264

POSTANOWIENIE

z dnia 29 maja 2002 r.

Sygn. akt Ts 170/01

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Jadwiga Skórzewska-Łosiak

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Marka Sieradzkiego w sprawie zgodności:

art. 258 * 2 ustawy z dn. 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) z art. 31 ust. 1 i art. 42 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej z 19 listopada 2001 r. pełnomocnik skarżącego - Marka Sieradzkiego zakwestionował zgodność z Konstytucją RP art. 258 * 2 Kodeksu postępowania karnego. Zaskarżonemu przepisowi zarzucił, że w sprawie skarżącego uznany został za wyłączną podstawę odmowy uchylenia przez sąd aresztu tymczasowego wobec skarżącego. W ocenie pełnomocnika zastosowanie w art. 258 § 2 k.p.k., jako wyłącznej przesłanki pozbawienia wolności, grożącej oskarżonemu wysokiej kary, narusza konstytucyjną ochronę wolności człowieka oraz zasadę domniemania niewinności.

Skarga sformułowana została w związku z następującym stanem faktycznym. Postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy-Pragi z 24 października 2001 r. nie uwzględniono wniosku obrońcy skarżącego o uchylenie tymczasowego aresztowania i jednocześnie przedłużono areszt tymczasowy wobec skarżącego. Sąd Okręgowy w Warszawie po rozpoznaniu zażalenia obrońcy skarżącego na powyższe rozstrzygnięcie, postanowieniem z 6 listopada 2001 r. (sygn. akt IX Kz 1081/01) utrzymał zaskarżone postanowienie w mocy. Postanowienie to zostało doręczone skarżącemu 13 listopada 2001 r.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 17 grudnia 2001 r. wezwano pełnomocnika skarżącego do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej, m.in. poprzez wskazanie, jakie konstytucyjne prawa i wolności skarżącego i w jaki sposób - jego zdaniem - zostały naruszone przez art. 258 * 2 k.p.k., jak również poprzez dostarczenie odpisów orzeczeń sądu wskazujących na wyczerpanie przez skarżącego przysługującej drogi prawnej. Jak to wynika z ręcznej adnotacji zamieszczonej na potwierdzeniu odbioru powyższego zarządzenia, zostało ono doręczone pełnomocnikowi skarżącego 19 grudnia 2001 r.

29 grudnia 2001 r. (data nadania w urzędzie pocztowym) pełnomocnik skarżącego skierował do Trybunału Konstytucyjnego pismo, mające stanowić odpowiedź na zarządzenie sędziego Trybunału Konstytucyjnego. Ponownie wyrażono w nim zastrzeżenia dotyczące zastosowania wobec skarżącego zakwestionowanego przepisu. Pełnomocnik podkreślił, że w sprawie skarżącego jego wina budzi poważne wątpliwości, zaś sąd orzekając w kwestii tymczasowego aresztowania nie powinien kierować się wyłącznie przesłanką surowości grożącej skarżącemu kary. Prowadzi to bowiem - zdaniem pełnomocnika - do prognozowania kary bez uprzedniego ustalenia winy skarżącego. Do pisma dołączono także odpisy postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie z 6 listopada 2001 r.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Skardze konstytucyjnej nie może być nadany dalszy bieg.

Zgodnie z art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym, sędzia Trybunału Konstytucyjnego wydaje postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu w przypadku, gdy braki skargi nie zostały usunięte w określonym terminie.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 17 grudnia 2001 r. wezwano pełnomocnika skarżącego do uzupełnienia w terminie 7 dni braków formalnych skargi konstytucyjnej. Uzupełnienie to polegać miało m.in. na wskazaniu, jakie konstytucyjne prawa lub wolności i w jaki sposób - zdaniem skarżącego - zostały naruszone przez zaskarżone przepisy; jak również doręczeniu odpisów orzeczeń sądu lub organu administracji publicznej wskazujących na wyczerpanie przez skarżącego przysługującej mu drogi prawnej. Jak to wynika z treści druku poświadczenia odbioru, jak i wyjaśnienia pełnomocnika skarżącego, zarządzenie powyższe zostało mu doręczone w 18 grudnia 2001 r. Tym samym, uznać należy, że termin do uzupełnienia braków skargi konstytucyjnej upływał 27 grudnia 2001 r. (art. 111 w zw. z art. 115 kodeksu cywilnego). Pismo pełnomocnika skarżącego, stanowiące odpowiedź na zarządzenie sędziego Trybunału Konstytucyjnego, skierowane zostało do Trybunału Konstytucyjnego 29 grudnia 2001 r. (data nadania pisma w urzędzie pocztowym), a więc już po upływie terminu do uzupełnienia braków skargi konstytucyjnej. W piśmie tym pełnomocnik skarżącego zwrócił się z prośbą o uwzględnienie - jak to określił “minimalnego” - spóźnienia w jego skierowaniu do Trybunału Konstytucyjnego. Uwzględniając powyższe przyjąć więc należy, że pismo pełnomocnika zawiera w swojej treści wniosek o przywrócenie terminu do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej.

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego wniosek ten nie spełnia jednak ustawowych przesłanek warunkujących możliwość przywrócenia tego terminu. Zgodnie bowiem z art. 168 § 1 kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności procesowej bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi o przywróceniu terminu. Z kolei w myśl art. 169 § 2 k.p.c. w piśmie z wnioskiem o przywrócenie terminu należy uprawdopodobnić okoliczności uzasadniające wniosek. Wskazane wyżej unormowania kodeksu postępowania cywilnego znaleźć winny - zgodnie z dyspozycją art. 20 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym - w tej sytuacji odpowiednie zastosowanie. W piśmie pełnomocnika skarżącego z 27 grudnia 2001 r. nie przytoczono jednak argumentów na rzecz uprawdopodobnienia, że niedokonanie w terminie uzupełnienia braków formalnych skargi nastąpiło bez jego winy. Już ta więc okoliczność samoistnie przesądza o konieczności odmowy nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.

Niezależnie od powyższego stwierdzić należy, że w sprawie nie doszło do uzupełnienia wszystkich wskazanych w zarządzeniu braków formalnych skargi konstytucyjnej. Zastrzeżenia budzi bowiem wskazanie przez skarżącego sposobu, w jaki zaskarżony art. 258 * 2 k.p.k. naruszać ma - jego zdaniem - przysługujące mu konstytucyjne wolności i prawa. Argumentacja w tym zakresie zawarta w uzasadnieniu skargi i w treści pisma z 27 grudnia 2001 r. koncentruje się na problemie zasadności zastosowania zakwestionowanego przepisu w indywidualnej sprawie skarżącego. Pełnomocnik wskazuje również na - jak to określa - “nagminną praktykę powoływania się przez sądy na treść art. 258 * 2 k.p.k., jako na przesłankę wyłączną”. Należy w związku z tym podkreślić, że płaszczyzna stosowania kwestionowanego przepisu - zarówno w indywidualnej sprawie skarżącego, jak i w wymiarze generalnym wobec innych podmiotów - pozostaje zasadniczo poza zakresem postępowania prowadzonego przed Trybunałem Konstytucyjnym. Za oczywiście bezzasadny uznany być musi także zarzut związany z naruszeniem przez kwestionowany art. 258 * 2 k.p.k. zasady domniemania niewinności skarżącego (art. 43 ust. 3 Konstytucji). Zdaniem pełnomocnika całokształt okoliczności sprawy skarżącego nie uzasadnia bowiem przyjętej przez sąd prognozy odnośnie jego winy. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego takie uzasadnienie postawionego zarzutu również sytuuje się na płaszczyźnie indywidualnego zastosowania zaskarżonego przepisu.

W konkluzji uznać więc należy, że w sprawie nie doszło do uzupełnienia braków formalnych wniesionej skargi konstytucyjnej w ustawowym terminie, która to okoliczność przesądza o konieczności odmowy nadania jej dalszego biegu.

Biorąc wszystkie powyższe okoliczności pod uwagę, działając na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), orzeka się jak w sentencji.