40

POSTANOWIENIE

z dnia 7 sierpnia 2002 r.

Sygn. akt Ts 61/02

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Wiesław Johann

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Jacka i Józefy Kurkiewicz w sprawie zgodności:

art. 392¹ § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) z art. 8 w związku z art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej Jacka i Józefy Kurkiewicz złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 30 kwietnia 2002 r. zarzucono, iż art. 392¹ § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) jest niezgodny z art. 8 w związku z art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Skarżący wskazali, iż postanowieniem z 29 maja 2001 r. (sygn. akt I Ca 727/00) Sąd Okręgowy w Nowym Sączu odrzucił ich kasację od wyroku tegoż sądu z 15 marca 2001 r. (sygn. akt I Ca 727/00), jako niedopuszczalną z uwagi na wartość przedmiotu zaskarżenia niższą niż 10.000 zł. Postanowieniem z 20 listopada 2001 r. (sygn. akt III CZ 101/01) Sąd Najwyższy oddalił zażalenie skarżących na postanowienie Sądu Okręgowego w Nowym Sączu.

Zdaniem skarżących, zakwestionowana regulacja prowadzi do naruszenia zasady równości w zakresie dostępu do Sądu Najwyższego i rozpoznania kasacji. Skarżący zarzucili, iż przyjęte w art. 392¹ § 1 k.p.c. kryterium dopuszczalności kasacji ma charakter sztucznego ograniczenia kontroli instancyjnej w sprawach, które są istotne dla dalszej egzystencji skarżących.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji warunkiem dopuszczalności merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest wykazanie, iż wydane na podstawie zakwestionowanego w skardze aktu normatywnego orzeczenie organu władzy publicznej prowadzi do naruszenia konstytucyjnych praw lub wolności przysługujących skarżącym.

Jak wynika z akt sprawy odmowa rozpoznania przez Sąd Najwyższy kasacji skarżących od wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu wynikała z faktu, iż wartość przedmiotu zaskarżenia została przez nich określona w kwocie wyższej niż wartość przedmiotu sporu. Sąd Najwyższy zwrócił przy tym uwagę, iż skarżący w trakcie postępowania przed sądem pierwszej instancji nie kwestionowali podanej w powództwie wartości przedmiotu sporu, składając zaś apelację określili tę wartość w jeszcze niższej kwocie.

W tym stanie rzeczy trudno jest przyjąć, iż doszło do naruszenia procesowych praw skarżących. Mając bowiem świadomość rzeczywistej wartości przedmiotu sporu oraz znaczenia, jakie dla ich interesów majątkowych posiadać będzie orzeczenie sądowe, nie wykorzystali przysługujących im środków do skorygowania błędnego ich zdaniem określenia, jakie zawarte zostało w pozwie. Konsekwencją takiego stanowiska był wszakże dwu, a nie trójinstancyjny tok postępowania w ich sprawie.

Niezależnie od powyższych okoliczności należy stwierdzić, iż Konstytucja nie formułuje samoistnego prawa rozpoznawania sprawy przez Sąd Najwyższy. Stąd prawo do kasacji nie ma charakteru prawa konstytucyjnego. Trybunał Konstytucyjny podtrzymuje w tym zakresie pogląd wyrażony w wyroku z 10 lipca 2000 r. (sygn. SK 12/99, OTK ZU nr 5/2000, poz. 143), iż wyłączenie pewnych spraw spod kontroli kasacyjnej nie narusza prawa do sądu w kształcie, jaki mu nadała obowiązująca Konstytucja, zaś ustawodawca posiada określoną swobodę kształtowania środków zaskarżenia orzeczeń zapadłych w drugiej instancji. Ustawodawca decydując się na wprowadzenie tego typu środka zaskarżenia może więc ograniczyć zakres jego zastosowania, byleby nie naruszył przy tym standardów, jakie Konstytucja przewiduje dla każdego postępowania sądowego. Również w postanowieniu z 15 grudnia 1999 r. Trybunał Konstytucyjny podkreślił, iż „art. 45 ust. 1 Konstytucji wśród elementów prawa do rzetelnego postępowania sądowego nie wymienia uprawnienia do wniesienia kasacji. Natomiast art. 78 Konstytucji wyraża prawo jednostki do zaskarżania orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji. Prawo to przysługuje zresztą tylko w granicach określonych w ustawie, która może nie tylko określić tryb zaskarżania, ale i wyłączyć możliwość wniesienia zaskarżenia. Prawo do kasacji nie ma charakteru konstytucyjnego i wynika wyłącznie z ustawy regulującej tryb postępowania sądowego” (sygn. Ts 111/99, OTK ZU nr 1/2000, poz. 23, s. 116). Z tego też względu zarzuty dotyczące prawa do kasacji nie mogą stanowić podstawy skargi konstytucyjnej.

Jak wynika z treści skargi konstytucyjnej, za jej podstawę przyjęto naruszenie prawa do kontroli instancyjnej oraz sprawiedliwego i wszechstronnego rozpatrzenia sprawy. Tymczasem sami skarżący przyznają, iż sprawa ich była rozpoznawana w dwuinstancyjnym postępowaniu sądowym, co zgodne jest z konstytucyjnym wymogiem określonym w art. 176 ust. 1 Konstytucji. Brak jest także jakichkolwiek przesłanek do przyjęcia, iż zakwestionowana regulacja w sensie negatywnym determinowała wszechstronność oraz sprawiedliwość tego postępowania. W tym kontekście za nieuzasadnione należy uznać przekonanie skarżących o naruszeniu przysługujących im praw konstytucyjnych.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Trybunał Konstytucyjny orzekł jak w sentencji.