Money.plPrawoOrzecznictwo

Trybunał Konstytucyjny

Postanowienie z dnia 2007-01-12 - Ts 111/06
Repertorium:Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - do rejestrowania skarg konstytucyjnych podlegających wstępnemu rozpoznaniu.
Sygnatura:Ts 111/06
Tytuł:Postanowienie z dnia 2007-01-12
Publikacja w Z.U.Z.U. 2007 / 3B / 124

124/3/B/2007

POSTANOWIENIE

z dnia 12 stycznia 2007 r.

Sygn. akt Ts 111/06

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Zbigniew Cieślak,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Renaty i Andrzeja Majewskich w sprawie zgodności:

1) art. 247 § 1 pkt. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, ze zm.) z art. 2, art. 21 ust. 1, art. 32 ust. 1, art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;

2) art. 3 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269, ze zm.) z art. 2, art. 45 ust. 1 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji;

3) art. 173 §1, art. 174 oraz art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.) z art. 2, art. 45 ust. 1 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji;

4) art. 55 ust. 7 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154, ze zm.) z art. 2, art 32 ust. 1 Konstytucji,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 2 maja 2006 r., wniesiono o stwierdzenie niezgodności art. 247 § 1 pkt. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, ze zm.) z art. 2, art. 21 ust. 1, art. 32 ust. 1, art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji; art. 3 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269, ze zm.) z art. 2, art. 45 ust. 1 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji; art. 173 §1, art. 174 oraz art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm., dalej p.p.p.s.a.) z art. 2, art. 45 ust. 1 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji; art. 55 ust. 7 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154, ze zm., dalej: sPKK) z art. 2, art 32 ust. 1 Konstytucji.

Skarga konstytucyjna została sformułowana w związku z następującym stanem faktycznym. Wyrokami Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 13 maja 2004 r. (sygn. akt III SA 1104/03 oraz III SA 3368/02) oddalone zostały skargi skarżących na decyzje Ministra Finansów w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz w przedmiocie podatku od towarów i usług. Skargi kasacyjne skarżących od tych orzeczeń oddalił Naczelny Sąd Administracyjny wyrokami z 6 października 2005 r. (sygn. akt FSK 2260/04, wyrok doręczony 31 stycznia 2006 r.) oraz z 16 listopada 2005 r. (sygn. akt FSK 2261/04, wyrok doręczony 8 marca 2006 r.).

Uzasadniając postawiony zarzut niekonstytucyjności kwestionowanych przepisów, skarżący stwierdzili, że art. 247 § 1 pkt. 3 ordynacji podatkowej sformułowany jest nieostro i nieprecyzyjnie, dopuszczając do wydawania decyzji i orzeczeń uznaniowych i dowolnych. Zaskarżone przepisy ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ograniczają w przekonaniu skarżących prawo do ochrony sądowej w ramach dwuinstancyjnego sądownictwa, pozbawiając prawa do merytorycznego rozpoznania sprawy przez dwie instancje. Wskazali ponadto, że przepis art. 55 ust. 7 sPKK, uzależniając możliwość skorzystania z ulgi podatkowej od przedstawienia przez darczyńcę sprawozdania o przeznaczeniu darowizny, a więc od zdarzenia przyszłego i niepewnego, niezależnego od darczyńcy, narusza prawo skarżących do sprawiedliwego i niedyskryminującego traktowania, wynikającego z art. 2 i art. 32 Konstytucji.

W piśmie z 18 września 2006 r., uzupełniającym braki skargi konstytucyjnej, skarżący złożyli oświadczenie o cofnięciu skargi konstytucyjnej w zakresie art. 3 § 1 i 2 ustawy z 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji skargę konstytucyjną może wnieść „każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone”. Oznacza to, że przesłanką dopuszczalności złożenia skargi konstytucyjnej nie jest każde naruszenie Konstytucji, ale tylko naruszenie wyrażonych w niej norm regulujących wolności lub prawa człowieka i obywatela. Zatem skarga konstytucyjna musi zawierać zarówno wskazanie konkretnej osoby, której wolności lub prawa naruszono, jak i wskazanie, które z określonych (poręczonych, zapewnionych, gwarantowanych, chronionych) w Konstytucji wolności lub praw zostały naruszone oraz określenie sposobu naruszenia.

W związku z powyższym rozważyć należało wskazane przez skarżących zarzuty. Zgodnie ze stanowiskiem przedstawionym w skardze konstytucyjnej przepis art. 247 § 1 pkt. 3 ordynacji podatkowej niezgody jest z art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji, ponieważ prowadzi do bezpodstawnego naruszenia własności przez organy władzy publicznej. Skarżący nie wskazali jednak na czym w szczególności polegać ma owo naruszenie prawa własności. Już sama ta okoliczność mogłaby zostać uznana za podstawę odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej w tym zakresie ze względu na brak wykazania sposobu naruszenia konstytucyjnych praw i wolności. Jednakże zasadniczym powodem uznania niedopuszczalności rozpoznania zarzutów skarżących jest uznanie nieadekwatności wskazanego wzorca kontroli. Zgodnie bowiem z zaskarżonym przepisem art. 247 § 1 pkt. 3 Ordynacji organ podatkowy stwierdza nieważność decyzji ostatecznej, która została wydana z rażącym naruszeniem prawa. Przepis ten ma charakter procesowy, określa bowiem jedynie podstawy nieważności ostatecznej decyzji administracyjnej, a więc wskazuje wyłącznie zakres przesłanek decydujących o uwzględnieniu zarzutów skarżącego. Pozostaje jednak, co oczywiste, bez związku z materialną ochroną prawa własności, do której odwołuje się art. 64 Konstytucji. Należy więc uznać, że art. 64 nie jest w zakresie zaskarżonego przepisu adekwatnym wzorcem kontroli.

Wskazane przez skarżącego pozostałe wzorce, zawarte w art. 2, art. 21 ust. 1 oraz art. 32 Konstytucji, nie mogą, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego, stanowić samodzielnych wzorców kontroli w trybie skargi konstytucyjnej. Podobne uwagi odnieść należy do zarzutów dotyczących art. 55 ust. 7 sPKK, którym skarżący zarzucili niezgodność z art. 2 oraz art. 32 Konstytucji. Trybunał Konstytucyjny przypomina, że zasady wywiedzione z art. 2 i art. 32 Konstytucji nie są bezpośrednim źródłem konstytucyjnych praw podmiotowych. Odwołanie się do nich musi być poprzedzone określeniem przysługującego skarżącemu prawa lub wolności rangi konstytucyjnej, w związku z którym zasady te zostały naruszone (por. np. postanowienia z: 27 kwietnia 1998 r., Ts 46/98, OTK ZU nr I/1999, poz. 39; 3 listopada 1998 r., Ts 116/98, OTK ZU nr 1/1999, poz. 10; 30 listopada 1999 r., Ts 97/99, OTK ZU nr 1/2000, poz. 19; 15 listopada 2000 r., Ts 86/00, OTK ZU nr 8/2000, poz. 308; 10 stycznia 2001 r., Ts 72/00, OTK ZU nr 1/2001, poz. 12). Podobne uwagi odnieść należy do art. 21 ust. 1 Konstytucji, umieszczonego w rozdziale I Konstytucji, określającego podstawowe zasady ustrojowe państwa, zgodnie z którym Rzeczpospolita Polska chroni własność i prawo dziedziczenia. Źródłem praw podmiotowych w zakresie ochrony prawa własności jest wskazany przez skarżącego art. 64 Konstytucji, zawarty w rozdziale II „Wolności, Prawa i obowiązki człowieka i obywatela”, który jednak, jak wskazano wyżej, nie może być uznany za adekwatny wzorzec kontroli w odniesieniu do zarzutów skarżących.

Brak podstaw do nadania biegu skardze konstytucyjnej także w odniesieniu do pozostałych zarzutów. Zasadniczym powodem odmowy nadania biegu skardze w zakresie przepisów art. 174 oraz art. 183 §1 p.p.s.a. jest zbędność orzekania, wynikająca z merytorycznego rozpatrzenia sformułowanych w niej zarzutów. Kwestionowane przez skarżących przepisy p.p.p.s.a. były już przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego, także w kontekście wskazanych w skardze konstytucyjnej wzorców kontroli. Wyrokiem z 20 września 2006 r. o sygn. SK 63/05 (Dz. U. Nr 170, poz. 1224), Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie orzekł m.in., że

„1. Art. 174 i art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z 2004 r. Nr 162, poz. 1692, z 2005 r. Nr 94, poz. 788, Nr 169, poz. 1417 i Nr 250, poz. 2118 oraz z 2006 r. Nr 38, poz. 268) jest zgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 2, art. 7, art. 32 ust. 1, art. 77 ust. 2, art. 78 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji.

2. Art. 184 ustawy powołanej w punkcie 1 jest zgodny z art. 45 ust. 1 w związku z art. 2, art. 7, art. 32 ust. 1, art. 77 ust. 2, art. 78 oraz art. 176 ust. 1 Konstytucji”.

We wskazanym wyżej wyroku Trybunał Konstytucyjny nie podzielił opinii skarżącej, że to wadliwe określenie w zaskarżonych przepisach podstaw kasacyjnych ograniczyło badanie przez Naczelny Sąd Administracyjny zasadności jej skargi wszczynającej postępowanie sądowoadministracyjne i że prowadzi to do naruszenia gwarantowanego przez Konstytucję prawa do dwuinstancyjnego postępowania przed sądami administracyjnymi. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego regulacja zawarta w tych przepisach nie ustanawia żadnych podmiotowych ani przedmiotowych ograniczeń prawa do wnoszenia skargi kasacyjnej, przez co spełnia podnoszony w orzecznictwie Trybunału wymóg dostępności środka zaskarżenia. Kwestionowane przepisy p.p.s.a. nie naruszają powołanych w skardze praw podmiotowych również dlatego, że nie ograniczają możliwości uruchomienia postępowania drugoinstancyjnego, zapewniają właściwy jego kształt, chroniący przed arbitralnością orzekania i nierównym traktowaniem, a także nie zamykają drogi do uzyskania wyroku sądu drugiej instancji.

Art. 39 ust. l pkt 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.) stanowi, że Trybunał umarza na posiedzeniu niejawnym postępowanie, jeżeli wydanie orzeczenia jest zbędne lub niedopuszczalne. Taki stan rzeczy ma niewątpliwie miejsce, gdy zaskarżone przepisy prawne były już przedmiotem kontroli ich zgodności z Konstytucją w innej sprawie rozpoznawanej przez Trybunał (zob. postanowienia z: 3 października 2001 r., SK 3/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 218; 25 listopada 2002 r., SK 30/01, OTK ZU nr 6/A/2002, poz. 88 oraz 26 marca 2002 r., P 3/02, OTK ZU nr 2/A/2002, poz. 22).

Także w odniesieniu do zarzutów dotyczących przepisu art. 173 § 1 p.p.s.a odnieść należy uwagi Trybunału Konstytucyjnego w zakresie dwuinstancyjności postępowania sądowoadministracyjnego. Zgodnie z tym przepisem od wydanego przez wojewódzki sąd administracyjny wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie przysługuje skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Oczywiście bezzasadny jest zatem zarzut naruszenia prawa do ochrony sądowej w ramach dwuinstancyjnego postępowania przez wskazany przepis. Formalne usytuowanie środka odwoławczego i jego oznaczenie jako skarga kasacyjna nie decyduje o uznaniu, że środek ten nie mieści się w zakresie środków odwoławczych w ramach dwuinstancyjnego postępowania. Zarówno bowiem przepisy określające podstawy, jak i tryb zaskarżenia orzeczenia sądu I instancji (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego) do sądu odwoławczego (Naczelnego Sadu Administracyjnego) przesądzają jednoznacznie o bezzasadności wskazanych zarzutów.

Wobec oświadczenia skarżących, złożonego w piśmie procesowym z 18 września 2006 r., o cofnięciu skargi konstytucyjnej w zakresie art. 3 § 1 i 2 ustawy z 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych, uznać należy zbędność orzekania w tym zakresie.

Biorąc wszystkie powyższe okoliczności pod uwagę, należało orzec jak w sentencji.

4

Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - inne orzeczenia:
dokumentpublikacja
Ts 93/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-02
 
Z.U. 2012 / 1B / 132
Ts 93/11   Postanowienie z dnia 2011-07-04
 
Z.U. 2012 / 1B / 131
Ts 9/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-15
 
Z.U. 2012 / 1B / 107
Ts 9/11   Postanowienie z dnia 2011-04-14
 
Z.U. 2012 / 1B / 106
Ts 85/11   Postanowienie z dnia 2011-12-05
 
Z.U. 2012 / 1B / 130
  • Adres publikacyjny: