48

POSTANOWIENIE

z dnia 14 stycznia 2003 r.

Sygn. akt Ts 82/02

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marian Zdyb

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Teresy Bochwic w sprawie zgodności:

art. 212 ust. 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543) z art. 2, 9, 21 i 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej złożonej 26 czerwca 2002 r. zarzucono, iż art. 212 ust. 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2000 r., Nr 46, poz. 543) jest niezgodny z art. 2, 9, 21 i 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zaskarżony przepis ogranicza uprawnienia do ekwiwalentu za mienie pozostawione za granicą (tzw. mienie zabużańskie) wyłącznie do bezpośrednich spadkobierców właścicieli mienia pozostawionego za granicą. Takie ograniczenie jest, zdaniem skarżącej, sprzeczne z wskazanymi wyżej przepisami Konstytucji.

Teresa Bochwic działając w imieniu Michała Jerzego Wojciechowskiego, Krystyny Marii Andrzejewskiej, Justyny Marty Kubit, Alicji Wandy Wiszowaty, Teresy Kwiatek, Małgorzaty Anny Bochwic wystąpiła z wnioskiem o przyznanie ekwiwalentu za nieruchomość pozostawioną na terenach nie wchodzących w skład obecnego Państwa Polskiego. Decyzją z 22 listopada 2001 r. Starosta Powiatu Warszawskiego odmówił stwierdzenia uprawnień do ekwiwalentu dla wskazanych wyżej osób do zaliczenia wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Państwa Polskiego na pokrycie opłat za użytkowanie wieczyste lub ceny sprzedaży działki budowlanej oraz ceny sprzedaży położonych na niej budynków lub lokali stanowiących własność Skarbu Państwa. W uzasadnieniu decyzji wskazano, iż zaliczenie wartości nieruchomości następuje na rzecz właścicieli tych nieruchomości lub wskazanej przez niego osoby uprawnionej do dziedziczenia ustawowego, zaś w razie śmierci właściciela nieruchomości pozostawionych za granicą uprawnienia te przysługują łącznie wszystkim spadkobiercom lub spadkobiercy wskazanemu przez osobę uprawnioną. Żadna z wskazanych wyżej osób nie spełnia powyższego warunku. Decyzja Starosty Powiatu Warszawskiego została utrzymana w mocy decyzją Wojewody Warszawskiego z 12 marca 2002 r. Skarga Teresy Bochwic na powyższe decyzje została odrzucona postanowieniem Naczelnego Sądu Administracyjnego. Podstawą odrzucenia skargi był brak uiszczenia przewidzianego prawem wpisu.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

W myśl art. 79 ust. 1 Konstytucji skargę konstytucyjną w sprawie zgodności aktu normatywnego z Konstytucją może wnieść każdy, o ile sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach konstytucyjnych na podstawie tego aktu normatywnego. Przepis ten wyraża zasadę bezpośredniości skargi konstytucyjnej, w myśl, której skargę może złożyć osoba, której wolności lub prawa zostały naruszone, nie może zaś złożyć skargi osoba, która występuje w imieniu osób trzecich i zarzuca naruszenie konstytucyjnych praw tych osób. W tym ostatnim przypadku skarga konstytucyjna jest niedopuszczalna. W niniejszej sprawie Teresa Bochwic nie dochodziła ochrony swych konstytucyjnych praw, lecz praw osób wyżej wskazanych. W konsekwencji wydane w sprawie orzeczenia nie dotyczyły wolności lub praw skarżącej, lecz praw osób trzecich, w których imieniu skarżąca występowała. Tak więc, ani organy administracji, ani Naczelny Sąd Administracyjny nie orzekały o prawach skarżącej, co sprawia, iż skarga konstytucyjna jest niedopuszczalna.

Należy podkreślić, że nawet gdyby spełniony był wymóg bezpośredniości skardze konstytucyjnej i tak nie można by nadać dalszego biegu. Warunkiem nadania dalszego biegu skardze jest, bowiem wyczerpanie drogi prawnej, co wprost wynika z art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Warunek ten oznacza, iż skarżący przed złożeniem skargi konstytucyjnej musi wykorzystać w sposób prawem przewidziany wszystkie przysługujące mu środki prawne. W niniejszej sprawie warunek ten nie został spełniony, gdyż nie wniesiono wpisu od skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego, co uniemożliwiło Sądowi jej merytoryczne rozpoznanie.

Mając powyższe na względzie należało orzec jak w sentencji.

2