227

POSTANOWIENIE

z dnia 16 czerwca 2003 r.

Sygn. akt Ts 41/03

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Wiesław Johann

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Bogusława Kowcuna w sprawie zgodności:

§ 2 zarządzenia nr 12 Komendanta Głównego Policji z dnia 30 lipca 2002 r. (Dziennik Urzędowy Komendy Głównej Policji nr 11, poz. 69) z art. 2 i art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej złożonej 13 marca 2003 r. zarzucono, że § 2 zarządzenia nr 12 Komendanta Głównego Policji z dnia 30 lipca 2002 r. (Dziennik Urzędowy Komendy Głównej Policji nr 11, poz. 69) jest niezgodny z art. 2 i art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Skarga konstytucyjna została złożona w oparciu o następujący stan faktyczny. Sąd Rejonowy w Człuchowie wyrokiem z 26 lipca 2002 r. uznał skarżącego za winnego tego, że kierując samochodem osobowym przekroczył dozwoloną prędkość na obszarze zabudowanym o 26 km/h, to jest popełnienia wykroczenia, o którym mowa w art. 97 kodeksu wykroczeń w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym. Na skutek apelacji skarżącego Sąd Okręgowy w Słupsku wyrokiem z 18 grudnia 2002 r. utrzymał w mocy wyrok Sądu Rejonowego.

Zdaniem skarżącego oba wyroki zostały oparte m.in. na zarządzeniu Komendanta Głównego Policji z 30 lipca 2002 r., które weszło w życie z mocą wsteczną od 4 lutego 2001 r. Dzięki temu policjanci, którzy w dacie zdarzenia nie posiadali, zdaniem skarżącego, świadectwa kwalifikacji upoważniającego do obsługi urządzeń radarowych uzyskali je właśnie z mocą wsteczną. Skarżący wskazuje, iż kwestionowany przepis doprowadził do naruszenia jego prawa do zachowania status quo w zakresie sfery praw i obowiązków podmiotowych, znajdującego podstawę w art. 7 Konstytucji. Zaskarżony przepis pozbawił go przysługującej mu ochrony prawnej, a przede wszystkim naruszył, wynikający z art. 2 Konstytucji, zakaz wstecznego działania prawa. Skarżący podkreśla, że gdyby nienadanie wstecznej mocy zarządzeniu Komendanta Głównego Policji, należałoby uznać, iż świadectwa kwalifikacji funkcjonariuszy były w dacie zdarzenia nieważne.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji prawo do skargi konstytucyjnej przysługuje, o ile zaskarżone przepisy aktu normatywnego stanowiły podstawę ostatecznego rozstrzygnięcia o wolnościach lub prawach skarżącego. Przepisy aktu normatywnego stanowią podstawę rozstrzygnięcia w konkretnej sprawie, gdy determinują one treść rozstrzygnięcia. Trybunał Konstytucyjny w postanowieniu z 8 stycznia 2002 r. (sygn. akt Ts 112/01) stwierdził m.in.: „o tym, że zakwestionowany w skardze konstytucyjnej przepis stanowił, w rozumieniu wskazanego przepisu Konstytucji, podstawę rozstrzygnięcia w indywidualnej sprawie skarżącego, można mówić wtedy, gdy rozstrzygnięcie to - przy tym samym przedmiocie - byłoby lub mogłoby być inne w przypadku nieobowiązywania przepisu zakwestionowanego w skardze” (OTK ZU nr 2/B/2002, poz. 143). W przedmiotowej sprawie warunek ten nie został spełniony. Zarówno Sąd Rejonowy, jak i Sąd Okręgowy oparły swe rozstrzygnięcia na przepisach obowiązujących w dacie zdarzenia, w tym na zarządzeniu Komendanta Głównego Policji nr 1/2001 r. Sąd Rejonowy rozważając zarzut skarżącego, iż policjanci dokonujący pomiaru prędkości nie posiadali instrukcji obsługi oraz świadectwa kwalifikacyjnego, dokonywał oceny tych zarzutów w oparciu o przepisy wskazanego wyżej zarządzenia. Zdaniem sądu, nieposiadanie instrukcji obsługi stanowi w świetle zarządzenia nr 1/2001 r. uchybienie, samo w sobie nie może jednak przesądzać o formalnej dopuszczalności oraz materialnej prawidłowości dokonanego pomiaru. Fakt, iż policjanci w dacie dokonywania pomiaru nie posiadali świadectw kwalifikacyjnych, zgodnych z wzorcem obowiązującego w dniu dokonywania pomiaru zarządzenia nie oznacza też, iż nie byli oni uprawnieni do dokonania pomiaru. Zdaniem sądu, policjanci przez odbycie odpowiednich szkoleń, nabyli i posiadali stosowne umiejętności w tym zakresie, już wcześniej posiadali też świadectwo kwalifikacji. Wprowadzenie jedynie nowego wzoru (druku) takiego świadectwa nie oznacza, zdaniem sądu, utraty ważności świadectw wcześniej wystawionych i cofnięcia uprawnień już nabytych. Sąd Rejonowy podkreślił, że jedynie marginalnie odwołuje się do § 37a zarządzenia nr 12 z 30 lipca 2002 r., który zmienił zarządzenie nr 1 z 2001 r. Podobne stanowisko zajął sąd odwoławczy. W szczególności przyjął on, iż wskazane uchybienia formalne popełnione przez funkcjonariuszy nie dyskwalifikują automatycznie prawidłowości dokonanych pomiarów prędkości, a w szczególności nie powodują nieważności tej czynności. Dla sądu podstawowe znaczenie przy ocenie prawidłowości dokonania pomiarów prędkości miał art. 7 kodeksu postępowania karnego, wyrażający zasadę swobodnej oceny dowodów oraz dokonanie wszechstronnej i szczegółowej ich oceny. Sąd Okręgowy oceniając prawidłowość rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego nie odwoływał się w ogóle do § 37a przedmiotowego zarządzenia.

Z powyższego wynika, że treść sądowych rozstrzygnięć nie była zdeterminowana zaskarżonym przepisem zarządzenia, tym samym nie stanowił on podstawy rozstrzygnięcia w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji.

Skarga konstytucyjna nie spełnia też wymogu sformułowanego w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, w myśl, którego skarżący powinien wskazać naruszone konstytucyjne prawa i wolności. Wezwany zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego do uzupełnienia braków skargi konstytucyjnej skarżący w piśmie z 1 maja 2003 r. wskazał, iż doszło do naruszenia jego prawa do zachowania status quo w zakresie własnej sfery praw i obowiązków podmiotowych, które to prawo wynika, zdaniem skarżącego z art. 7 Konstytucji oraz prawa do ochrony prawnej wywiedzionego z zasady legalizmu. Ponadto skarżący wskazał na naruszenie zasady niedziałania prawa wstecz. Należy podkreślić, że wyrażony w art. 7 Konstytucji nakaz działania na podstawie i w granicach prawa samodzielnie nie wyraża żadnego konstytucyjnego prawa podmiotowego. Również zakaz wstecznego działania prawa ma charakter przedmiotowy i jego naruszenie może być podstawą skargi konstytucyjnej, o ile skarżący wskaże, w zakresie jakiej wolności lub prawa konstytucyjnego nastąpiło wsteczne działanie prawa.

Mając powyższe na względzie należało orzec jak w sentencji.

2