 października 2004 r., Ts 131/04, OTK ZU nr 5/B/2004, poz. 340; 6 września 2004 r., Ts 144/04, OTK ZU nr 1/B/2006, poz. 11).

Skoro w niniejszej sprawie skarga nie była przedmiotem merytorycznego rozpoznania tak przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, jak i Naczelny Sąd Administracyjny, to stwierdzić należy, iż warunek wyczerpania drogi prawnej nie został przez skarżącą spełniony. Okoliczność powyższa, zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK, uzasadnia odmowę nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej ze względu na niedopuszczalność wydania orzeczenia.

W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.

1

3