285

POSTANOWIENIE

z dnia 26 czerwca 2001 r.

Sygn. Ts 42/01

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Jerzy Ciemniewski

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Tatiany Cz. w sprawie zgodności:

art. 393 pkt 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego ( Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 44 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw. (Dz.U. z 1996 r. Nr 43, poz. 189 ze zm.) z art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

Uzasadnienie:

W skardze konstytucyjnej złożonej 4 kwietnia 2001 r. zarzucono, iż art. 393 pkt 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 44 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 1996 r. Nr 43, poz. 189 ze zm.) jest niezgodny z art. 64 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zdaniem skarżącej wskazany przepis uniemożliwił jej skorzystanie z dwuinstancyjnego postępowania sądowego, co z kolei pozbawiło ją możliwości realizacji prawa do eksmisji z lokalu użytkowego i zawarcia umowy najmu z wybranymi przez siebie osobami.

Wyrokiem z 19 stycznia 2000 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa-Krowodrzy w Krakowie uwzględnił powództwo skarżącej o eksmisję. Na skutek apelacji pozwanej Sąd Okręgowy w Krakowie wyrokiem z 30 czerwca 2000 r. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że powództwo oddalił. Kasacja skarżącej od tego wyroku została odrzucona przez Sąd Okręgowy w Krakowie postanowieniem z dnia 20 września 2000 r. Zażalenie na powyższe postanowienie zostało oddalone postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2001 r.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Publiczne prawo podmiotowe jednostki do własności, o którym mowa w art. 64 Konstytucji, stanowi najszerszą formę korzystania z rzeczy. W zakresie tego prawa mieści się szereg uprawnień, do których nie należy jednak możliwość korzystania z dwuinstancyjnego postępowania. Ustrojodawca uregulował bowiem odrębnie gwarancje sądowej ochrony konstytucyjnych wolności i praw, w tym prawa do własności. Wyrażone są one w art. 77 ust. 2, w myśl którego ustawa nie może nikomu zamykać drogi sądowej dochodzenia naruszonych praw oraz w art. 78 mówiącym o prawie do zaskarżania orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji. Gwarancje te wynikają również z prawa do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy przez niezależny, bezstronny i niezawisły sąd, o którym mowa w art. 45 ust. 1 Konstytucji.

Z powyższego wynika, iż sformułowany w skardze konstytucyjnej zarzut niemożności skorzystania z dwuinstancyjnego postępowania, ze względu na treść art. 393 pkt 1 kpc, nie może być skierowany wyłącznie przeciwko art. 64 Konstytucji. Ponieważ skarżąca nie wskazała innych wzorców kontroli zaskarżonego przepisu Trybunał Konstytucyjny, zgodnie z dyspozycją art. 66 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, ograniczył się wyłącznie do analizy sformułowanego wyżej zarzutu stwierdzając jego oczywistą bezzasadność.

Na marginesie należy zauważyć, że prawo do złożenia kasacji w postępowaniu cywilnym daje możliwość rozpatrzenia sprawy w trzeciej instancji, a funkcja procesowa kasacji jest odmienna od funkcji zażalenia czy apelacji. Wprawdzie kasacja stanowi środek odwoławczy zwyczajny, bo przysługuje w toku instancji, jednak jej podstawowym celem nie jest korekta orzeczeń wydanych przez sądy powszechne. Celem kasacji jest przede wszystkim ochrona interesu publicznego przez zapewnienie jednolitości wykładni (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 4 lutego 2000 r., sygn. CZ 178/99, OSNC z 2001 r., nr 3, poz. 51). Dlatego też kasacja nie stanowi gwarancji dwuinstancyjności postępowania (por. postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 19 maja 1998 r., sygn. Ts 75/98, OTK ZU Nr 4/1998, s. 366). W przedmiotowej sprawie zmiana wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa-Krowodrzy dokonana została na podstawie art. 368 § 1 kpc na co wskazał zresztą Sąd Okręgowy. Możliwość dokonania takiej zmiany, bez konieczności przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu, wynika zaś wprost z art. 368 § 4 kpc. To właśnie te przepisy określają sposób rozpoznania sprawy cywilnej przed sądami powszechnymi w dwuinstancyjnym postępowaniu.

Mając powyższe na względzie należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.