92/2B/2005

POSTANOWIENIE

z dnia 16 marca 2005 r.

Sygn. akt Ts 210/04

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Wiesław Johann,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Grzegorza Woźniaka w sprawie zgodności

art. 15 ust. 3 i 5 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza (Dz. U. z 2002 r. Nr 21, poz. 204 ze zm.) oraz § 16-29 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 marca 2004 r. w sprawie stażu podyplomowego lekarza i lekarza stomatologa (Dz. U. Nr 57, poz. 553 ze zm.) z art. 2, 32, 65, 45 w zw. z art. 77 ust. 2 i art. 78 ust. 1 oraz art. 92 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 17 grudnia 2004 r. pełnomocnik skarżącego wniósł o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 marca 2004 r. w sprawie stażu podyplomowego lekarza i lekarza stomatologa (Dz. U. Nr 57, poz. 553 ze zm.). W uzasadnieniu skargi powołał się na naruszenie: zasady demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji), zasady równości wobec prawa oraz prawa odwołania do instancji wyższej celem weryfikacji rozstrzygnięcia (art. 77 ust. 2 i art. 78 Konstytucji), a także na naruszenie zasady delegacji ustawowej (art. 92 Konstytucji).

Skarga konstytucyjna została wniesiona w oparciu o następujący stan faktyczny. Skarżący rozpoczął odbywanie stażu podyplomowego 1 października 2003 r., który zakończył 31 października 2004 r. Lekarskim Egzaminem Państwowym (LEP), do którego przystąpił 12 listopada 2004 r., i którego nie zaliczył z uwagi na to, że zabrakło mu trzech punktów. Zgodnie z zaskarżonym rozporządzeniem obowiązuje zasada, iż lekarz, który rozpoczął odbywanie stażu przed dniem wydania rozporządzenia odbywa go na dotychczasowych zasadach, ale stosuje się (na podstawie § 26 ust. 2) do niego przepisy rozporządzenia dotyczące LEP-u, co pozostaje, w ocenie skarżącego, w oczywistej sprzeczności z wynikającą z zasady demokratycznego państwa prawnego zasadą nieretroakcji. Ponadto skarżący wskazuje na naruszenie zasady równości wobec prawa poprzez nieobjęcie LEP-em w 2004 r. lekarzy stomatologów. Uzasadniając w dalszej kolejności niezgodność z Konstytucją § 20 zaskarżonego rozporządzenia, zgodnie z którym wyniki egzaminu nie stanowią decyzji w rozumieniu kodeksu postępowania administracyjnego, skarżący wywodzi, iż prowadzi on do naruszenia wynikającego z art. 77 ust. 2 oraz 78 Konstytucji prawa do odwołania się do instancji wyższej celem weryfikacji rozstrzygnięć. Ponadto skarżący wskazuje, iż art. 15 ust. 5 ustawy o zawodzie lekarza zawiera niedostatecznie szczegółową delegację ustawową, co pozwoliło na wydanie rozporządzenia, którym wprowadzono nieprzygotowany zupełnie, tak organizacyjnie, jak i merytorycznie egzamin. Skarżący kwestionuje także samo wprowadzenie LEP-u z punktu widzenia zasad demokratycznego państwa prawnego, podkreślając raz jeszcze jego kompletne nieprzygotowanie.

Zarządzeniem z 24 stycznia 2005 r. wezwano pełnomocnika skarżącego do uzupełnienia braków skargi konstytucyjnej poprzez sprecyzowanie przepisów ustawy lub innego aktu normatywnego, które czyni przedmiotem skargi, dokładne określenie praw lub wolności konstytucyjnych, które zostały naruszone oraz określenie sposobu tego naruszenia, a ponadto doręczenie ostatecznego rozstrzygnięcia wydanego na podstawie zaskarżonych przepisów.

W piśmie procesowym nadesłanym w celu uzupełnienia braków skargi konstytucyjnej za przedmiot wniesionej skargi przyjęto art. 15 ust. 3 i 5 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza (Dz. U. z 2002 r. Nr 21, poz. 204 ze zm.) oraz § 16-29 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 marca 2004 r. w sprawie stażu podyplomowego lekarza i lekarza stomatologa (Dz. U. Nr 57, poz. 553 ze zm.). Wyliczając konstytucyjne prawa i wolności, których naruszenie ma legitymować do wystąpienia ze skargą, skarżący raz jeszcze powołał się na naruszenie prawa do równego traktowania oraz zakaz dyskryminacji. Ponadto wskazał na prawo do sądu (art. 45 Konstytucji w zw. z art. 77 ust. 2 i art. 78), do którego naruszenia doszło poprzez zastosowanie § 20 rozporządzenia, zgodnie z którym wyniki egzaminu nie stanowią decyzji w rozumieniu przepisów k.p.a., a w konsekwencji nie przysługuje na nie odwołanie i nie istnieje możliwość ich weryfikacji. W dalszej kolejności skarżący wywodzi naruszenie prawa do swobodnego wyboru i wykonywania zawodu (art. 65 Konstytucji), wynikające z samego faktu objęcia LEP-em lekarzy, którzy rozpoczęli staż przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, a także stanowiące konsekwencje skandalicznych warunków organizacji egzaminu oraz braku rzetelnej informacji na temat zakresu tematycznego testu. Skarżący wskazuje następnie, iż nie dysponuje odpisem ostatecznego orzeczenia ani decyzji, jako że prawo nie przewiduje możliwości zaskarżenia wyników egzaminów, o których informacje zostały jedynie umieszczone na stronie internetowej Centrum Egzaminów Medycznych w Łodzi.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Merytoryczne rozpatrzenie skargi konstytucyjnej, jako subsydiarnego i nadzwyczajnego środka ochrony konstytucyjnych praw lub wolności, wymaga spełnienia szeregu przesłanek zawartych w art. 79 ust. 1 Konstytucji, a sprecyzowanych w ustawie z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.). Zgodnie z powołanym przepisem Konstytucji, przedmiotem skargi konstytucyjnej może być wyłącznie taka regulacja, na podstawie której orzeczono ostatecznie o prawach lub wolnościach określonych w Konstytucji. Także z przepisów ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym wynika jednoznacznie wymóg uzyskania rozstrzygnięcia opartego na zaskarżonym przepisie (zob. art. 46 ust. 1, art. 47 ust. 1 pkt 1, art. 47 ust. 2).

Wprowadzenie wskazanej powyżej przesłanki skargi konstytucyjnej wiąże się ściśle z konstrukcją tego środka ochrony praw i wolności, która została przyjęta w prawie polskim. Zgodnie z nią wykazanie legitymacji do wniesienia skargi wymaga po pierwsze wystąpienia konkretnego a nie tylko abstrakcyjnego naruszenia konstytucyjnego prawa lub wolności, a po drugie uzyskania takiego rozstrzygnięcia opartego o zaskarżony przepis, poprzez wydanie którego doszło do aktualizacji (konkretyzacji) tego naruszenia. Innymi słowy wymagane jest tzw. kwalifikowane naruszenie przysługujących skarżącemu konstytucyjnych praw lub wolności (postanowienie z 24 października 2001 r., SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 225).

W sprawie stanowiącej przedmiot wstępnego rozpoznania Trybunału Konstytucyjnego skarżący nie uzyskał żadnego rozstrzygnięcia, z którego wydaniem mógłby łączyć naruszenie przysługujących mu praw lub wolności konstytucyjnych. Podstaw do uzyskania takiego rozstrzygnięcia darmo zresztą szukać zarówno w przepisach zaskarżonych aktów normatywnych, jak i w przepisach Regulaminu Porządkowego Lekarskiego Egzaminu Państwowego i Lekarsko-Dentystycznego Egzaminu Państwowego, wydanego na podstawie § 16 ust. 5 zaskarżonego rozporządzenia. Brak rozstrzygnięcia nie jest jednoznaczny z brakiem naruszenia wspomnianych praw lub wolności, tylko przesądza o niemożności dochodzenia ich ochrony w trybie skargi konstytucyjnej. Konstatacji tej nie zmienia nawet fakt, iż przedmiotem skargi jest m.in. przepis, który de facto uniemożliwia uzyskanie ostatecznego rozstrzygnięcia. Jednoznaczne w tym zakresie brzmienie art. 79 ust. 1 Konstytucji wyklucza bowiem możliwość rozpatrzenia skargi wniesionej w sprawie, w której nie uzyskano żadnego rozstrzygnięcia. Nie zamyka to jednak drogi do domagania się zbadania zgodności z Konstytucją kwestionowanej regulacji w innym trybie kontroli konstytucyjności aktów prawnych.

Biorąc powyższe pod uwagę, należało orzec jak na wstępie.

2