101

POSTANOWIENIE

z dnia 16 stycznia 2003 r.

Sygn. akt Ts 108/02

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Jadwiga Skórzewska-Łosiak

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Kochłowickiej Spółdzielni Mieszkaniowej o stwierdzenie zgodności:

art. 113 § 2 - Kodeksu postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296 ze zm.) z art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej Kochłowickiej Spółdzielni Mieszkaniowej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 8 sierpnia 2002 r., wniesiono o stwierdzenie niezgodności art. 113 § 2 - Kodeksu postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) z art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W oparciu o zaskarżony przepis Sąd Apelacyjny w Katowicach postanowieniem z 11 lipca 2002 r. (sygn. akt I Acz 1179/02) oddalił zażalenie skarżącej na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach z 17 czerwca 2002 r. (sygn. akt XIII GNc 428/02/M) oddalające wniosek skarżącej o zwolnienie od kosztów sądowych. Zdaniem skarżącej niedookreślona konstrukcja zaskarżonego przepisu pozwala sądom na wydawanie dowolnie subiektywnych orzeczeń w przedmiocie zwolnienia osoby prawnej od kosztów sądowych, co w konsekwencji powoduje dla skarżącej zamknięcie drogi do sądowego rozpoznania zarzutów od nakazu zapłaty. Ponadto sformułowano zarzut braku odniesienia się w art. 113 § 2 k.p.c. do ustawowo określonych składników majątku osoby prawnej.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

W związku z zarzutami zawartymi w skardze konstytucyjnej, należy stwierdzić, że wysoki stopień ogólności sformułowań zawartych w art. 113 § 2 k.p.c. wynika z samego charakteru instytucji zwalniania od kosztów sądowych. Sytuacja materialna stron postępowania występujących o zwolnienie od kosztów może być kształtowana wieloma czynnikami o różnorodnym charakterze, stąd norma o generalnym i abstrakcyjnym charakterze. Jednoznaczność kryteriów prowadziłaby do kazuistyki, która w efekcie mogłaby utrudnić lub uniemożliwić sądowi ocenę konkretnych przypadków. Trzeba ponadto dodać, że sposób sformułowania kryteriów oceny sytuacji materialnej stron na gruncie art. 113 § 2 k.p.c., należy do zakresu tzw. swobodnego działania ustawodawcy. Granice tego uznania byłyby przekroczone w razie ukształtowania treści art. 113 § 2 k.p.c. w sposób wykluczający z góry określone elementy sytuacji faktycznej spod oceny sądu lub też zawężający już na płaszczyźnie ustawowej możliwość oceny pewnych elementów sytuacji faktycznej przez sąd. Jedynie w takim przypadku można by mówić o zamknięciu drogi do sądu przez art. 113 § 2 k.p.c. (por. postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 23 listopada 1998 r., sygn. Ts 130/98, OTK ZU nr 7/1998, poz. 127, s. 694). Zarzut błędnej oceny sytuacji faktycznej strony, czy też odmiennej wykładni art. 113 § 2 k.p.c. w podobnych przypadkach nie dotyczy normatywnej treści tego przepisu, lecz praktyki działania sądów powszechnych. Praktyka ta nie może być przedmiotem oceny Trybunału Konstytucyjnego.

Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, iż skarga konstytucyjna jest oczywiście bezzasadna, co w myśl art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, stanowi podstawę odmowy nadania jej dalszego biegu.

2