44/1B/2005

POSTANOWIENIE

z dnia 16 listopada 2004 r.

Sygn. akt Ts 157/04

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Bohdan Zdziennicki,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Bolesława Wiśniowskiego w sprawie zgodności:

art. 58 oraz art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. Nr 53, poz. 214 ze zm.) z art. 2 Konstytucji,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej z 31 sierpnia 2004 r., sporządzonej przez pełnomocnika z urzędu skarżącego, zakwestionowano zgodność z Konstytucją art. 58 oraz art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. Nr 53, poz. 214 ze zm.; dalej - zaskarżona ustawa). Przepisom tym zarzucił skarżący, że dokonane na ich podstawie przeliczenie należnej mu emerytury doprowadziło do jej obniżenia o ok. 30%. Zdaniem skarżącego stoi to w sprzeczności z zasadami wyrażonymi w art. 2 Konstytucji.

Skarga konstytucyjna została sformułowana w związku z następującą sprawą. W skutek wejścia w życie zaskarżonej ustawy organ rentowy dokonał przeliczenia emerytury należnej skarżącemu i określił nową jej wysokość decyzją z 27 kwietnia 1998 r. Skarżący wniósł o wznowienie postępowania w tej sprawie, w wyniku czego Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, decyzją z 10 października 2001 r., odmówił uchylenia powyższej decyzji. Skarżący skierował odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie, które zostało oddalone wyrokiem tego Sądu z 16 lipca 2003 r. (sygn. akt XIII U 4167/02). Skarżący wystąpił następnie z wnioskiem o sporządzenie uzasadnienia od opisanego wyżej wyroku, jednakże uczynił to z przekroczeniem terminu określonego w przepisach kodeksu postępowania cywilnego. Stwierdzając to, Sąd Okręgowy w Warszawie, postanowieniem z 10 stycznia 2004 r., odrzucił wniosek skarżącego. Następnie zaś Sąd Apelacyjny - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie, postanowieniem z 7 maja 2004 r. (sygn. akt III AUz 93/04) oddalił zażalenie skarżącego na powyższe postanowienie.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 29 września 2004 r. wezwano pełnomocnika skarżącego do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej, m.in. przez wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa skarżącego, i w jaki sposób - jego zdaniem - zostały naruszone zaskarżonymi przepisami ustawy. W odpowiedzi na to zarządzenie, pełnomocnik skarżącego skierował pismo z 6 października 2004 r., w którym ponownie postawił zarzut niezgodności kwestionowanych unormowań z art. 2 Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji skarga konstytucyjna jest środkiem ochrony konstytucyjnych wolności lub praw, służącym eliminowaniu z systemu prawnego przepisów ustaw lub innych aktów normatywnych, stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej, naruszającego wolności lub prawa albo obowiązki skarżącego określone w Konstytucji. Korzystanie ze skargi konstytucyjnej warunkowane jest dopełnieniem przesłanek określonych w ustawie z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.). Zgodnie z art. 46 ust. 1 tej ustawy, wystąpienie ze skargą konstytucyjną możliwe jest dopiero po wyczerpaniu przez skarżącego przysługującej w sprawie drogi prawnej. Wymóg ten stanowi konsekwencję uznania skargi konstytucyjnej za środek o charakterze szczególnym i subsydiarnym z punktu widzenia ochrony praw skarżącego. Jak to wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, konsekwencją takiego charakteru skargi konstytucyjnej jest zobligowanie skarżącego do uprzedniego wykorzystania innych przysługujących środków prawnych, na czele z doprowadzeniem do uzyskania w sprawie ostatecznego orzeczenia, a więc takiego, od którego nie przysługują już jakiekolwiek środki zaskarżenia. Wypełnienie tego obowiązku wiąże się jednakże z koniecznością podjęcia przez skarżącego działań polegających na skutecznym, a więc zgodnym z obowiązującymi unormowaniami, wykorzystaniu przysługujących środków odwoławczych, prowadzących do wydania prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, trzeba stwierdzić, że skarżący nie spełnił ustawowej przesłanki wyczerpania przysługującej w sprawie drogi prawnej. Wiążąc zarzut naruszenia konstytucyjnych praw z wydaniem decyzji przez Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA nie wykorzystał przysługujących środków prawnych związanych z sądową kontrolą tego rozstrzygnięcia. Złożenie po upływie ustawowego terminu wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie zamknęło skarżącemu drogę do skorzystania z apelacji od tego orzeczenia. Tym samym więc, skarżący nie doprowadził do uzyskania takiego orzeczenia w sądowym toku instancji, które mogłoby być uznane za zamykające przysługującą drogę prawną, a tym samym nadające przymiot ostateczności rozstrzygnięciu, z wydaniem którego wiąże wnoszoną skargę konstytucyjną.

Niezależnie od powyższej okoliczności, samoistnie przesądzającej o niedopuszczalności niniejszej skargi konstytucyjnej, należy stwierdzić, że skarżący nie dopełnił także innej istotnej przesłanki, warunkującej korzystanie z tego środka ochrony praw i wolności. Stanowi ją obowiązek wskazania, jakie konstytucyjne wolności lub prawa, i w jaki sposób - zdaniem skarżącego - zostały naruszone przez zakwestionowane w skardze przepisy. W tym zakresie uzasadnienie skargi konstytucyjnej, jak i pismo skarżącego z 6 października 2004 r. ograniczają się do lakonicznego sformułowania zarzutu niezgodności przepisów zaskarżonej ustawy z art. 2 Konstytucji. Tego rodzaju argumentacja w żadnym razie nie może być uznana za wystarczające i prawidłowe wykonanie obowiązku, o którym mowa wyżej. W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie skargi konstytucyjnej wskazywano na ograniczoną dopuszczalność traktowania zasad sprawiedliwości społecznej wyrażonych w art. 2 Konstytucji, jako samodzielnego wzorca kontroli unormowań kwestionowanych za pomocą tego środka prawnego (zob. postanowienie TK z 23 stycznia 2002 r., sygn. Ts 105/00, OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 60). Jest to możliwe w sytuacji doprecyzowania przez skarżącego, w zakresie jakich konkretnych praw podmiotowych, znajdujących podstawę w unormowaniach konstytucyjnych, zasady te doznały niedozwolonego ograniczenia. W przypadku niniejszej skargi konstytucyjnej, powołaniu wskazanych wyżej zasad nie towarzyszyło żadne skonkretyzowanie konstytucyjnego prawa lub wolności skarżącego, które zostałoby naruszone zaskarżoną regulacją ustawy.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, działając na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), orzeka się jak w sentencji.