225

POSTANOWIENIE

z dnia 3 czerwca 2004 r.

Sygn. akt Ts 82/04

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Bohdan Zdziennicki

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Waldemara Gdaniec w sprawie zgodności:

art. 505¹⁰ oraz art. 505¹³ ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) z art. 45 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej z 23 marca 2004 r. skarżący zakwestionował zgodność z Konstytucją art. 505¹⁰ oraz art. 505¹³ kodeksu postępowania cywilnego. Zaskarżonym przepisom zarzucono w skardze, że - jak to określił skarżący - „nie korespondują” z określonymi w Konstytucji przesłankami wyłączenia jawności rozprawy, co tym samym narusza jego prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy. Zdaniem skarżącego, jawne rozpoznanie sprawy winno być regułą, a wszelkie dopuszczalne od niej wyjątki winny być precyzyjnie określone przez ustawodawcę. Tego postulatu nie zmienia natomiast unormowanie art. 505¹⁰ § 2 k.p.c., w którym przewidziane jest prawo strony do żądania przeprowadzenia rozprawy. Ponadto zdaniem skarżącego, brak w ustawie określenia terminu, w jakim ma być sporządzone uzasadnienie, prowadzi do naruszenia wymogu rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki.

Skarga konstytucyjna sformułowana została w związku z następującą sprawą. Skarżący wystąpił z powództwem o zapłatę do Sądu Rejonowego w Tczewie. Wyrokiem z 18 września 2003 r. (sygn. akt V C 84/03), Sąd uwzględnił powództwo skarżącego i orzekł zgodnie z wydanym uprzednio nakazem zapłaty. Następnie jednak, wyrokiem z 29 grudnia 2003 r., sygn. akt III Ca 1156/03 (doręczonym skarżącemu 16 marca 2004 r.), Sąd Okręgowy uchylił orzeczenie sądu I instancji, a powództwo skarżącego oddalił. Rozstrzygnięcie to wydane zostało na posiedzeniu niejawnym.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji skarga konstytucyjna jest środkiem ochrony konstytucyjnych wolności lub praw, służącym wyeliminowaniu z systemu prawnego przepisów ustawy lub innego aktu normatywnego, stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej. Zasady korzystania z tego środka prawnego precyzuje ustawa z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym. Zgodnie z art. 47 ust. 1 pkt 2 tej ustawy, obowiązkiem nałożonym na osobę występującą ze skargą konstytucyjną jest wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa, i w jaki sposób - jej zdaniem - zostały naruszone przez zakwestionowane unormowanie. Prawidłowe wypełnienie powyższego obowiązku przez skarżącego odgrywa w postępowaniu inicjowanym skargą konstytucyjną bardzo istotną rolę. Po pierwsze, umożliwia zweryfikowanie legitymacji skarżącego do kierowania skargi konstytucyjnej. Podmiotem uprawnionym do korzystania z tego środka jest bowiem wyłącznie ten, czyje konstytucyjne wolności lub prawa doznały rzeczywistego i bezpośredniego naruszenia wskutek zastosowania kwestionowanej regulacji ustawy lub innego aktu normatywnego. Obowiązkiem skarżącego jest przy tym nie tylko wskazanie określonego rodzaju naruszonego prawa lub wolności, ale również sformułowanie argumentów, które mogłyby uprawdopodobnić postawiony zarzut niekonstytucyjności kwestionowanych przepisów. Po drugie, właściwe doprecyzowanie przez skarżącego konstytucyjnego wzorca kontroli zaskarżonych unormowań wyznacza niezbędne granice rozpoznania skargi konstytucyjnej. Zgodnie bowiem z treścią art. 66 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, orzekając w przedmiocie skargi konstytucyjnej Trybunał jest związany jej granicami.

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, w przypadku niniejszej skargi konstytucyjnej nie doszło do należytego wypełnienia przez skarżącego opisanego wyżej obowiązku. Sformułowane w skardze konstytucyjnej zarzuty nie spełniają wymogu wskazania sposobu, w jaki zaskarżona regulacja ustawowa godzi w konstytucyjne wolności lub prawa skarżącego. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego argumentacja skargi, mająca potwierdzać tezę o naruszeniu konstytucyjnego prawa skarżącego do sądu, jest oczywiście bezzasadna i opiera się na wadliwej, a jednocześnie wybiórczej interpretacji kwestionowanych unormowań kodeksu postępowania cywilnego.

Po pierwsze stwierdzić należy, iż nie znajduje uzasadnienia stwierdzenie, jakoby ustawowa regulacja pozbawiała stronę postępowania cywilnego prawa do jawnego rozpoznania sprawy. Nie można w tym zakresie ignorować normatywnego znaczenia przepisu art. 505¹⁰ § 2 k.p.c., zgodnie z którym rozpoznanie apelacji następuje na rozprawie, jeżeli strona w apelacji lub w odpowiedzi na apelację zażąda przeprowadzenia takiej rozprawy. Uwzględnienie specyfiki trybu postępowania uproszczonego uzasadnia wniosek, iż takie ujęcie kwestionowanego przepisu w niczym nie osłabia ustawowej gwarancji dla realizacji prawa określonego w art. 45 ust. 1 Konstytucji, a wręcz przeciwnie - wbrew sugestiom zawartym w skardze konstytucyjnej - gwarantuje realizację innych jego aspektów, w tym przede wszystkim prawa do rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki.

Za oczywiście bezzasadny uznany być winien także zarzut naruszenia praw konstytucyjnych przez unormowanie art. 505¹³ k.p.c. Skarżący precyzuje go wskazaniem wadliwości regulacji ustawowej, w której - jego zdaniem - brak jest wyraźnego określenia terminu, w jakim sąd drugiej instancji zobowiązany jest do sporządzenia uzasadnienia wydanego wyroku. Należy podkreślić, że zarzut powyższy zapoznaje konsekwencje obowiązywania innych przepisów normujących całokształt postępowania uproszczonego, w tym także postępowania przed sądem rozpoznającym środek odwoławczy. W związku z powyższym trzeba zauważyć, że zaskarżony art. 510¹³ k.p.c. w żadnym razie nie wyłącza zastosowania przepisów zawartych w Dziale V Tytułu VI k.p.c., określających m.in. termin, w jakim sąd zobligowany jest do sporządzenia uzasadnienia. Ponadto zauważyć należy, iż w uzasadnieniu skargi konstytucyjnej nie wskazano żadnych okoliczności, które przemawiałaby na rzecz tezy o zaistniałej w indywidualnej sprawie skarżącego zwłoce w sporządzeniu przez sąd uzasadnienia wyroku, co tym samym, miałoby prowadzić do naruszenia prawa określonego w art. 45 ust. 1 Konstytucji.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, działając na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) orzeka się, jak w sentencji.

3