279

POSTANOWIENIE

z dnia 28 czerwca 2001 r.

Sygn. Ts 19/01

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Teresa Dębowska-Romanowska

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Aliny F. w sprawie zgodności:

- art. 685 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.)

- art. 32 ust.1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (tekst jednolity z 1998 r. Dz.U. Nr 120, poz. 787 ze zm.)

z art. 42 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

p o s t a n a w i a:

1. Odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

2. Pozostawić bez rozpoznania wniosek o zawieszenie lub wstrzymanie wykonania wyroku Sądu Rejonowego w Wałbrzychu z 25 kwietnia 2000 r., sygn. akt I C 268/99.

Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej Aliny F. z 14 lutego 2001 r. wniesiono o stwierdzenie, iż art. 685 kodeksu cywilnego oraz art. 32 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych są niezgodne z art. 42 ust. 3 Konstytucji RP.

W uzasadnieniu skargi wskazano, iż wyrokiem z 25 kwietnia 2000 r. o sygn. akt I C 268/99 Sąd Rejonowy w Wałbrzychu oddalił powództwo skarżącej przeciwko Gminie Wałbrzych o unieważnienie decyzji z 26 listopada 1998 r. rozwiązującej umowę najmu lokalu i zapłatę kwoty 5 000 zł. Apelacja skarżącej od ww. wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego w Świdnicy z 13 lipca 2000 r., sygn. akt II Ca 307/00.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 7 marca 2001 r. pełnomocnik skarżącej został wezwany do usunięcia w terminie 7 dni od doręczenia tego zarządzenia braków formalnych skargi konstytucyjnej pod rygorem odmowy nadania dalszego biegu skardze. Uzupełnienie skargi wymagało w szczególności wskazania, na czym polega, zdaniem skarżącej, niezgodność art. 685 kodeksu cywilnego oraz art. 32 ust.1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (tekst jednolity z 1998 r. Dz.U. Nr 120, poz. 787 ze zm.) z art. 42 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz podanie w jaki sposób zostało naruszone prawo skarżącej wyrażone przez podany wzorzec konstytucyjny. W wykonaniu zarządzenia sędziego Trybunału Konstytucyjnego pełnomocnik skarżącej był również zobowiązany do usunięcia pozostałych braków skargi konstytucyjnej m. in. przez przedstawienie postanowienia sądu rejonowego o ustanowieniu dla skarżącej pełnomocnika z urzędu oraz podanie daty wystąpienia przez skarżącą do sądu rejonowego z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu celem sporządzenia skargi konstytucyjnej.

W piśmie procesowym z 19 marca 2001 r. pełnomocnik skarżącej podniósł, iż niezgodność art. 685 kodeksu cywilnego oraz art. 32 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych “jest opisana w wykładni cytowanych artykułów, zawartych w skardze konstytucyjnej, a niezgodność z art. 42 ust. 3 Konstytucji wynika ze sprzeczności z klarowną wykładnią przywołanego art. 42 łącznie z konsekwencjami tego faktu”. Wraz z pismem uzupełniającym braki skargi pełnomocnik skarżącej złożył kserokopię postanowienia Sądu Rejonowego w Wałbrzychu, sygn. akt I C 268/99 z 1 października 1999 r. o ustanowieniu dla Aliny F. adwokata z urzędu oraz kserokopię wniosku skarżącej złożonego w Sądzie Rejonowym w Wałbrzychu 18 września 2000 r. (prezentata) o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego z urzędu celem sporządzenia skargi konstytucyjnej.

W złożonym piśmie pełnomocnik skarżącej uzupełnił braki formalne skargi konstytucyjnej określone w pkt. 3, 5 i 6 zarządzenia sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 7 marca 2001 r., a ponadto wniósł o uznanie art.392¹ kodeksu postępowania cywilnego za sprzeczny z art. 77 ust. 2 Konstytucji RP.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

W świetle art. 36 ust. 3 w zw. z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. (Dz.U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) nieusunięcie w określonym terminie braków formalnych skargi konstytucyjnej skutkuje wydaniem postanowienia o odmowie nadania dalszego biegu skardze. Z uwagi na treść tego przepisu zarządzenie sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 7 marca 2001 r. wzywające do usunięcia w terminie 7 dni od daty jego doręczenia braków formalnych skargi konstytucyjnej Ts 18/01 zostało wydane pod rygorem odmowy nadania dalszego biegu skardze.

W niniejszej sprawie jest oczywiste, iż braki skargi nie zostały usunięte w wyznaczonym terminie, ponieważ pełnomocnik skarżącej nie wykonał pkt. 1 i 4 zarządzenia wzywającego do usunięcia braków. Złożone bowiem postanowienie Sądu Rejonowego w Wałbrzychu sygn. akt I C 268/99 z 1 października 1999 r. o ustanowieniu dla Aliny F. adwokata z urzędu nie może z oczywistych względów dotyczyć wniosku skarżącej z 18 września 2000 r. o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego celem sporządzenia skargi konstytucyjnej. Odnośnie pkt. 4 zarządzenia wzywającego do usunięcia braków należy stwierdzić, iż również nie został wykonany, ponieważ ogólnikowego i niejasnego wskazania pełnomocnika skarżącej, iż niezgodność zakwestionowanych przepisów z art. 42 ust. 3 Konstytucji “jest opisana w skardze konstytucyjnej” nie można w żadnym wypadku uznać za wskazanie, na czym polega niezgodność zakwestionowanych przepisów z powołanym wzorcem konstytucyjnym oraz podanie, w jaki sposób zostało naruszone wyrażone w nim prawo konstytucyjne skarżącej. Przeciwnie. Z takiego sformułowania uzupełnienia skargi wynika, że pełnomocnik skarżącej uważa, iż żądane w zarządzeniu sędziego wskazanie zostało już przedstawione w skardze konstytucyjnej i poprzestaje na powołaniu się na treść złożonej skargi, nie uznając za celowe usunięcia wskazanego braku skargi konstytucyjnej. Dla dopuszczalności skargi konstytucyjnej nie wystarczy zaś wskazanie, iż doszło do naruszenia praw konstytucyjnych skarżącego. Określenie przez skarżącego sposobu naruszenia jego praw lub wolności konstytucyjnych jest bowiem konieczne dla wykazania lub co najmniej uprawdopodobnienia tego naruszenia. Jest to jedną z przesłanek skargi konstytucyjnej wynikających z art. 79 ust. 1 Konstytucji oraz art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.

Fakt nieusunięcia przez pełnomocnika skarżącej w wyznaczonym terminie braków skargi konstytucyjnej określonych w pkt. 1 i 4 zarządzenia sędziego TK z 7 marca 2001 r. stanowi dostateczną podstawę do odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej ze względu na treść art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym bez konieczności dokonywania oceny spełnienia przez skargę pozostałych warunków jej merytorycznego rozpoznania. Trybunał Konstytucyjny stwierdza wszakże ponadto, iż niniejsza skarga konstytucyjna nie spełnia także innych warunków jej merytorycznego rozpoznania określonych w art. 79 ust. 1 Konstytucji. Wskazany jako przedmiot skargi konstytucyjnej art. 685 kodeksu cywilnego nie stanowił bowiem podstawy powołanych w skardze orzeczeń sądu I ani II instancji. Z uzasadnień zapadłych w sprawie wyroków wynika, iż ich podstawą był przepis art. 32 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych. Orzekając w sprawie skarżącej wyrokiem z 25 kwietnia 2000 r. Sąd Rejonowy w Wałbrzychu stwierdził bowiem, iż zaszły określone w tym przepisie przyczyny wypowiedzenia umowy najmu, tj. rażące i uporczywe naruszanie porządku domowego czyniące uciążliwym korzystanie z innych lokali. Tę ocenę stanu faktycznego podzielił sąd II instancji.

Trybunał Konstytucyjny stwierdza ponadto, iż podniesiony w skardze zarzut niezgodności art. 32 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych z art. 42 ust. 3 Konstytucji określającym konstytucyjne prawo skarżącej domniemania niewinności nie może stanowić podstawy skargi konstytucyjnej. Wskazane przez skarżącego naruszenie przysługujących mu praw konstytucyjnych musi bowiem pozostawać w merytorycznym związku z zakwestionowaną w skardze regulacją prawną. Związek taki zachodzi, gdy dana regulacja prawna tak ukształtowała treść orzeczenia wydanego na jej podstawie, iż doszło do naruszenia przysługujących skarżącemu praw lub wolności konstytucyjnych. Tymczasem między wskazanym w skardze wzorcem konstytucyjnym a kwestionowanym przepisem ustawy o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych brak jest jakiegokolwiek związku, gdyż orzeczenie sądu cywilnego wydane z zastosowaniem zakwestionowanego przepisu nie mogło mieć wpływu na prawa konstytucyjne przysługujące skarżącej w postępowaniu karnym. Tym samym należy stwierdzić, iż wskazane w skardze orzeczenia sądów nie odnosiły się do prawa konstytucyjnego skarżącej wynikającego z art. 42 ust. 3 Konstytucji.

W piśmie uzupełniającym braki skargi pełnomocnik skarżącej podniósł ponadto zarzut naruszenia przez Sąd Okręgowy w Świdnicy postanowieniem z 13 listopada 2000 r. o sygn. akt Co 307/00 praw konstytucyjnych skarżącej przez zastosowanie art. 392¹ kpc, który zdaniem skarżącej jest sprzeczny z art. 77 ust. 2 Konstytucji. Z uwagi na treść art. 79 ust. 1 Konstytucji zarzut taki nie może być podstawą niniejszej skargi konstytucyjnej. Jako ostateczne orzeczenie o wolnościach lub prawach konstytucyjnych skarżącej wskazano bowiem w piśmie procesowym z 19 marca 2001 r. prawomocny wyrok Sądu Okręgowego w Świdnicy z 13 lipca 2000 r., o sygn. akt II Ca 307/00, zaś kwestionowany art. 392¹ kpc nie stanowił podstawy tego rozstrzygnięcia.

Biorąc pod uwagę wszystkie wskazane wyżej okoliczności Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej, pozostawiając bez rozpoznania bezprzedmiotowy w tej sytuacji wniosek o zawieszenie lub wstrzymanie wykonania wyroku Sądu Rejonowego w Wałbrzychu z 25 kwietnia 2000 r., sygn. akt I C 268/99.