94

POSTANOWIENIE

z dnia 20 lutego 2003 r.

Sygn. akt Ts 83/02

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Jerzy Ciemniewski

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Eugeniusza Ostrowskiego w sprawie zgodności:

a) art. 227 § 1 i 2 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 1995 r. Nr 54, poz. 288 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 27 ze zm.) z art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz

b) art. 210 § 3 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 1995 r. Nr 54, poz. 288 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 27 ze zm.) z art. 30 oraz art. 71 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej Eugeniusza Ostrowskiego z 4 czerwca 2002 r. zarzucono, iż art. 227 § 1 i 2 ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 1995 r., Nr 54, poz. 288 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 4, poz. 27 ze zm.) jest niezgodny z art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zaś art. 210 § 3 tejże ustawy jest niezgodny z art. 30 oraz art. 71 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Skarżący wskazał, iż wyrokiem z 19 kwietnia 2000 r. (sygn. akt I C 119/00) Sąd Rejonowy w Białymstoku orzekł eksmisję skarżącego i jego małżonki z lokalu mieszkalnego, który przysługiwał im wcześniej na zasadzie własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu. Prawo do wygasło na skutek pozbawienia żony skarżącego członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku z 13 listopada 2001 r. (sygn. akt I C 966/01) oddalone zostało powództwo skarżącego o pozbawienie tytułu wykonawczego wydanego w sprawie o eksmisję, zaś apelacja od tego wyroku została oddalona przez Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z 22 lutego 2002 r. (sygn. akt II Ca 93/02).

Zdaniem skarżącego, przewidziana w art. 227 § 1 i 2 prawa spółdzielczego instytucja wygaśnięcia własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego prowadzi do naruszenia przysługujących mu praw majątkowych, podlegających ochronie na podstawie art. 64 ust. 1 i 2 Konstytucji RP. Odnosząc się zaś do treści art. 210 § 3 prawa spółdzielczego skarżący podniósł, iż prawo do lokalu socjalnego zostało w tym przepisie zagwarantowane wyłącznie osobom posiadającym lokatorskie prawo do lokalu spółdzielczego. Stanowi to niesprawiedliwe zróżnicowanie osób będących w tej samej tragicznej sytuacji faktycznej według kryterium tytułu prawnego do zajmowanego lokalu. Zdaniem skarżącego brak gwarancji dla rodzin eksmitowanych z lokali zajmowanych wcześniej na zasadzie własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, które nie są w stanie we własnym zakresie zaspokoić swoich potrzeb mieszkaniowych narusza zasadę poszanowania i ochrony godności człowieka, a także konstytucyjny obowiązek państwa zapewnienia pomocy rodzinom znajdującym się w tragicznej sytuacji materialnej i społecznej (art. 71 ust. 1 Konstytucji RP).

Skarżący zwrócił się także do Trybunału Konstytucyjnego o uznanie, iż art. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o zmianie ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 122, poz. 1317) oznacza „zakwestionowanie art. 36 wyżej wymienionej ustawy w brzmieniu sprzed nowelizacji, w zakresie obejmującym ochronę tej kategorii osób, którym na mocy obecnej ustawy przysługuje prawo do mieszkania zastępczego, a wobec których nie została wykonana jeszcze eksmisja”.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP przedmiot skargi konstytucyjnej może stanowić wyłącznie ten akt normatywny, który stanowił podstawę wydania przez organ władzy publicznej ostatecznego orzeczenia o prawach lub wolnościach konstytucyjnych skarżącego. Dokonując wstępnego rozpoznania skargi konstytucyjnej Trybunał Konstytucyjny ocenia, czy spełnione są konstytucyjne przesłanki dopuszczalności merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej. Zgodnie z art. 66 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) związany jest przy tym granicami tej skargi zakreślającymi zarówno jej podstawę, jak i przedmiot.

Jak wynika z treści skargi konstytucyjnej za jej podstawę skarżący przyjął wydanie przez Sąd Okręgowy w Białymstoku wyroku z 22 lutego 2002 r. (sygn. akt II Ca 93/02) oddalającego apelację od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku z 13 listopada 2001 r. (sygn. akt I C 966/01). Oddalając pozew skarżącego o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego wydanego przez Sąd Rejonowy w Białymstoku 19 kwietnia 2000 r. w sprawie o sygnaturze akt I C 119/00, sądy odwołały się do treści art. 840 § 1 pkt 2 kodeksu postępowania cywilnego, na którym skarżący oparł swe żądanie. Ponadto przedmiotem rozważań obu sądów były regulacje art. 2 ust. 1 w związku z art. 14 oraz art. 35 ust. 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 71, poz. 733 ze zm.). W żadnym zaś zakresie treści podjętego rozstrzygnięcia nie determinowały (w sensie normatywnym) zakwestionowane w skardze konstytucyjnej regulacje ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 1995 r. Nr 54, poz. 288 ze zm.). W stosunku do nich nie zostały więc spełnione konstytucyjne przesłanki dopuszczalności merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej wynikające z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP.

Poza konstytucyjnie określony przedmiot skargi konstytucyjnej wykracza natomiast zarzut, jaki w skardze konstytucyjnej sformułowano w związku z treścią art. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o zmianie ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 122, poz. 1317). Sprowadza się on bowiem do stwierdzenia sprzeczności tego przepisu z inną regulacją tej samej ustawy (art. 36). Tymczasem zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP przedmiotem skargi konstytucyjnej może być wyłącznie zarzut niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją RP. Takiego zarzutu wszakże w odniesieniu do art. 2 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o zmianie ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych, w skardze konstytucyjnej nie sformułowano.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Trybunał Konstytucyjny orzekł jak w sentencji.

2