247

POSTANOWIENIE

z dnia 30 marca 2004 r.

Sygn. akt Ts 10/04

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Adam Jamróz

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Danuty Pękowskiej-Lorens i Mirosława Lorensa w sprawie zgodności:

art. 57 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) z art. 45 w zw. z art. 2 i art. 32 ust. 1 oraz art. 176 ust. 1 w zw. z art. 236 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej z 23 stycznia 2004 r. skarżący sformułowali zarzut niekonstytucyjności art. 57 ust. 2 ustawy z 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Istoty tej niezgodności upatrują w takim ukształtowaniu treści przepisu, która umożliwia odmienne sposoby interpretacji uprawnień powołanych w nim organów państwowych. Zdaniem skarżących narusza to konstytucyjne prawo do sądu w związku z zasadami równości wobec prawa, zaufania obywatela do państwa i stanowionego prawa oraz godzi też w zasadę dwuinstancyjnego postępowania sądowego.

Skarga konstytucyjna sformułowana została przez skarżących w związku z następującą sprawą. Skarżący wnieśli skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego na decyzje Izby Skarbowej w Łodzi w przedmiocie określenia zaległości w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w przedmiocie odsetek od zaległości podatkowej w tym podatku. Wyrokami z 11 grudnia 2002 r. Naczelny Sąd Administracyjny skargi te oddalił. Skarżący skierowali następnie prośbę do Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego o wniesienie w ich imieniu rewizji nadzwyczajnej od tych orzeczeń. W dniu 4 lipca 2003 r. Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego postanowił nie skorzystać z prawa do wniesienia tego środka prawnego. Podobną prośbę skarżący skierowali również do Prokuratora Generalnego, który w piśmie z 11 września 2003 r. powiadomił ich, że nie widzi podstaw do wniesienia rewizji nadzwyczajnej w przedmiotowych sprawach. Z prośbą tej samej treści skarżący zwrócili się 27 lipca 2003 r. do Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego. W odpowiedzi otrzymali (data doręczenia - 23 października 2003 r.) pismo z 11 września 2003 r., w którym występujący z upoważnienia Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego - Dyrektor Biura Orzecznictwa Sądu Najwyższego poinformował skarżących, że ich podanie pozostawione zostało bez rozpoznania, z uwagi na niemożność zapoznania się w terminie z aktami sprawy, a tym samym zbadanie podstaw do wniesienia rewizji nadzwyczajnej.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji skarga konstytucyjna jest środkiem ochrony konstytucyjnych wolności lub praw, który służy wyeliminowaniu z systemu prawnego przepisów ustawy lub innego aktu normatywnego, stanowiących podstawę ostatecznego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej. Dopuszczalnym przedmiotem skargi konstytucyjnej jest więc wyłącznie przepis, stanowiący normatywną podstawę ostatecznego orzeczenia, z którego wydaniem wiąże skarżący zarzut naruszenia praw konstytucyjnych. Zgodnie z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym, obowiązkiem skarżącego jest ponadto wskazanie, jakie przysługujące mu konstytucyjne prawa lub wolności i w jaki sposób - jego zdaniem - zostały naruszone przez zakwestionowane w skardze unormowania. Wykonując powyższy obowiązek winien skarżący określić konstytucyjny układ odniesienia kontroli zakwestionowanych przepisów.

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, w niniejszej sprawie nie doszło do prawidłowego zrealizowania wskazanych wyżej przesłanek. Zarzut naruszenia konstytucyjnych praw wiążą skarżący z treścią pisma z 11 września 2003 r., w którym - występujący z upoważnienia Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego - Dyrektor Biura Orzecznictwa Sądu Najwyższego informuje ich o pozostawieniu bez rozpoznania wniosku o wniesienie rewizji nadzwyczajnej od wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego. Stwierdzić w związku z tym należy, iż w dotychczasowym orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie skargi konstytucyjnej wyrażony już został pogląd odmawiający tego rodzaju pismom waloru ostatecznego orzeczenia, o którym mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji (zob. np. postanowienie TK z 17 marca 1999 r., sygn. Ts 117/98, OTK ZU nr 3/1999, poz. 44). Wskazanie takiego orzeczenia jest zaś - jak to już podkreślano - jednym z podstawowych warunków dopuszczalności występowania ze skargą konstytucyjną.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego nie można przyjąć także, aby to właśnie zakwestionowany przepis ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym dał podstawę dla stanowiska wyrażonego w treści pisma Dyrektora Biura Orzecznictwa Sądu Najwyższego z 11 września 2003 r. Nie podejmując w tym miejscu oceny sposobu ustosunkowania się tego organu do wniosku skarżących (do formułowania tego rodzaju ocen Trybunał Konstytucyjny nie jest zresztą upoważniony) należy uznać, że z treści art. 57 ust. 2 tej ustawy w żadnym razie nie wynika norma prawna, która przewidywałaby pełną dowolność, czy wręcz arbitralność w podejmowaniu przez legitymowane organy państwa decyzji odnośnie wystąpienia z rewizją nadzwyczajną. Granice swobody postępowania organów wymienionych w tym przepisie wyznaczone są przez materialne przesłanki oceny orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego, które kwestionowane jest przez podmiot występujący z wnioskiem o wniesienie rewizji nadzwyczajnej. Nie sposób zaś przyjąć, że w sytuacji, w której w ogóle nie przeprowadzono merytorycznej oceny spełnienia tych przesłanek, doszło tym samym do zastosowania zakwestionowanego przepisu ustawy.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, działając na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), orzeka się jak w sentencji.

2