259

POSTANOWIENIE

z dnia 5 listopada 2001 r.

Sygn. K. 6/01

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Andrzej Mączyński - przewodniczący

Jerzy Ciemniewski

Janusz Niemcewicz - sprawozdawca

Jerzy Stępień

Marian Zdyb

po rozpoznaniu 5 listopada 2001 r. sprawy z wniosku grupy posłów na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej o stwierdzenie niezgodności :

art. 2 ust. 5, art. 36 i art. 49 ust. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (Dz.U. Nr 118, poz. 561 ze zm.) z art. 1, art. 2, art. 32 i art. 64 ust. 1 i ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

p o s t a n o w i ł:

umorzyć postępowanie z powodu niedopuszczalności wydania wyroku.

Uzasadnienie:

I

1. Grupa posłów na Sejm RP wystąpiła 25 stycznia 2001 r. do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o stwierdzenie niezgodności art. 2 ust. 5, art. 36 i art. 49 ust. 4 ustawy z 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (dalej: ustawa o komercjalizacji) z art. 1, art. 2, art. 32 i art. 64 ust. 1 i 3 Konstytucji RP.

W uzasadnieniu wniosku podniesiono, że zaskarżone przepisy - stanowiąc podstawę do przyznania określonej kategorii podmiotów praw do majątku przedsiębiorstw państwowych - naruszają konstytucyjną zasadę równości obywateli wobec prawa. Jednostronne uwłaszczenie tych osób (pracowników prywatyzowanych przedsiębiorstw) następuje bowiem kosztem wszystkich pozostałych obywateli. W ocenie wnioskodawców takie uprzywilejowanie adresatów kwestionowanych przepisów prowadzi także do naruszenia fundamentalnych zasad statuowanych w art. 1 i art. 2 Konstytucji RP. Posłowie wskazali również na treść art. 55 i art. 56a kwestionowanej ustawy podkreślając, że stanowią one wprawdzie próbę zneutralizowania naruszenia powyższych zasad, jednakże nieudaną z uwagi na brak konkretnych rozwiązań prawnych dotyczących przyznania pozostałym obywatelom praw majątkowych, a tym samym zagwarantowania wypełnienia zasad równości i sprawiedliwości społecznej. W uzasadnieniu wniosku nie sformułowano natomiast bliższych argumentów wspierających zarzut naruszenia art. 64 ust. 1 i 3 Konstytucji RP.

2. Prokurator Generalny zajął stanowisko w sprawie niniejszego wniosku w piśmie z 4 maja 2001 r. Nie podzielił w nim zarzutów wnioskodawców odnośnie niezgodności art. 2 ust. 5, art. 36 i art. 49 ust. 4 ustawy o komercjalizacji z art. 1, art. 2, art. 32 i art. 64 ust. 1 i 3 Konstytucji RP. Uzasadniając swoje stanowisko, wskazał przede wszystkim na niezasadność traktowania ogółu obywateli jako współwłaścicieli majątku narodowego. Ustalenie to determinuje ocenę zarzutów dotyczących łamania zasady równości, wskutek ustanowienia praw majątkowych dla grupy adresatów, jakimi są pracownicy prywatyzowanych przedsiębiorstw. Podkreślając konstytucyjną dopuszczalność nadawania przywilejów akcjonariatowi pracowniczemu, Prokurator Generalny odwołał się do dotychczasowego orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, wskazując zwłaszcza orzeczenia w sprawach W. 13/94, W. 2/96 i K. 34/97. Zdaniem Prokuratora wyróżnienie pracowników uzasadnione jest zarówno odrębną - wobec innych podmiotów - relacją tej grupy do majątku i sytuacji prawno-ekonomicznej tych przedsiębiorstw, jak i generalną funkcją przepisów ustawy o komercjalizacji, jaką jest prawne określenie trybu transformacji ustroju gospodarczego państwa. To właśnie ustanowienie przywilejów dla akcjonariatu pracowniczego czyni zadość wymogom sprawiedliwości społecznej i ochrony interesu publicznego. Prokurator Generalny wskazał na niekonsekwencję wnioskodawców w stawianiu zarzutów niekonstytucyjności kwestionowanej ustawie, wyrażającą się pominięciem w treści wniosku innych postanowień, rozszerzających zakres podmiotów uprawnionych do nieodpłatnego nabywania akcji przedsiębiorstw (art. 2 ust. 6 i art. 37 ustawy o komercjalizacji). Wobec braku argumentów co do naruszenia art. 64 ust. 1 i 3 Konstytucji RP, Prokurator Generalny nie zajął stanowiska w odniesieniu do tej części wniosku.

II

18 października 2001 r. stosownie do art. 98 ust. 1 zd. drugie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 września 2001 r. w sprawie zwołania pierwszego posiedzenia Sejmu RP (MP Nr 33, poz. 540) zakończyła się III kadencja Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, na skutek czego wygasły mandaty posłów tej kadencji.

Zgodnie z ustalonym w Trybunale Konstytucyjnym orzecznictwem (postanowienia z: 2 czerwca 1993 r., U. 4/93, OTK z 1993 r., cz. II, s. 235 i U. 5/93, tamże, s. 237;12 listopada 1997 r., K. 21/97, OTK z 1997 r., s. 684 i K. 27/97, tamże, s. 688) zakończenie kadencji Sejmu RP i Senatu RP powoduje utratę uprawnienia wnioskodawców do występowania przed Trybunałem Konstytucyjnym.

Utrata uprawnienia wnioskodawców nie pozwala na merytoryczne rozpoznanie sprawy i dlatego zachodzi konieczność umorzenia postępowania (art. 39 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 31 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym).

Z tych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak na wstępie.