126/3/B/2007

POSTANOWIENIE

z dnia 29 listopada 2006 r.

Sygn. akt Ts 134/06

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marek Kotlinowski,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Henryka Rozwadowskiego w sprawie zgodności:

§ 89¹ ust. 2 i 4, § 201¹ ust. 1-4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 kwietnia 1992 r. Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz. U. Nr 38, poz. 163 ze zm.) z art. 1, art. 2, art. 4, art. 7, art. 12, art. 30, art. 31 ust. 1 i 2 , art. 32 ust. 1 i 2, art. 37 ust. 1, art. 42 ust. 2, art. 45 ust. 1, art. 47, art. 51, art. 54, art. 61, art. 63, art. 73, art. 77, art. 79, art. 80, art. 83, art. 92, art. 95, art. 104, art. 105, art. 112, art. 118 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 24 maja 2006 r. wniesiono o stwierdzenie niezgodności § 89¹ ust. 2 i 4, § 201¹ ust. 1-4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 kwietnia 1992 r. Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz. U. Nr 38, poz. 163 ze zm.) z art. 1, art. 2, art. 4, art. 7, art. 12, art. 30, art. 31 ust. 1 i 2, art. 32 ust. 1 i 2, art. 37 ust. 1, art. 42 ust. 2, art. 45 ust. 1, art. 47, art. 51, art. 54, art. 61, art. 63, art. 73, art. 77, art. 79, art. 80, art. 83, art. 92, art. 95, art. 104, art. 105, art. 112, art. 118 Konstytucji.

Skarga konstytucyjna została oparta na następującym stanie faktycznym. Pismem z 13 grudnia 2005 r. skarżący złożył do Ministra Sprawiedliwości skargę na czynności prowadzonego przeciwko niemu postępowania przygotowawczego. Pismem z 30 stycznia 2006 r. Ministerstwo Sprawiedliwości przekazało skargę Prezesowi Sądu Okręgowego w Lublinie. Pismem z 13 lutego 2006 r. Prezes Sądu Okręgowego w Lublinie przekazał skarżącemu informacje na temat aktualnego stanu sprawy, informując o wyznaczonym terminie rozprawy. Wskazał też, że ostateczna ocena, czy dopuścił się zarzucanego mu czynu dokonana zostanie wyłącznie przez sąd orzekający merytorycznie po wyczerpaniu toku instancji.

Skarżący zarzucił w skardze konstytucyjnej, że zaskarżony przepis § 89¹ rozporządzenia pozwala Prokuraturze Krajowej uchylać się od wydania postanowienia w sprawie wniosku o przeniesienie postępowania przygotowawczego do innej jednostki prokuratury. Natomiast przepisy § 201¹ ust. 1-4 rozporządzenia pozwalają na dalsze łamanie prawa, gdyż kolejne zażalenia skarżącego mogą pozostać nieuwzględnione.

Zarządzeniem z 24 października 2006 skarżący został wezwany do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej przez: wskazanie orzeczenia rozstrzygającego ostatecznie o prawach lub wolnościach skarżącego w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji RP; doręczenie kopii orzeczeń zapadłych w sprawie, w ramach wyczerpania drogi prawnej; podanie daty doręczenia skarżącemu orzeczenia, o którym mowa w pkt 1; wskazanie, jakie konstytucyjne prawa lub wolności skarżącego zostały naruszone ostatecznym rozstrzygnięciem opartym na zaskarżonych przepisach oraz dokładne określenie sposobu naruszenia konstytucyjnych praw i wolności skarżącego przez zaskarżone przepisy. W piśmie uzupełniającym braki skargi konstytucyjnej skarżący wskazał, że ostatecznym orzeczeniem o jego prawach i wolnościach konstytucyjnych jest pismo Prezesa Sądu Okręgowego w Lublinie z 13 lutego 2006 r., doręczone 28 lutego 2006 r. Skarżący wskazał również, że zaskarżone przepisy naruszają w jego przekonaniu prawa i wolności wyrażone w art. 1, art. 2, art. 4, art. 7, art. 12, art. 30, art. 31 ust. 1 i 2, art. 32 ust. 1 i 2, art. 37 ust. 1, art. 42 ust. 2, art. 45 ust. 1, art. 47, art. 51, art. 54, art. 61, art. 63, art. 73, art. 77, art. 79, art. 80, art. 83, art. 92, art. 95, art. 104, art. 105, art. 112, art. 118 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skarga konstytucyjna stanowi środek ochrony określonych w Konstytucji wolności i praw człowieka i obywatela. Skuteczność wniesienia skargi konstytucyjnej jest uzależniona od spełnienia określonych prawnie warunków. Wynikają one w pierwszej kolejności z art. 79 ust. 1 i 2 Konstytucji, a ponadto z art. 46-49 wydanej na podstawie delegacji konstytucyjnej ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.). Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego wydanie wyroku w sprawie ze skargi konstytucyjnej jest dopuszczalne tylko po ustaleniu, że w konkretnej sprawie wszystkie przesłanki procesowe zostały spełnione. Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji przedmiotem skargi konstytucyjnej może być ustawa lub inny akt normatywny, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji.

Zasadniczym powodem niedopuszczalności nadania biegu skardze konstytucyjnej w sprawie skarżącego jest fakt, że wskazane przez skarżącego pismo Prezesa Sądu Okręgowego w Lublinie z 13 lutego 2006 r., doręczone 28 lutego 2006 r. nie może być uznane za ostateczne orzeczenie o jego prawach i wolnościach.

Jak podkreślił Trybunał w postanowieniu z 24 listopada 2004 r. (Ts 72/04) wydanie przez sąd lub organ administracji publicznej na podstawie zakwestionowanego w skardze przepisu (przepisów) ostatecznego orzeczenia o konstytucyjnych wolnościach, prawach lub obowiązkach skarżącego jest jedną z przesłanek, od których zależy prawidłowe i prawnie skuteczne wniesienie skargi konstytucyjnej. Do wniesienia skargi konstytucyjnej nie wystarcza więc ani wykazanie, że w stosunku do skarżącego zastosowany został przepis niezgodny z Konstytucją, ani wykazanie, że zastosowanie tego przepisu naruszyło konstytucyjne wolności i prawa skarżącego. Przesłanką skuteczności skargi konstytucyjnej jest bowiem tylko takie naruszenie tych wolności i praw, które nastąpiło w sposób kwalifikowany, a mianowicie przez wydanie ostatecznego orzeczenia. Nawet więc w przypadku oczywistego naruszenia przepisów Konstytucji określających wolności i prawa człowieka i obywatela Trybunał Konstytucyjny nie ma uprawnienia do rozpatrzenia skargi konstytucyjnej, jeżeli naruszenie to nie jest następstwem wydania ostatecznego orzeczenia. Wszystko to oznacza, iż skarga konstytucyjna nie jest środkiem uniwersalnym nawet w dziedzinie ochrony konstytucyjnych wolności i praw. Niezależnie od oceny przyjętej przez ustrojodawcę regulacji Trybunał Konstytucyjny jest nią związany w myśl art. 195 ust. 1 Konstytucji.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego pod pojęciem orzeczenia Trybunał Konstytucyjny rozumie tylko taki akt organu władzy publicznej (sądu lub organu administracji publicznej), który w jakiś sposób „rozstrzyga o prawach lub wolnościach konstytucyjnych wnioskodawcy”. Orzeczenie takie ma „w sposób władczy” określać „sytuację prawną skarżącego”. Precyzując treść tego orzeczenia, Trybunał wskazuje, iż chodzi o orzeczenie, które jest „rozstrzygnięciem kształtującym w sposób bezpośredni lub pośredni sytuację prawną skarżącego w zakresie przysługujących mu praw lub wolności zagwarantowanych w Konstytucji”.

Wbrew twierdzeniom skarżącego nie sposób przyjąć, że orzeczeniem takim jest pismo Prezesa Sądu Okręgowego w Lublinie z 13 lutego 2006 r. W piśmie tym skarżący poinformowany został o aktualnym stanie prowadzonego przeciwko niemu postępowania karnego, wraz z określeniem trybu postępowania oraz wskazaniem, że kwestia ostatecznej oceny czy skarżący dopuścił się przestępstwa należy do sądu.

Oczywistym jest, że informacja skierowana przez prezesa sądu do wnioskodawcy informująca o aktualnym stanie prawnym prowadzonego przeciwko niemu postępowania nie może być jednak uznana za orzeczenie o jego prawach i wolnościach. Oświadczenie prezesa sądu nie kreuje bowiem żadnej nowej sytuacji prawnej, nie ma charakteru konstytutywnego. Nie tworzy ono ani nie modyfikuje istniejących praw, obowiązków ani wolności skarżącego. Stanowi wskazanie konsekwencji istniejącego stanu prawnego dla skarżącego oraz bieg czynności procesowych. Nie można mówić o realizacji przysługujących jednostce praw, a więc ich aktualizacji, uszczupleniu czy rozszerzeniu tam, gdzie nie ma samego prawa, lecz jedynie informacja o istniejącym stanie prawnym. W związku z tym oczywistym jest, że w przedmiotowej sprawie nie doszło do ostatecznego rozstrzygnięcia o prawach i wolnościach skarżącego. Tymczasem istnienie takiego rozstrzygnięcia stanowi w świetle art. 79 Konstytucji bezwzględną przesłankę dopuszczalności rozpoznania skargi konstytucyjnej.

W tym stanie rzeczy należy odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

3