39/1/B/2006

POSTANOWIENIE

z dnia 30 listopada 2005 r.

Sygn. akt Ts 70/05

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Andrzej Mączyński,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Arkadiusza Ciszczonia w sprawie zgodności:

art. 602, art. 603a § 1, art. 607c § 1, art. 607k § 1-3, art. 607r § 1 pkt 5 oraz art. 607t § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) z art. 2, art. 45, art. 52 ust. 4, art. 55 ust. 1 oraz art. 175 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej z 2 maja 2005 r. wniesiono o stwierdzenie niezgodności art. 602, art. 603a § 1, art. 607c § 1, art. 607k § 1-3, art. 607r § 1 pkt 5 oraz art. 607t § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) z art. 2, art. 45, art. 52 ust. 4, art. 55 ust. 1 oraz art. 175 ust. 1 Konstytucji.

Na wniosek Prokuratora Okręgowego w Jeleniej Górze, wykonującego europejski nakaz aresztowania wydany przez Sąd Rejonowy w Görlitz, Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze postanowieniem z 12 stycznia 2005 r. (sygn. III Kop 3/05) zastosował wobec skarżącego tymczasowe aresztowanie na okres 60 dni i przekazał go Sądowi Rejonowemu w Görlitz. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu - II Wydział Karny postanowieniem z 2 lutego 2005 r. (sygn. II AKz 38/05) utrzymał zaskarżone postanowienie w mocy.

Skarżący zarzucił w skardze konstytucyjnej naruszenie art. 55 ust. 1 oraz 52 ust. 4 Konstytucji i art. 2 ust. 1 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych oraz art. 3 Protokołu nr 4 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności przez przepis art. 602 i art. 607k § 1-3 k.p.k. polegające na niedopuszczalnym wydaniu obywatela polskiego obcemu państwu. Wskazał także na naruszenie przepisów art. 45 i art. 175 Konstytucji przez przepisy art. 607t § 1 i art. 607r § 1 pkt 5 k.p.k., dopuszczające przekazanie obywatela polskiego pod jurysdykcję niemiecką, a tym samym ograniczające prawo do właściwego sądu. Ponadto podniósł niezgodność przepisów art. 607c § 1 i art. 607t § 1 k.p.k. z art. 2 i art. 45 oraz art. 175 ust. 1 Konstytucji, naruszających prawo do polskiego sądu i rzetelnego procesu.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 22 czerwca 2005 r. wezwano pełnomocnika skarżącego do uzupełnienia w terminie 7 dni braków skargi konstytucyjnej poprzez: podanie daty doręczenia orzeczenia, które skarżący uważa za ostateczne w rozumieniu art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym; doręczenie kopii postanowienia Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze z 12 stycznia 2005 r. (sygn. III Kop 3/05); doręczenie trzech kopii skargi konstytucyjnej wraz z załącznikami; dokładne określenie sposobu naruszenia konstytucyjnych praw i wolności skarżącego, wyrażonych w art. 55 ust. 1 i art. 52 ust. 4 Konstytucji, przez zaskarżone przepisy art. 602 i art. 607k § 1-3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.); dokładne określenie sposobu naruszenia konstytucyjnych praw i wolności skarżącego, wyrażonych w art. 45 i art. 175 ust. 1 Konstytucji, przez zaskarżony przepis art. 607t § 1 k.p.k.; dokładne określenie sposobu naruszenia konstytucyjnych praw i wolności skarżącego, wyrażonych w art. 2, art. 175 ust. 1 Konstytucji, przez zaskarżony przepis 607c § 1 k.p.k.; dokładne określenie sposobu naruszenia konstytucyjnych praw i wolności skarżącego, wyrażonych w art. 2, art. 45, art. 175 ust. 1 Konstytucji, przez zaskarżony przepis 607t § 1 k.p.k. Zarządzenie sędziego Trybunału Konstytucyjnego doręczone zostało pełnomocnikowi skarżącego 1 lipca 2005 r.

W dniu 12 lipca 2005 r. wpłynęło do Trybunału Konstytucyjnego pismo nadane 8 lipca 2005 r. W piśmie tym adwokat Irena Minkisiewicz zwróciła się z prośbą o przedłużenie terminu wykonania zarządzenia sędziego Trybunału Konstytucyjnego z powodu nieobecności występującego w charakterze pełnomocnika skarżącego adwokata Marka Olejnika, przebywającego na urlopie wypoczynkowym.

W piśmie procesowym z 29 lipca 2005 r., uzupełniającym braki formalne skargi konstytucyjnej skarżący wskazał, iż art. 607t § 1 k.p.k. narusza konstytucyjne prawo skarżącego do rozpatrzenia sprawy przez właściwy sąd, którym dla obywatela polskiego jest sąd polski. Art. 607c § 1 k.p.k. jest niezgodny z wskazanymi wzorcami konstytucyjnymi, albowiem zezwalając na zaniechanie przytoczenia w europejskim nakazie aresztowania podstaw prawnych i faktycznych jurysdykcji państwa obcego wobec obywatela polskiego, uniemożliwia określenie tej właściwości pozbawiając skarżącego prawa do rozpatrzenia sprawy przez właściwy, bezstronny i niezależny sąd.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji skarga konstytucyjna jest środkiem ochrony konstytucyjnych praw i wolności. Przepis ten określa samoistnie niektóre elementy skargi konstytucyjnej, w szczególności zakres podmiotowy i przedmiotowy skargi. W zakresie nieuregulowanym odsyła do ustawy. Zgodnie z art. 197 Konstytucji tryb postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym określa ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.). Ustawa ta w przepisach art. 47 ust. 1 i 2 określa w szczególności zasady wnoszenia skarg konstytucyjnych, w tym warunki formalne, jakim muszą one odpowiadać, w pozostałym zakresie odsyłając do przepisów kodeksu postępowania cywilnego (art. 20 ustawy o Trybunale).

Jeżeli skarga konstytucyjna nie odpowiada warunkom formalnym określonym we wskazanej ustawie sędzia Trybunału, działając na podstawie przepisów art. 49 w związku z art. 36 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, wzywa skarżącego do usunięcia braków formalnych skargi konstytucyjnej, zakreślając termin jego dokonania. W niniejszej sprawie wynosił on 7 dni od daty doręczenia zarządzenia. Uchybienie temu terminowi, a więc nieusunięcie braków w terminie określonym w zarządzeniu sędziego Trybunału Konstytucyjnego stanowi na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym bezwzględną przesłankę wydania postanowienia o odmowie nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

W niniejszej sprawie pismo sporządzone przez pełnomocnika skarżącego zawierające uzupełnienie braków formalnych skargi nadane zostało 29 lipca 2005 r., tj. po upływie 28 dni od daty jego doręczenia. Zarządzenie sędziego Trybunału Konstytucyjnego nie zostało więc wykonane w nakazanym terminie. Na podstawie przepisu art. 20 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, odpowiednie zastosowanie znajdują w takiej sytuacji przepisy kodeksu postępowania cywilnego, przewidujące możliwość przywrócenia terminu dokonania czynności. Zgodnie więc z odpowiednio stosowanym przepisem art. 168 § 1 k.p.c. jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności procesowej bez swojej winy, Trybunał na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do Trybunału w ciągu tygodnia od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. W piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające wniosek, zaś równocześnie z wnioskiem strona powinna dokonać czynności procesowej.

Jak wynika z wskazanych przepisów warunkiem koniecznym przywrócenia terminu jest kumulatywne spełnienie następujących warunków: wykazanie braku winy w niedotrzymaniu terminu, złożenie wniosku o jego przywrócenie oraz dokonanie właściwej czynności procesowej. Pismo pełnomocnika skarżącego nie zawiera drugiego z elementów koniecznych dla przywrócenia terminu do dokonania czynności procesowej, tj. wniosku o przywrócenie terminu. Za takowy nie można w szczególności uznać pisma z 12 lipca 2005 r., zawierającego prośbę o przedłużenie terminu uzupełnienia braków, jako środka nie znanego w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym, a przy tym nie sporządzonego ani przez pełnomocnika, ani przez skarżącego. Nie może za wniosek być uznana także zawarta w piśmie w 29 lipca 2005 r. informacja o powodach opóźnienia, związanych z pobytem pełnomocnika skarżącego na urlopie wypoczynkowym poza granicami kraju, oraz brakiem znajomości problematyki konstytucyjności aktów prawnych wśród pozostałych pracowników Kancelarii. Stanowi ona bowiem jedynie wskazanie okoliczności, które pełnomocnik traktuje jako przyczyny naruszenia terminu. W ocenie Trybunału wskazane przez pełnomocnika skarżącego przyczyny uchybienia terminowi uzupełnienia skargi konstytucyjnej nie mogą być uznane za niezawinione. W szczególności zaś pobyt pełnomocnika skarżącego na urlopie wypoczynkowym nie zwalnia go z obowiązku dbałości o interesy skarżącego. Oznacza to, w razie niemożności osobistego należytego wypełnienia przyjętych obowiązków, konieczność ich przekazania innej osobie upoważnionej i przygotowanej do pełnienia tej roli procesowej, przed udaniem się na urlop wypoczynkowy. Z tych powodów uznać należy, że nie został spełniony także pierwszy z warunków przywrócenia terminu do dokonania czynności procesowej.

W tym stanie rzeczy stwierdzić należy, że nie spełnione zostały warunki przywrócenia terminu do dokonania czynności procesowej, a w konsekwencji nie doszło do uzupełnienia braków skargi konstytucyjnej w wyznaczonym terminie. Z tego względu na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

3