44

POSTANOWIENIE

z dnia 21 października 2003 r.

Sygn. akt Ts 74/03

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Andrzej Mączyński

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Ewy Bugzel w sprawie zgodności:

art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 71, poz. 733) z art. 2, 21 ust. 1 oraz art. 64 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej z 24 kwietnia 2003 r. (data nadania skargi w urzędzie pocztowym) skarżąca zakwestionowała zgodność z Konstytucją art. 27 ust. 1 ustawy z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (dalej: zaskarżona ustawa). W ocenie skarżącej przepis ten, nakazując stosowanie postanowień zaskarżonej ustawy do stosunków prawnych powstałych przed dniem jej wejścia w życie, narusza prawo do ochrony własności (ochrony praw majątkowych).

Skarga konstytucyjna sformułowana została w związku z następującą sprawą. Wyrokiem Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z 9 października 2001 r. (sygn. akt I C 1199/00) oddalone zostało powództwo skarżącej przeciwko Gminie Warszawa-Centrum Dzielnica Wola o zobowiązanie do wyrażenia zgody na podnajęcie lub użyczenie zajmowanego przez skarżącą lokalu. Swoje roszczenie oparła skarżąca na art. 14 ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 27 ze zm.). Sąd stwierdził, że w toku procesu zmianie uległ stan prawny, wskutek czego uchylony został art. 14 tej ustawy. Ponieważ zgodnie z dyspozycją art. 27 ust. 1 zaskarżonej ustawy, jej przepisy znajdują zastosowanie także do stosunków prawnych powstałych przed dniem jej wejścia w życie, roszczenie skarżącej ocenić należało w świetle art. 688² kodeksu cywilnego (przepis ten został wprowadzony do kodeksu cywilnego na podstawie art. 26 pkt 10 zaskarżonej ustawy). Przepis ten odmiennie normuje problem wyrażania zgody przez wynajmującego na podnajęcie lub użyczenie lokalu. W związku z powyższymi ustaleniami Sąd przyjął, że żądanie skarżącej pozbawione jest podstaw prawnych. Apelacja skarżącej od opisanego wyżej orzeczenia została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z 16 stycznia 2002 r. (sygn. akt V Ca 15/02). Sąd Okręgowy w całości podzielił ocenę prawną Sądu Rejonowego, potwierdzając brak podstawy materialnej roszczenia skarżącej. Kasacja skarżącej od wyroku sądu II instancji została odrzucona postanowieniem Sądu Okręgowego w Warszawie z 28 maja 2002 r. (sygn. akt V Ca 15/02). W uzasadnieniu Sąd stwierdził, że określona przez skarżącą wartość przedmiotu sporu (930 zł) sprawia, że kasacja w sprawie jest niedopuszczalna. Zażalenie skarżącej na postanowienie o odrzuceniu kasacji zostało oddalone postanowieniem Sądu Najwyższego z 27 listopada 2002 r. (sygn. akt I CZ 138/02).

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji występowanie ze skargą konstytucyjną, jako środkiem ochrony konstytucyjnych wolności i praw dopuszczalne jest na zasadach określonych w ustawie. Precyzując treść tych zasad ustawodawca uzależnił dopuszczalność wystąpienia ze skargą konstytucyjną od wyczerpaniu przez skarżącego drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, oraz od zachowania 3-miesięcznego terminu, liczonego od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia (art. 46 ust. 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym). Wymaganie dochowania wskazanych wyżej warunków podyktowane jest dwoma rodzajami motywów. Z jednej strony, intencją ustawodawcy było ukształtowanie skargi konstytucyjnej jako subsydiarnego i nadzwyczajnego środka ochrony praw. Dopuszczalność wniesienia skargi uzależniona jest więc od tego, że w sprawie, w związku z którą skarga konstytucyjna została sformułowana, skarżącemu nie przysługują już środki prawne służące zmianie ani uchyleniu orzeczenia, z którym skarżący wiąże zarzut naruszenia swych konstytucyjnych wolności lub praw. Z drugiej zaś strony, wyznaczając skarżącemu 3-miesięczny termin do wniesienia skargi konstytucyjnej, ustawodawca zadbał o to, aby kwestia ochrony naruszonych praw lub wolności konstytucyjnych nie utraciła waloru aktualności, koniecznego dla zapewnienia rzeczywistej gwarancji ich przestrzegania. Zgodnie z treścią art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, termin ten biegnie od dnia doręczenia skarżącemu orzeczenia, wyczerpującego przewidzianą przepisami drogę prawną i nadającemu jednocześnie walor ostateczności (wymagany przez art. 79 ust. 1 Konstytucji) rozstrzygnięciu, z wydaniem którego wiąże skarżący swoje zarzuty.

W sprawie, w związku z którą sformułowana została niniejsza skarga konstytucyjna, powyższe ustawowe wymogi nie zostały spełnione. Nie ulega wątpliwości, że przesłanka wyczerpania drogi prawnej wypełniona została przez wydanie wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 16 stycznia 2002 r. (sygn. akt V Ca 15/02). Wraz z jego doręczeniem skarżącej rozpoczął bieg ustawowy termin do wystąpienia ze skargą konstytucyjną. Z uwagi na określoną przez skarżącą wartość przedmiotu sporu nie przysługiwało jej - w świetle obowiązujących przepisów - prawo do kasacji od orzeczenia sądu II instancji. Podjęcie przez skarżącą kroków w kierunku wykorzystania tego środka prawnego pozostawało więc bez wpływu na bieg terminu do wystąpienia ze skargą konstytucyjną. Skarżąca nie określiła wprawdzie w skardze konstytucyjnej dokładnej daty doręczenia wyroku Sądu Okręgowego z 16 stycznia 2002 r., jednakże zestawienie dat wydania orzeczeń sądowych dotyczących wniesionej przez skarżącą kasacji (28 maja 2002 r., 27 listopada 2002 r.), oraz daty wystąpienia ze skargą konstytucyjną (24 kwietnia 2003 r.) jednoznacznie dowodzi przekroczenia przez skarżącą terminu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, działając na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), orzeka się jak w sentencji.

3