84/2/B/2007

POSTANOWIENIE

z dnia 10 maja 2006 r.

Sygn. akt Ts 6/06

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Bohdana Kopczyńskiego, w sprawie zgodności:

1) art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 46, poz. 499, ze zm.) z art. 2, art. 32 ust. 2, art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz z art. 130 § 1 i 3 w zw. z art. 13 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.);

2) art. 79 ust. 1, art. 80 ust. 1 i 2 oraz art. 81 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 46, poz. 499, ze zm.) z art. 32 ust. 2, art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 oraz art. 101 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 4 stycznia 2006 r., wniesiono o stwierdzenie niezgodności art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 46, poz. 499, ze zm.) z art. 2, art. 32 ust. 2, art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 Konstytucji oraz z art. 130 § 1 i 3 w zw. z art. 13 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.); a także niezgodności art. 79 ust. 1, art. 80 ust. 1 i 2 oraz art. 81 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 46, poz. 499, ze zm.) z art. 32 ust. 2, art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 oraz art. 101 Konstytucji.

Skarga konstytucyjna została oparta na następującym stanie faktycznym. Postanowieniem z 24 października 2005 r. Sąd Najwyższy pozostawił bez rozpoznania protest wyborczy Bohdana Kopczyńskiego z 29 września 2005 r. ze względu na jego wniesienie w terminie nieprzewidzianym dla tego trybu postępowania, tj. przed dniem ogłoszenia wyników wyborów przez Państwową Komisję Wyborczą, które nastąpiło 7 października 2005 r. W związku z wniesieniem 7 października 2005 r. przez skarżącego „uzupełnienia do wniosku wyborczego z 29 września 2005 r.” Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 25 października 2005 r. pozostawił bez dalszego biegu protest wyborczy Bohdana Kopczyńskiego uznając, że zgodnie z wolą skarżącego pismo z 7 października 2005 r. stanowi uzupełnienie wniosku z 29 września 2005 r., a więc podlega pozostawieniu bez rozpoznania na tej samej podstawie. Postanowieniem z 16 listopada 2005 r. Sąd Najwyższy odrzucił zażalenie na powyższe postanowienia ze względu na niedopuszczalność drogi.

Skarżący zarzucił w skardze konstytucyjnej, że w niniejszej sprawie naruszone zostały zasady demokratycznego państwa prawnego oraz konstytucyjne prawa i wolności wyborcze wyborcy i wybieranego. Zdaniem skarżącego niejasnym jest charakter terminu określonego w zaskarżonym art. 79 ust. 1 ordynacji wyborczej, który w jego przekonaniu jest terminem klamrowym, jaki nakładając wymóg wniesienia sprzeciwu w terminie liczonym od dnia ogłoszenia wyników wyborów stanowi rozwiązanie prawne ograniczające prawa wyborcze. Nadto skarżący wskazuje na niezgodność zaskarżonego przepisu z art. 130 § 1 i 3 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., które przewidują możliwość uzupełnienia braków pisma procesowego w postępowaniu cywilnym. Niezgodność art. 79 ust. 1, art. 80 ust. 1 i 2 oraz art. 81 ust. 1 i 2 ordynacji wyborczej ze wskazanymi wzorcami konstytucyjnymi sprowadza się do rozpoznania protestów wyborczych przez składy 3 osobowe Sądu Najwyższego, a nie przez Sąd Najwyższy, co stanowi dyskryminację w życiu politycznym wyborcy i wybieranego oraz ogranicza prawa i wolności wyborcy zawarte we wskazanych wzorcach konstytucyjnych.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wykazanie przez skarżącego, iż w związku z wydaniem przez organ władzy publicznej ostatecznego orzeczenia na podstawie zakwestionowanego w skardze aktu normatywnego doszło do naruszenia przysługujących skarżącemu praw lub wolności o charakterze konstytucyjnym. Uprawdopodobnienie przez skarżącego naruszenia jego praw lub wolności jest zatem przesłanką konieczną dla uznania dopuszczalności skargi konstytucyjnej. W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny zobowiązany był zbadać, czy istotnie w niniejszej sprawie doszło do naruszenia wskazanych przez skarżącego praw konstytucyjnych.

Przekonanie skarżącego, że doszło do naruszenia jego praw i wolności konstytucyjnych, jest w świetle przedstawionych argumentów oczywiście niezasadne.

Uznać należy, że zarzut niezgodności art. 79 ust. 1 ordynacji wyborczej z art. 2, art. 32 ust. 2, art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 Konstytucji jest zarzutem oczywiście bezzasadnym. Ustawa określa bowiem ściśle, w sposób precyzyjny i jednoznaczny termin do wniesienia protestu wyborczego. Niemożność wniesienia protestu przed wskazanym terminem ma charakter oczywisty i wynika z faktu, że protesty wyborcze zgłaszać można jedynie po ogłoszeniu wyników wyborów, w przeciwnym razie nie istnieje przedmiot sprzeciwu - rezultaty wyborów.

Niezależnie wskazać należy także, że w zakresie wskazanego zarzutu skarżący nie wykazał naruszenia żadnych praw i wolności konstytucyjnych. Uzasadnieniem zarzutu jest bowiem w przekonaniu skarżącego wskazywane naruszenie czynnego i biernego prawa wyborczego - art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 Konstytucji. Skarżący nie wykazał, by realizacja tych praw była w jakikolwiek sposób związana z terminem wnoszenia protestu wyborczego. Wskazane równocześnie wzorce zawarte w art. 2 i art. 32 ust. 2 Konstytucji nie mogą stanowić samodzielnych wzorców kontroli w trybie skargi konstytucyjnej. Przedmiotem kontroli w tym trybie nie mogą być też zarzuty niezgodności zaskarżonego przepisu z art. 130 § 1 i 3 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. Zakres tej kontroli określa bowiem jednoznacznie art. 79 ust. 1 Konstytucji. Zgodnie z nim Trybunał Konstytucyjny bada jedynie zgodność z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego orzeczono ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach skarżącego. Tym samym Trybunał nie jest władny orzekać o zgodności zaskarżonych przepisów z ustawą.

Oczywiście bezzasadny charakter mają także zarzuty niezgodności art. 79 ust. 1, art. 80 ust. 1 i 2 oraz art. 81 ust. 1 i 2 ordynacji wyborczej z art. 32 ust. 2, art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 oraz art. 101. System sądowej kontroli czynności procesowych - w tym czynności wyborczych dokonywany przez sądy, w tym także Sąd Najwyższy - zakłada kolegialność działania oraz reprezentację. Istniejące regulacje prawne określają właściwość orzeczniczą sądów, w tym skład właściwy dla rozpoznania określonego typu spraw. Dla rozpoznania skarg wyborczych przewidziano skład 3-osobowy sędziów Sądu Najwyższego. Rozwiązanie to nie stoi w sprzeczności z art. 101 Konstytucji, zgodnie z którym ważność wyborów do Sejmu i Senatu stwierdza Sąd Najwyższy. Przepis ten jednak, co oczywiste, nie wskazuje właściwości osobowej sądu - tj. składu orzekającego, lecz jedynie ogólną przedmiotową właściwość sądową, wyznaczając Sąd Najwyższy do rozpoznania tego typu spraw. Podobne rozwiązania przyjęte są także w przepisach regulujących postępowania sądowe, w tym postępowanie cywilne, karne, administracyjne. Przyjęte przez skarżącego rozumienie zaskarżonych przepisów polega więc na niezrozumieniu treści zaskarżonych przepisów i wskazanego przepisu art. 101 Konstytucji.

Niezależnie zauważyć należy, że skarżący poza ogólnym wskazaniem nie określił, na czym w istocie polegać ma niezgodność przyjętej regulacji z Konstytucją. Skarżący nie wykazał naruszenia przysługujących mu praw i wolności konstytucyjnych. Odwołać się należy w tym przedmiocie do podniesionych wyżej argumentów wskazujących na nieadekwatność wzorców, zawartych w art. 62 ust. 1, art. 99 ust. 2 Konstytucji. Także przepis art. 101 Konstytucji, zgodnie z którym ważność wyborów do Sejmu i Senatu stwierdza Sąd Najwyższy, nie jest adekwatnym wzorcem kontroli w trybie skargi konstytucyjnej, nie określa bowiem żadnego bezpośredniego prawa podmiotowego, które zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji może być uznane za wzorzec kontroli dokonywanej w trybie skargi konstytucyjnej.

Reasumując uznać należy, że podniesione przez skarżącego zarzuty mają charakter oczywiście bezzasadny, bądź też nie mogą być przedmiotem kontroli w trybie skargi konstytucyjnej. W tym stanie rzeczy, należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

3