126/3B/2005

POSTANOWIENIE

z dnia 6 kwietnia 2005 r.

Sygn. akt Ts 139/04

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Janusz Niemcewicz,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Stanisława Duchowskiego w sprawie zgodności:

przepisu § 87 pkt 1 ust. 2 oraz pkt 2 rozporządzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz. U. Nr 170, poz. 1393) z art. 42 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej z 29 lipca 2004 r., uzupełnionej pismem procesowym z 5 października 2004 r., wniesiono o stwierdzenie niezgodności przepisu § 87 pkt 1 ust. 2 oraz pkt 2 rozporządzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji (dalej: MISWiA) z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz. U. Nr 170, poz. 1393) z art. 42 ust. 1 Konstytucji oraz z art. 1 Kodeksu Wykroczeń.

Skarga konstytucyjna została oparta na następującym stanie faktycznym. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Poznaniu z 9 stycznia 2004 r. (sygn. akt XX W 2011/03) Stanisławowi Duchowskiemu wymierzono karę grzywny w wysokości 600 zł, uznając go winnym tego, że 18 sierpnia 2003 r. kierując samochodem nie zastosował się do znaku drogowego poziomego P-8b (strzałka kierunkowa do skrętu w lewo) w czasie, kiedy na skrzyżowaniu ruch kierowany był sygnalizatorem S-3, w ten sposób, że wbrew zakazowi zawrócił i kontynuował jazdę tą samą ulicą w stronę przeciwną. W dniu 19 kwietnia 2004 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu (sygn. akt IV Waz 75/04) utrzymał w mocy wyrok Sądu Rejonowego.

Skarżący zarzucił, iż zarówno Sąd Rejonowy w Poznaniu, jak i Sąd Okręgowy w Poznaniu orzekając w sprawie odpowiedzialności za wykroczenie oparły się na art. 92 § 1 kodeksu wykroczeń w związku z § 87 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 rozporządzenia MISWiA, podczas gdy przepisy tego rozporządzenia są niejasne, nieprecyzyjne i budzą uzasadnione wątpliwości, naruszając tym samym gwarantowaną w art. 42 ust. 1 Konstytucji oraz art. 1 k.w. zasadę nullum crimen sine lege certa. W piśmie procesowym z 5 października 2004 r., uzupełniającym braki formalne skargi konstytucyjnej skarżący podtrzymał swoje stanowisko, upatrując naruszenia swoich praw w takim sformułowaniu przepisu § 87 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 rozporządzenia MISWiA, który narusza warunki odpowiedzialności karnej określone w art. 42 ust. 2 Konstytucji, wprowadzając zakaz, który nie jest jasny i wolny od wątpliwości.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wykazanie przez skarżącego, iż w związku z wydaniem przez organ władzy publicznej ostatecznego orzeczenia na podstawie zakwestionowanego w skardze aktu normatywnego, doszło do naruszenia przysługujących skarżącemu praw lub wolności o charakterze konstytucyjnym. Uprawdopodobnienie przez skarżącego naruszenia jego praw lub wolności jest zatem przesłanką konieczną dla uznania dopuszczalności skargi konstytucyjnej. W tym stanie rzeczy Trybunał Konstytucyjny zobowiązany był zbadać, czy istotnie w niniejszej sprawie doszło do naruszenia wskazanych przez skarżącego praw konstytucyjnych, w szczególności zaś czy zaskarżony przepis § 87 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 rozporządzenia MISWiA narusza art. 42 ust. 1 Konstytucji.

Podstawą odpowiedzialności karnej skarżącego w niniejszej sprawie był art. 92 § 1 k.w. w zw. z § 87 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 rozporządzenia MISWiA. Na podstawie art. 92 § 1 k.w. odpowiedzialności za wykroczenie przeciwko bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji podlega ten, kto nie stosuje się do znaku lub sygnału drogowego albo do sygnału lub polecenia osoby uprawnionej do kierowania ruchem lub do kontroli ruchu drogowego. Przepis ten ma charakter blankietowy, zatem jak słusznie zauważa skarżący jego pełnej dyspozycji poszukiwać należy w przepisach uzupełniających, jakim w odniesieniu do kodeksu wykroczeń są m.in. przepisy cytowanego rozporządzenia MISWiA. Zgodnie z § 87 ust. 1 pkt 2 znak P-8b oznacza, że jazda z pasa ruchu, na którym jest on umieszczony, dozwolona jest tylko w kierunku wskazanym strzałką. Połączone symbole P-8a, P-8b lub P-8c, będące różnymi wariantami znaków kierunkowych, oznaczają zezwolenie na ruch w kierunkach wskazanych strzałkami kierunkowymi. Zgodnie zaś z § 87 ust. 2 strzałka kierunkowa zezwalająca na skręcanie w lewo, umieszczona na skrajnym lewym pasie ruchu, oznacza także zezwolenie na zawracanie, chyba że jest to zabronione znakiem pionowym B-23 lub ruch jest kierowany sygnalizatorem S-3.

Oceniając treść tych przepisów uznać należy, że wbrew twierdzeniom skarżącego nie są one ani niejasne, ani nieprecyzyjne. W istocie przepisy te w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości określają zespół sytuacji występujących w ruchu drogowym oraz dozwolone zachowania jego uczestników. W szczególności wskazują one kierunek dopuszczalnej jazdy, zgodnie z kierunkiem wskazanym strzałkami kierunkowymi. Wprowadzają także możliwość zawracania z lewego skrajnego pasa ruchu, z wyjątkiem sytuacji, w której jest to zabronione wskazanymi powyżej znakami. Przepisy te nie wprowadzają treści niejasnych, pozbawione są określeń niejednoznacznych i pozwalających na rozbieżną interpretację. W zakresie użytych terminów odsyłają do dalszych przepisów rozporządzenia. Przekonanie skarżącego, iż doszło do naruszenia zawartego w art. 42 ust. 1 Konstytucji zakazu pociągania do odpowiedzialności karnej za czyn, który nie był czynem zabronionym pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia przez zastosowanie przepisów § 87 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 rozporządzenia MISWiA nie jest więc zasadne.

Na marginesie zauważyć można, że istota argumentów podniesionych w skardze konstytucyjnej związana jest nie tyle z brzmieniem zaskarżonego § 87 rozporządzenia, co skierowana wobec przepisu § 97 ust. 1 rozporządzenia MISWiA, definiującego sygnalizator S-3, zgodnie z którym sygnały świetlne nadawane przez sygnalizator kierunkowy S-3 dotyczą kierujących jadących w kierunkach wskazanych strzałką (strzałkami) i którego elementem istotnym jest także wzór graficzny przedstawiony w załączniku do rozporządzenia. Jakkolwiek Trybunał Konstytucyjny dostrzegać może wątpliwości rodzące się na tle wykładni przepisu § 97 rozporządzenia, to jednak w zakresie orzekania pozostaje związany granicami wskazanymi przez skarżącego w skardze konstytucyjnej.

Mając powyższe na względzie należało orzec, jak w sentencji.

2