86

POSTANOWIENIE

z dnia 10 września 2002 r.

Sygn. akt Ts 37/02

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marian Zdyb

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Marii i Bogdana Łukaszewskich w sprawie zgodności:

art. 393 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 24 ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. Nr 48, poz. 554) z art. 45 ust. 1 oraz art. 176 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej Marii i Bogdana Łukaszewskich z 25 marca 2002 r. zarzucono, iż art. 393 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 24 ustawy z dnia 24 maja 2000 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. Nr 48, poz. 554) jest niezgodny z art. 45 ust. 1 oraz art. 176 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżących zaskarżony przepis w sposób nieuzasadniony komplikuje dostępność do instytucji kasacji dla stron, co narusza art. 45 ust. 1 Konstytucji. Ponadto instytucja przedsądu sprawia, iż w ramach wstępnego badania kasacji sąd musi równocześnie rozważać jej merytoryczną zasadność.

Kasacja skarżących od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 25 października 2000 r. została odrzucona postanowieniem Sądu Najwyższego z 8 stycznia 2001 r.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji RP warunkiem merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wykazanie przez skarżącego, iż na skutek wydania przez organ władzy publicznej ostatecznego orzeczenia doszło do naruszenia przysługujących mu praw lub wolności konstytucyjnych.

Jak wynika z treści skargi konstytucyjnej, odrzucenie przez Sąd Najwyższy prowadzi do naruszenia prawa do rozpoznania sprawy skarżącego przez Sąd Najwyższy i zamyka mu drogę ochrony praw lub wolności przed sądem.

Przekonanie skarżącego nie jest wszakże zasadne. Ani bowiem art. 45 ust. 1, ani art. 77 Konstytucji RP nie przewiduje podmiotowego prawa do rozpoznawania sprawy przez Sąd Najwyższy. Jak wynika z akt sprawy powództwo skarżącego było przedmiotem badania przez sądy powszechne dwóch instancji, brak jest natomiast podstaw do przyjęcia, iż regulacje konstytucyjne ustanawiają w każdej sprawie prawo do występowania z kasacją do Sądu Najwyższego. Wręcz przeciwnie, zgodnie z art. 176 Konstytucji RP, za jedną z konstytucyjnych gwarancji prawa do sądu przewiduje się wyłącznie dwuinstancyjne postępowanie sądowe.

Niezależnie od powyższych okoliczności należało wskazać, iż charakter prawa do kasacji oraz dopuszczalność jego ograniczeń były już przedmiotem orzekania Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał stwierdził, że prawo do rozpoznania kasacji nie ma charakteru prawa konstytucyjnego. Trybunał Konstytucyjny podtrzymuje w tym zakresie pogląd wyrażony w wyroku z 10 lipca 2000 r. (sygn. SK 12/99 - OTK ZU nr 5(35)/2000, poz. 143), iż samo wyłączenie pewnych spraw spod kontroli kasacyjnej nie narusza prawa do sądu w kształcie, jaki mu nadała obowiązująca Konstytucja, zaś ustawodawca posiada określoną swobodę kształtowania środków zaskarżenia orzeczeń zapadłych w drugiej instancji. Również w postanowieniu z 15 grudnia 1999 r. Trybunał Konstytucyjny podkreślił, iż „art. 45 ust. 1 Konstytucji wśród elementów prawa do rzetelnego postępowania sądowego nie wymienia uprawnienia do wniesienia kasacji. Natomiast art. 78 Konstytucji RP wyraża prawo jednostki do zaskarżania orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji. Prawo to przysługuje zresztą tylko w granicach określonych w ustawie, która może nie tylko określić tryb zaskarżania, ale i wyłączyć możliwość wniesienia zaskarżenia. Prawo do kasacji nie ma charakteru konstytucyjnego i wynika wyłącznie z ustawy regulującej tryb postępowania sądowego” (sygn. Ts 111/99, OTK ZU nr 1(31)/2000, poz. 23, s. 116). Z tego też względu zarzuty dotyczące prawa do kasacji nie mogą stanowić podstawy skargi konstytucyjnej. Na koniec należy podkreślić, że zarzuty skarżących dotyczące praktyki rozpoznawania skarg kasacyjnych wykraczają poza zakres kognicji Trybunału Konstytucyjnego i nie mogą być przedmiotem skargi konstytucyjnej.

W tym stanie rzeczy z uwagi na niespełnienie przesłanek dopuszczalności merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej należało odmówić nadania jej dalszego biegu.