Money.plPrawoOrzecznictwo

Trybunał Konstytucyjny

Postanowienie z dnia 2003-02-26 - Ts 154/02
Repertorium:Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - do rejestrowania skarg konstytucyjnych podlegających wstępnemu rozpoznaniu.
Sygnatura:Ts 154/02
Tytuł:Postanowienie z dnia 2003-02-26
Publikacja w Z.U.Z.U. 2003 / 2B / 128

128

POSTANOWIENIE

z dnia 26 lutego 2003 r.

Sygn. akt Ts 154/02

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Marii i Ryszarda Pucyk w sprawie zgodności:

1) art. 393 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43 poz. 296 ze zm.) z art. 183 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;

2) art. 172 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) z art. 21 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej Marii i Ryszarda Pucyk złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 28 października 2002 r. zarzucono, iż art. 393 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43 poz. 296 ze zm.) jest niezgodny z art. 183 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zaś art. 172 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) jest niezgodny z art. 21 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Skarżący wskazali, iż postanowieniem z 19 października 2000 r. (sygn. akt I Ns 433/99) Sąd Rejonowy w Siedlcach stwierdził, iż w drodze zasiedzenia doszło do nabycia własności działki gruntu, który skarżący nabyli wcześniej na podstawie umowy kupna i sprzedaży od spadkobierców wcześniejszych właścicieli. Apelacja skarżących od tego postanowienia została oddalona przez Sąd Okręgowy w Siedlcach postanowieniem z 26 lutego 2001 r. (sygn. akt I Ca 9/01). Sąd Najwyższy postanowieniem z dniem 9 maja 2002 r. (sygn. akt III CKN 307/01) odmówił przyjęcia do rozpoznania kasacji skarżących od postanowienia Sądu Okręgowego w Siedlcach.

Zdaniem skarżących sądy orzekające w sprawie błędnie ustaliły stan faktyczny, w tym początek biegu terminu zasiedzenia, dopuszczając się także naruszenia art. 233 § 1 kodeksu postępowania cywilnego.

Skarżący podnieśli ponadto, iż wprowadzone przez art. 393 Kodeksu postępowania cywilnego ograniczenia kasacji pozwalają praktycznie w każdej sprawie odmówić przyjęcia kasacji, co sprzeczne jest z pozycją ustrojową Sądu Najwyższego oraz zasadą państwa prawnego.

Uzasadniając zarzut niezgodności z Konstytucją RP art. 172 kodeksu cywilnego skarżący stwierdzili, iż zakwestionowana regulacja dopuszcza do sytuacji, gdy z jednej strony zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi obrotu nieruchomościami dochodzi do nabycia nieruchomości, z drugiej strony nabywcy tracą swoje prawo, mimo zachowania najwyższej staranności, albowiem: „praktycznie po każdej transakcji może zgłosić się pretendent do własności, który przedstawi świadków posiadania samoistnego i w ten sposób nabędzie własność”.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wykazanie przez skarżącego, iż na skutek zastosowania zakwestionowanych w skardze regulacji prawnych wydane zostało ostatecznego orzeczenie organu władzy publicznej, które narusza przysługujące mu prawa lub wolności konstytucyjne.

Podniesiony w skardze zarzut niekonstytucyjności art. 393 kodeksu postępowania cywilnego oparto wszakże na naruszeniu art. 183 ust. 1 Konstytucji RP, który nie stanowi samoistnego źródła żadnych praw lub wolności o charakterze podmiotowym, lecz wyłącznie określa pozycje ustrojową Sądu Najwyższego. Także odwołanie się w uzasadnieniu skargi konstytucyjnej do treści art. 2 Konstytucji RP nie wskazuje na żadne prawo lub wolność o charakterze konstytucyjnym, którą skarżący wywodziłby z zasady państwa prawnego.

W tym stanie rzeczy nie zostały spełnione przesłanki dopuszczalności merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej w zakresie odnoszącym się do art. 393 kodeksu postępowania cywilnego.

Odnosząc się do zarzutów niekonstytucyjności art. 172 § 1 i 2 kodeksu cywilnego Trybunał Konstytucyjny stwierdził, iż mają one oczywiście bezzasadny charakter. Jak stwierdził Trybunał Konstytucyjny w postanowieniu z 15 grudnia 1999 r.: „Zasiedzenie należy do powszechnie i od dawna uznanych instytucji cywilnoprawnych. To, że dany przepis przewiduje utratę własności wbrew woli dotychczasowego właściciela, nie oznacza samo przez się, że przewiduje on niezgodne z konstytucją ograniczenie ochrony, którą objęta jest własność jako prawo konstytucyjne” (sygn. akt Ts 111/99, OTK ZU nr 1/2000, poz. 23, s. 116). Skarżący nie uzasadnili powodów, dla których ograniczenie prawa własności wynikające z art. 172 § 1 i 2 należałoby uznać za sprzeczne z treścią art. 21 Konstytucji RP. Należy przy tym wskazać, iż wspomniane przez skarżących „zachowanie najwyższej staranności” gwarantuje prawa majątkowe osoby działającej w oparciu o rękojmię wiary publicznej, jaka przysługuje księgom wieczystym. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 19, poz. 147 ze zm.) w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabył własność lub inne prawo rzeczowe a rękojmia ta wyłączona jest tylko w przypadku rozporządzeń dokonanych na rzecz nabywcy działającego w złej wierze (art. 6 ust. 1 ustawy).

Należy ponadto wskazać, iż nabycie nieruchomości w drodze umowy kupna - sprzedaży następuje w sposób pochodny, i tylko w tym zakresie, w jakim sprzedającemu przysługuje własność określonej nieruchomości. Jak wynika z treści skargi konstytucyjnej, przyjęte za podstawę tej skargi orzeczenia stwierdzały, iż do zasiedzenia nieruchomości doszło zanim nastąpiła transakcja sprzedaży tej nieruchomości. Skarżący nabyli więc nieruchomość od podmiotu, któremu w chwili sprzedaży nie przysługiwało więc prawo własności, tym samym skarżący nie mogli skutecznie nabyć tego prawa. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia przez osobę trzecią własności tej nieruchomości przez zasiedzenie, jakkolwiek odnosi się do interesów majątkowych nabywcy nieruchomości, tym niemniej nie stanowi naruszenia przysługującego mu prawa własności, czy też praw związanych z dziedziczeniem. W tym kontekście powoływanie się przez skarżących na naruszenie art. 21 Konstytucji RP nie jest uzasadnione i nie może stanowić podstawy merytorycznego rozpoznania zarzutu niekonstytucyjności art. 172 § 1 i 2 kodeksu cywilnego.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, należało orzec jak w sentencji.

3

Ts | Repertorium Trybunału Konstytucyjnego - inne orzeczenia:
dokumentpublikacja
Ts 93/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-02
 
Z.U. 2012 / 1B / 132
Ts 93/11   Postanowienie z dnia 2011-07-04
 
Z.U. 2012 / 1B / 131
Ts 9/11   Postanowienie-Zażalenie z dnia 2012-02-15
 
Z.U. 2012 / 1B / 107
Ts 9/11   Postanowienie z dnia 2011-04-14
 
Z.U. 2012 / 1B / 106
Ts 85/11   Postanowienie z dnia 2011-12-05
 
Z.U. 2012 / 1B / 130
  • Adres publikacyjny: